रम्फु नदी

रम्फु नदी
सुख्खा मौसममा रम्फु नदी
स्थान
देश	भारत
राज्य	सिक्किम पश्चिम बङ्गाल
जिल्ला	पाक्योङ जिल्ला कालिम्पोङ जिल्ला
सहर/नगरहरू	रङ्गली रोराथाङ कुम्रेक रम्फु
भौतिक विषेशताहरू
स्रोत	मेन्मेचो ताल
मुख	टिस्टा नदी

रम्फु नदी भारतको सिक्किम राज्यको एउटा नदी हो। टिस्टा नदीको सहायक नदी, यो जुलुक नजिकैको मेन्मेचो तालबाट निस्कन्छ र पाक्योङ जिल्लाको रोङ्ली र पाक्योङ उपविभागका गाउँहरू हुँदै रोराथाङ, कुम्रेक र रम्फु तिर बग्छ। नदीले सिक्किमको पाक्योङ जिल्ला र पश्चिम बङ्गालको कालिम्पोङ जिल्लाको रोराथाङदेखि रम्फुसम्मको सिमानालाई छुट्याउँछ। रम्फु शहरमा नदी टिस्टा नदीमा मिल्छ। रम्फु नदी टिस्टा र रङ्गीत नदी पछि सिक्किमको तेस्रो ठुलो नदी हो। अटल सेतु ब्रिज सिक्किमको सबैभन्दा लामो रोडवे पुल रम्फु नदीमा अवस्थित छ। मनसुन मौसममा विशेष गरी जुनदेखि सेप्टेम्बरसम्म, सिक्किममा निरन्तर वर्षाका कारण नदी र यसका सहायक नदीहरूमा पानीको मात्रा अत्यधिक बढ्छ।

मार्ग

नदी सिक्किमको गान्तोक जिल्लाको जुलुक नजिकैको मेनमेचो तालबाट निस्कन्छ। यो पाक्योङ जिल्लाका लाटुक, रोलेप, लूसिङ, चोचेनफेरी, चुजाचेन जस्ता गाउँहरूतिर बगेर रोङ्ली सहरमा पुग्छ, जहाँ यो रोङ्ली खोला नामक खोलाले मिल्छ। यो सुदुङलाखा, मुलुके, बेरिङ, तारेथाङ, तारपिनका गाउँहरू हुँदै बग्छ जहाँ खोलाले मेरा धेरै सहायक नदीहरू जस्तै रिचु, डोनोक नदी, रालाङ, पाछे खोला, खारे खोला बगाएर रोराथाङ सहरमा पुग्छ। यसको सबैभन्दा ठुलो सहायक नदी - रेशी नदी द्वारा।

यहाँँबाट नदीले सिक्किमको पाक्योङ जिल्ला र पश्चिम बङ्गालको कालिम्पोङ जिल्लाको बीचमा सिमाना बनाउँछ, भस्मे, काश्योङ, कुम्रेक, तल्लो मानसोङ, चानाटार जस्ता गाउँहरू हुँदै कुम्रेक खोला, पूल खोला जस्ता अन्य साना नदीहरू बग्छ र त्यसपछि नदी जोडिन्छ। अन्तमा रम्फु सहर पुग्छ, जहाँ यो टिस्टा नदीमा मिल्छ।

जलविद्युत आयोजना

• ११० मेगावाटको गति जलविद्युत परियोजना रम्फु नदीमा अवस्थित छ, परियोजना स्थल सिक्किमको पाक्योङ जिल्लाको रोराथाङ र रोङ्लीको बीचमा छ।
• ९६ मेगावाटको मध्य भारत पावर कर्पोरेशन प्रोजेक्ट पावर हाउस रम्फु नदीको दाहिने किनारमा कुम्रेकमा अवस्थित छ।