बालेन शाह
बालेन शाह | |
|---|---|
 बालेन २०७९ मा | |
| १५ औं काठमाडौँको नगरप्रमुख | |
| पद बहाली १६ जेष्ठ २०७९[१] | |
| राष्ट्रपति | विद्यादेवी भण्डारी रामचन्द्र पौडेल |
| प्रधानमन्त्री | शेरबहादुर देउवा पुष्पकमल दाहाल |
| सहायक | सुनिता डंगोल (उपप्रमुख) |
| पूर्वाधिकारी | विद्यासुन्दर शाक्य |
| व्यक्तिगत विवरण | |
| जन्म | बालेन्द्र शाह २७ अप्रिल १९९० काठमाडौँ, नेपाल |
| नागरिकता | नेपाल |
| राजनीतिक दल | स्वतन्त्र |
| जीवन साथी | सविना काफ्ले |
| निवास | काठमाडौँ |
| मातृ शिक्षाप्रतिष्ठान | विश्वेश्वरय्या प्रौद्योगिकी विश्वविद्यालय |
| पेशा | र्यापर, सङ्गीत निर्माता, गीत लेखक, निर्देशक र स्ट्रकचरल इन्जिनियर |
बालेन शाह (वास्तविक नाम: बालेन्द्र शाह; जन्म: २०४७ वैशाख १४) वि.सं. २०७९ साल जेठदेखि काठमाडौँको नगरप्रमुख रूपमा सेवारत एक नेपाली राजनीतिज्ञ हुन्। उनी र्यापर, सङ्गीत निर्माता, गीत लेखक, निर्देशक र संरचनात्मक इन्जिनियर पनि हुन्।
प्रारम्भिक जीवन
[सम्पादन गर्नुहोस्]बालेन शाहको जन्म वि.सं. २०४७ वैशाख १४ गते नरदेवी, काठमाडौँमा रैथाने मधेशी परिवारमा भएको थियो र उनको न्वारनको नाम बालेन्द्र शाह हो।[२] उनी आयुर्वेदिक चिकित्सक डा. रामनारायण शाह र उनकी दोस्रो पत्नी ध्रुवदेवी शाहका कान्छा छोरा हुन्।[३][४] बालेनको पुख्र्यौली घर महोत्तरी जिल्लाको एकडारा गाउँपालिकामा पर्दछ भने[३] मामाघर धनुषा जिल्लाको जमुनिवास– ४ मा पर्दछ।[३] शाहका हजुरबुवा मुनिलाल शाह एक जमिन्दार थिए।[३] उनको परिवार अहिले त्रिभुवन विमानस्थल नजिकै रहेको तीनकुनेको गैरीगाउँमा बस्छन्।[५]
उनले ह्वाइट हाउस इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीबाट सिभिल इन्जिनियरिङमा स्नातक र भारतको कर्नाटकमा स्थित विश्वेश्वरय्या प्रौद्योगिकी विश्वविद्यालयबाट स्ट्रक्चरल इन्जिनियरिङमा स्नातकोत्तर गरेका छन्। उनी आफ्नो पेशाको क्रममा देशका ६५ वटा जिल्ला भ्रमण गरेको एक कार्यक्रममा बताएका थिए।[२] २०७२ सालको महाभूकम्पपछि उनले उद्धार र राहतको काममा सक्रिय भएर समाजसेवीको रूपमा नक्सा बनाउने कार्य गरेका थिए।[२] उनले सबिना काफ्लेसँग विवाह गरेका छन्। शाहकी श्रीमती पेसाले जनस्वास्थ्यकर्मी छिन्।[६]
साङ्गीतिक जीवन
[सम्पादन गर्नुहोस्]सानैदेखि बालेनको रुचि सङ्गीत र कवितामा थियो।[६] उनले आफ्नो पहिलो गीत "सडक बालक" वि.सं. २०६९ मा गाएका थिए र याे गीत उनले कक्षा ९ मा हुँदा लेखेका थिए।[७][८]
काठमाडौँको नगर प्रमुख
[सम्पादन गर्नुहोस्]र्याप र इन्जिनियरिङसँगै उनले नेपालको राजनीतिमा पनि रुचि राखेका थिए।[६] विवेकशील र साझा पार्टी छुट्टिएको बेला उनी विवेकशील पार्टीसम्म पुगेर काठमाडौँको नगर प्रमुखको उम्मेदवारको रूपमा विवेकशीलबाट उठ्न चाहेका थिए।[६] शाह सुरुमा विवेकशील पार्टीप्रति आकर्षित थिए।[६] उनी त्यतिबेला गायकका रूपमा मात्र चिनिन्थे र विवेकशील पार्टीले उनलाई पार्टीमा आउन आग्रह गरेको थियो तर शाहले विवेकशीलको सदस्यता लिएनन्।[६] उनले स्वतन्त्र उम्मेदवारको रूपमा चुनाव लड्ने तयारीमा लागेका थिए।[६][९]
