सामग्रीमा जानुहोस्

बृहस्पति ग्रह

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(बृहस्पतिबाट अनुप्रेषित)
बृहस्पति ग्रह ♃
A composite Cassini image of Jupiter. The dark spot is the shadow of Europa.
विवरण
विशेषणJovian
कक्षपथको विशेषताहरू[][]
युग J2000
अपसूर८१,६५,२०,८०० किमी (५.४५८१०४ AU)
अनुसूर७४,०५,७३,६०० किमी (४.९५०४२९ AU)
अर्ध-मुख्य अक्ष७७,८५,४७,२०० किमी (५.२०४२६७ AU)
विलक्षणता0.048775
कक्षीय अवधि4,331.572 days
11.85920 yr
10,475.8 Jupiter solar days[]
युटिकाला398.88 days[]
औसत कक्षीय गति13.07 km/s[]
औसत गति18.818°
झुकाव1.305° to Ecliptic
6.09° to Sun's equator
0.32° to Invariable plane[]
उदविन्दुरको देशान्तर100.492°
अनुसूरको सिद्धान्त275.066°
उपग्रहहरू६७
भौतिक विशेषताहरू
औसत व्यास69,911 ± 6 km[][]
भूमध्यरेखीय अर्धव्यास71,492 ± 4 km[][]
11.209 Earths
ध्रुव अर्धव्यास66,854 ± 10 km[][]
10.517 Earths
समरुपताको0.06487 ± 0.00015
सतहको क्षेत्रफल6.21796×1010 km2[][]
121.9 Earths
आयतन1.43128×1015 km3[][]
1321.3 Earths
द्रव्यमान1.8986×1027 kg[]
317.8 Earths
1/1047 Sun[]
औसत घनत्व1.326 g/cm3[][]
भूमध्यरेखीय सतहको गुरुत्वाकर्षण24.79 m/s2[][]
2.528 g
रिहाइ वेग59.5 km/s[][]
नाक्षचित्र घृर्णनकाल9.925 h[१०] (9 h 55 m 30 s)
भूमध्यरेखीय आञ्चलिक घृर्णन वेग12.6 km/s
45,300 km/h
अक्षीय ढाल3.13°[]
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब268.057°
17 h 52 min 14 s[]
उत्तर ध्रुवीय विषुबलम्ब64.496°[]
प्रतिफलन अनुपात0.343 (Bond)
0.52 (geom.)[]
सहतको तापक्रम न्यून मध्यक सर्वोच्च
1 bar level 165 K[]
0.1 bar 112 K[]
आपात मान-1.6 to -2.94[]
कौणिक व्यास29.8" — 50.1"[]
वायुमण्डल[]
सतहको चाप20–200 kPa[११] (cloud layer)
स्केल उच्चता27 km
गठन
89.8±2.0%Hydrogen (H2)
10.2±2.0%Helium
~0.3%Methane
~0.026%Ammonia
~0.003%Hydrogen deuteride (HD)
0.0006%Ethane
0.0004%water
Ices:
Ammonia
water
ammonium hydrosulfide(NH4SH)
भोयजर १बाट लिईको बृहस्पति ग्रहको तस्बीर

बृहस्पति ग्रह सौर्यमण्डलको सबैभन्दा ठूलो र सूर्यबाट पाँचौं ग्रह हो। ग्याँसबाट मात्रै बनेकोले, त्यसलाई ग्याँस पिण्ड भन्छन्। सौर्यमण्डलको अरु सात ग्रहको पिण्ड जम्म गरेपनि, बृहस्पति ग्रहको पिण्ड झन बढी हुन्थ्यो।

सन् २००३ मा बृहस्पतिको वरिपरि घुमिरहेको ६३वटा चन्द्रमा पत्ता लगाइसकेको थिए। त्यीमाध्य सबभन्दा ठूलो ४ वटा चन्द्र वैज्ञानिक ग्यालिलेयोले पत्ता लागेकोले, गालिलेयी चन्द्रमा भन्छन्। तिनीका नाम आयो, युरोपा, ग्यानिमिड र कलिस्टो हुन्।

बृहस्पति ग्रह ठूलो भएर त्यसको वायु-मण्डल गहिरो गएर उच्च चाप हुन्छ। अन्तरिक्षयान बृहस्पतिभित्र पस्यो भने, एक छिनमै किचिन्थ्यो। त्यसकारणले बृहस्पतिको वायु-मण्डलभित्र के के छ भनेर थोरै थाहा छ।

बृहस्पतिको पतलो चक्र छ।

थप जानकारीका लागि हेर्नुहोस्

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. Seligman, Courtney, "Rotation Period and Day Length", अन्तिम पहुँच २००९-०८-१३ 
  2. २.०० २.०१ २.०२ २.०३ २.०४ २.०५ २.०६ २.०७ २.०८ २.०९ २.१० २.११ २.१२ २.१३ उद्दरण त्रुटी: अवैध <ref>चिनो; fact नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन
  3. "The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter", २००९-०४-०३, मूलबाट २००९-०४-२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०४-१०  (produced with Solex 10 वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०५-२४ मिति written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)
  4. Yeomans, Donald K. (२००६-०७-१३), "HORIZONS System", NASA JPL, अन्तिम पहुँच २००७-०८-०८  — At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Jupiter Barycenter" and "Center: Sun".
  5. Orbital elements refer to the barycenter of the Jupiter system, and are the instantaneous osculating values at the precise J2000 epoch. Barycenter quantities are given because, in contrast to the planetary centre, they do not experience appreciable changes on a day-to-day basis from to the motion of the moons.
  6. ६.० ६.१ ६.२ ६.३ ६.४ Seidelmann, P. Kenneth; Archinal, B. A.; A’Hearn, M. F.; et al. (२००७), "Report of the IAU/IAGWorking Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006", Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 90 (3): 155–180, आइएसएसएन 0923-2958, डिओआई:10.1007/s10569-007-9072-y, अन्तिम पहुँच २००७-०८-२८  |coauthors= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
  7. ७.० ७.१ ७.२ ७.३ ७.४ ७.५ ७.६ ७.७ Refers to the level of 1 bar atmospheric pressure
  8. "Solar System Exploration: Jupiter: Facts & Figures", NASA, ७ मे २००८। 
  9. "Astrodynamic Constants", JPL Solar System Dynamics, २००९-०२-२७, अन्तिम पहुँच २००७-०८-०८ 
  10. Seidelmann, P. K.; Abalakin, V. K.; Bursa, M.; Davies, M. E.; de Burgh, C.; Lieske, J. H.; Oberst, J.; Simon, J. L.; Standish, E. M.; Stooke, P.; Thomas, P. C. (२००१), "Report of the IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites: 2000", HNSKY Planetarium Program, अन्तिम पहुँच २००७-०२-०२  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१८-१०-३१ मिति
  11. Anonymous (March १९८३), "Probe Nephelometer", Galileo Messenger (NASA/JPL) (6), अन्तिम पहुँच २००७-०२-१२  |month= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)