मोरारजी देसाई

मोरारजी देसाई
पूर्वाधिकारी	इन्दिरा गान्धी
उतराधिकारी	चौधरी चरण सिंह
व्यक्तिगत विवरण
जन्म	(१८९६-०२-२९)२९ फेब्रुअरी १८९६ भदेली,  ब्रितानी भारत
मृत्यु	१० अप्रिल १९९५(1995-04-10) (उमेर ९९)
राष्ट्रियता	भारत
राजनीतिक दल	जनता पार्टी
हस्ताक्षर

मोरारजी रणछोडजी देसाई [१] (२९ फेब्रुअरी १८९६ - १० अप्रिल १९९५)[२] एक भारतीय स्वतन्त्रता कार्यकर्ता र राजनीतिज्ञ थिए जसले १९७७ र १९७९ को बीचमा जनता पार्टीद्वारा गठित सरकारको नेतृत्व गर्दै भारतको चौथो प्रधानमन्त्रीको रूपमा सेवा गरेका थिए। राजनीतिमा आफ्नो लामो करियरको दौडान, उनले बम्बई राज्यको मुख्यमन्त्री, गृहमन्त्री, वित्तमन्त्री र भारतको दोस्रो उपप्रधानमन्त्री जस्ता सरकारमा धेरै महत्त्वपूर्ण पदहरू सम्हालेका थिए।

प्रधानमन्त्री लालबहादुर शास्त्रीको मृत्यु पछि, देसाई प्रधानमन्त्री पदका लागि बलियो दावेदार थिए, केवल 1966 मा इन्दिरा गान्धीबाट पराजित भए।उनी १९६९ सम्म इन्दिरा गान्धीको मन्त्रिपरिषद्मा अर्थमन्त्री र उपप्रधानमन्त्रीको रूपमा नियुक्त भएका थिए। उनलाई १९ मे १९९० मा पाकिस्तानको सर्वोच्च नागरिक सम्मान निशान-ए-पाकिस्तानले सम्मानित गरिएको थियो। उनी भारतीय राजनीतिको इतिहासमा ८१ वर्षको उमेरमा प्रधानमन्त्रीको पद सम्हाल्ने सबैभन्दा वृद्ध व्यक्ति हुन्। उनलाई भारतको सर्वोच्च नागरिक सम्मान, भारत रत्न प्रदान गरिएको थियो। सन् १९९५ मा ९९ वर्षको उमेरमा उनको निधन भएको थियो ।

बाल्यकाल

भारतीय हुलाक टिकट १९९६ मा देसाई

मोरारजी देसाई गुजराती अनविल ब्राह्मण परिवारमा जन्मेका थिए। [३] [४]उनका पिताको नाम रणछोडजी नागरजी देसाई र आमाको नाम वजियाबेन देसाई थियो। उनको जन्म भदेली गाउँ, बुल्सार जिल्ला, बम्बे प्रेसिडेन्सी, ब्रिटिश भारत (वर्तमान वलसाड जिल्ला, गुजरात, भारत) मा २९ फेब्रुअरी १८९६ मा भएको थियो, आठ सन्तानमध्ये जेठो थिए। उनका बुबा विद्यालयका शिक्षक थिए । [५] देसाईले आफ्नो प्राथमिक शिक्षा द कुण्डला स्कूल (अहिले जेभी मोदी स्कूल भनिन्छ), सावरकुण्डलामा गरे र पछि बाई अवा बाई हाई स्कूल, वलसाडमा भर्ना भए। सन् १९२७–२८ को दङ्गामा हिन्दुहरूप्रति नरम व्यवहार गरेकोमा दोषी पाएपछि देसाईले मे १९३० मा गोधराका डेपुटी कलेक्टरको पदबाट राजीनामा दिएका थिए। [६]

राज्य सम्मान

सजावट		देश	मिति	नोट	सन्दर्भ
	निशान-ए-पाकिस्तान	पाकिस्तान	१९ मे १९९०	पाकिस्तानको सर्वोच्च नागरिक सम्मान।
	भारत रत्न	भारत	१९९१	भारत को सर्वोच्च नागरिक सम्मान।