शाहले स्थानीय तह निर्वाचन, २०७४मा मतदान गरेनन् र उनले वि.सं. २०७४ वैशाख ३१ गते आफ्नो फेसबुकमा "मैले आज भोट गरिनँ। म उम्मेदवार थिइनँ। मैले सिभिल इन्जिनियरिङमा स्नातक गरेँ, म स्ट्रक्चरल इन्जिनियरिङको मास्टर्सको आधा बाटोमा छुँ। मलाई देश बनाउन आउँछ। म अर्को पटक भोट गर्छु, र आफैँलाई भोट दिन्छु। म मेरो देशको विकास गर्छु। मलाई अरू कसैको भर लाग्दैन्"। भनी लेखेका थिए[२][७] उनले वि.सं. २०७९ वैशाखमा भएको स्थानीय तह निर्वाचन, २०७९मा काठमाडौँ महानगरपालिकाको मेयरको पदमा चुनाव लड्ने घोषणा गरेका थिए।[१०] शाहले आफू ९०,८३५ मत ल्याएर चुनाव जित्ने दावी गरेका थिए।[६] काठमाडौँ महानगरपालिकाको नगरप्रमुख पदमा स्वतन्त्र उम्मेदवारीले उनलाई थप चर्चामा ल्याएको थियो।[१०][११] वैशाख ११ गते शाहले आधिकारिक रूपमा उम्मेदवारी दर्ता गरेका थिए र उनको विपक्षमा एमालेबाट केशव स्थापित र कांग्रेसबाट सिर्जना सिंहले उम्मेदवारी दिएका थिए।[१०][१२] उनलाई वैशाख १७ मा निर्वाचन आयोगले लौरो चुनाव चिह्न दिएको थियो।[१३] वैशाख ३० गते सेतोपाटीले प्रकाशित गरेको मत सर्वेक्षणको अनुसार बालेनलाई नगरप्रमुख पदमा ४२% जनताले मतदान दिएको बताएका थिए।[१४]
वि.सं. २०७९ जेठ ११ गते उनको जित निश्चित भएको थियो।[१५] वि.सं. २०७९ जेठ १२ गते बालेन काठमाडौँको नगरप्रमुखको कार्यालयमा निर्वाचित भए भने उपप्रमुखमा सुनिता डंगोल निर्वाचित भएकी थिइन्।[१६][१७]
चुनावी इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]| काठमाडौँ | ||||
|---|---|---|---|---|
| दल | उम्मेदवार | मतदान | प्रतिशत | |
| स्वतन्त्र | बालेन शाह | ६१, ७६७ | ३८.६% | |
| नेपाली कांग्रेस | सिर्जना सिंह | ३८, ३४१ | २४.०% | |
| नेकपा एमाले | केशव स्थापित | ३८, ११७ | २३.८% | |
| स्वतन्त्र | सुमन सायमी | १३, ७७० | ८.६% | |
| राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी | मदनदास श्रेष्ठ | ५, ७७० | ३.६% | |
| अरू | २, १४१ | १.३% | ||
| नतिजा | बालेन शाह निर्वाचित | |||
| दर्ता भएका मतदाताहरू | ३००,२४२[१८] | |||
| कुल मतदान | १९१,१८६ | ६३.६८ | ||
| कुल मान्य मतहरू | १५९, ९०६ | |||
| अस्वीकृत मतपत्रहरू | ३१, २८० | |||
| स्रोत : निर्वाचन आयोग | ||||
गीतहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]| गीत | टिप्पणीहरू | वर्ष | सन्दर्भ |
|---|---|---|---|
| "सबै लाई हतार छ" | सन् २०२१ | ||
| "स्टे ट्रु" | सन् २०२१ | ||
| "बलिदान" | सन् २०२० | ||
| "लोकल ठिटो" | सन् २०२० | ||
| "सावेज" | सन् २०२० | ||
| "आस्तिक" | सन् २०२० | ||
| "गोर्खाली तोप" | सन् २०१९ | ||
| "मार्फाको मदिरा" | सन् २०१९ | ||
| "मन यो उड्यो" | सन् २०१६ | ||
| "नेपाल हासेको" | सन् २०१५ | ||
| "आम नेपाली बुवा" | सन् २०१३ | ||
| "तथ्य" | सन् २०१३ | ||
| "सडक बालक" | पहिलो गीत | सन् २०१२ |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ मचामसी, अमित (१६ जेठ २०७९), "तस्वीरमा बालेनको शपथ ग्रहण", हिमालखबर, अन्तिम पहुँच २० जेष्ठ २०७९।
- ↑ २.० २.१ २.२ २.३ बेलवासे, अस्मिता (१२ जेष्ठ २०७९), "काठमाडौँका ‘लेन’मा बालेन", नागरीक, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ ३.० ३.१ ३.२ ३.३ दास, महेशकुमार (११ जेठ २०७९), "‘वालेन जितेर एक पटक गाउँ आऊ’", गोरखापत्र, मूलबाट ११ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ श्रेष्ठ, सुदीप (११ जेष्ठ २०७९), "काठमाडौँले पर्खिरहेको मेयर बालेन शाह", सेतोपाटी, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "काठमाडौँका मेयर उम्मेदवारले कहाँबाट गर्दैछन् मतदान ?", लोक कलम, २९ वैशाख २०७९, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ ६.० ६.१ ६.२ ६.३ ६.४ ६.५ ६.६ ६.७ सत्याल, मनोज (१६ वैशाख २०७९), "कालो चस्माभित्र लुकेका बालेन शाह", सेतोपाटी, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ ७.० ७.१ बजगाईं, सुरेन्द्र (१९ बैशाख २०७९), "स्थापित दलका उम्मेदवारमाथि एक्लै भारी बनेका बालेन शाह", इकागज, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "र्यापर बालेन काठमाडौँ मेयरको उम्मेदवार बन्ने घोषणा, कलाकारहरूको समर्थन", नेपाल लाइभ, १३ पुस २०७८, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "बालेनः स्वतन्त्र उम्मेदवार बालेन्द्र शाह कसरी काठमाण्डू महानगरमा निर्वाचित भए, अब उनका चुनौती कस्ता", बीबीसी नेपाली, १३ जेष्ठ, २०७९, अन्तिम पहुँच १३ जेष्ठ २०७९।
- ↑ १०.० १०.१ १०.२ राई, विवेक (२८ माघ २०७८), "र्यापर बालेन शाह किन उठ्दैछन् काठमाडौँका मेयर? (भिडिओ)", सेतोपाटी, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ दाहाल, मणि (१२ जेष्ठ २०७९), "परम्परागत राजनीतिमाथि बालेन–विद्रोह", कान्तिपुर, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "काठमाडौँ महानगरको मेयरमा बालेन शाहद्वारा उम्मेदवारी दर्ता", कान्तिपुर, ११ वैशाख २०७९, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "बालेन शाह र अटेरीलाई लौरो चुनाव चिह्न", अनलाइनखबर, २०७९ वैशाख १७, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "सेतोपाटी प्रक्षेपण: बालेन शाह चुनिने छन् काठमाडौँका मेयर", सेतोपाटी, ३० वैशाख २०७९, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "काठमाडौँको मेयरमा वालेन्द्र साहको जित सुनिश्चित", कान्तिपुर, ११ जेष्ठ २०७९, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "काठमाडौँको मेयर बने बालेन शाह, उपमेयर सुनिता डंगोल", सेतोपाटी, १२ जेष्ठ २०७९, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "वालेन्द्र बने काठमाडौँ महानगरको मेयर", कान्तिपुर, १२ जेष्ठ २०७९, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।
- ↑ "प्रेस विज्ञप्ति", निर्वाचन आयोग, मूलबाट १२ जेष्ठ २०७९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जेष्ठ २०७९।