गुजरात, पाकिस्तान

गुजरात گُجرات‎
शहर
निर्देशाङ्क: ३२°३४′२६″उ॰ ७४°४′४४″पू॰
देश	पाकिस्तान
प्रदेश	पञ्जाब
जिल्ला	गुजरात
सरकार
• उप-आयुक्त	महम्मद अली
• जिल्ला प्रहरी अधिक्रीत	सोहाली जाफर चथाह
समय क्षेत्र	युटिसी+५ (पाकिस्तानी समय)
सम्पर्क कोड	०५३
सङ्घिय परिसरको सङ्ख्या	१८

गुजरात (पञ्जाबी, उर्दू: گُجرات‎) पाकिस्तानको पञ्जाब प्रदेशमा रहेको गुजरात जिल्लाको सदरमुकाम शहर हो । यो शहर पाकिस्तानको १८ औँ ठूलो शहर हो । नजिकका दुई ठूलो शहर सियालकोट र गुजराणवालासँग गुजरातले औद्योगिकका क्षेत्रमा आयात र निर्यातको काम गर्छ जसलाई सुनौलो त्रिभुग पनि भन्ने गरिन्छ ।

इतिहास

गुजरात र गुजरातका आसपासको क्षेत्र शेर शाह सूरी अवधि को समयमा मुगल शासन भन्दा पहिले बसेको थियो । यस क्षेत्रलाई सबैभन्दा पहिला सूरीका गभर्नर खवास खानलाई सम्मान गरेका कारण यस ठाउँनाम खवासवुर राखिएको थियो । स्थानीय परम्पराहरूले राज्यमा गुजरात क्षेत्रमा निर्माण हुने दोस्रो शहरको रूपमा लिएको थियो त्यलाई मुगल शाशकहरूले १३०३ मा आक्रमण गरेर ध्वस्त पारेका थिए ।

गुजरात शहर तेस्रा मुगल शासक अकबरको पालामा विकसित गरिएको थियो र त्यहाँ गुजरात वन्दरगाहाको पनि निर्माण गरिएको थियो । त्यसपछि यो शहरलाई गुजर जनजातिको सन्दर्भमा राखिएको नाम राखिएको थियो र त्यसैले आज यस शहरलाई गुजरात भनिन्छ । सम्राट शासक गाहाँगीरको शासनकालमा गुजरात शहर कश्मीर भ्रमण गर्दा मुगल शासकहरूले प्रयोग गरेको मार्गको अंशको रूपमा रहेको थियो । मुगल शासनकालमा गुजरातलाई ५ बटा प्रवेश द्वार भएको एक ठूलो पर्खालले धेरेएको थियो , जसमध्ये अहिले शाह दैला प्रवेश द्वारमात्र भत्किएको छैन ।

भुगोल

अवस्थिती

गुजरात जिल्ला पाकिस्तान पञ्जाब प्रान्तमा रहेको एक जिल्ला हो र यो जिल्लालाई उत्तर-पुर्व तिरबाट जम्मू र कश्मीरले धेरेको छ र उत्तर-पश्चिम तर्फबाट झेलम नदिले धरेको छ जसले गुजरात र झेलम जिल्ला छुट्टयउछ त्यस्तै गरी पुर्व र दक्षिण-पुर्वबाट चेनाब नदिले ढाकेको जसले गुजराणवाला जिल्ला र सियालकोट जिल्लालाई छुट्टयाउँछ र पश्चिम तर्फबाट भने मण्डी बहाउद्धेन जिल्लाले धेरेको छ । यो जिल्ला कुल ३,१९२ वर्ग किलोमिटर दुरीमा फ‌लिएको छ । गुजरात लाहोरबाट १२० किलोमिटर उत्तरमा रहेको छ ।

मौसम

गुजरातमा मध्यम खालको मौसम रहेको छ जसमा ग्रिष्म ऋतुमा गर्मी र हिउँद ऋतुमा जाडो हुन्छ । ग्रिष्म ऋतुको बेलामा यस ठाउँ तापक्रम अधिकतम ४५ डिग्री सम्म मापन गरिएको छ तर आजद कश्मीर हिमालले गर्दा तापक्रम धेरै समय सम्म अधिक हुन सक्दैन । यस ठाउँ हिउँद ऋतुमा तापक्रम न्युनतम २ डिग्री सम्म मापन गरिएको छ भने कश्मीरको सिमानामा वार्सिक औसत १०० सेन्टिमिटर पानी भने गुजरातमा ६७ सेन्टिमिटर पानी पर्ने गरेको छ ।

गुजरातको मौसम जानकारी
महिना	जनवरी	फेब्रुअरी	मार्च	अप्रिल	मे	जुन	जुलाई	अगस्ट	सेप्टेम्बर	अक्टोबर	नोभेम्बर	डिसेम्बर	वर्ष
उच्चतम औसत °से (°फे)	१९.२ (६६.६)	२२.१ (७१.८)	२७.४ (८१.३)	३३.७ (९२.७)	३९.१ (१०२.४)	४१.१ (१०६.०)	३६.३ (९७.३)	३४.६ (९४.३)	३५.१ (९५.२)	३३.१ (९१.६)	२७.२ (८१.०)	२१.२ (७०.२)	३०.८ (८७.५)
दैनिक औसत °से (°फे)	१२.४ (५४.३)	१५.१ (५९.२)	२०.३ (६८.५)	२६ (७९)	३१.१ (८८.०)	३४ (९३)	३१.४ (८८.५)	३०.२ (८६.४)	२९.४ (८४.९)	२५.३ (७७.५)	१८.७ (६५.७)	१३.५ (५६.३)	२४.० (७५.१)
न्यूनतम औसत °से (°फे)	५.६ (४२.१)	८.१ (४६.६)	१३.३ (५५.९)	१८.४ (६५.१)	२३.२ (७३.८)	२६.९ (८०.४)	२६.६ (७९.९)	२५.८ (७८.४)	२३.८ (७४.८)	१७.६ (६३.७)	१०.२ (५०.४)	५.८ (४२.४)	१७.१ (६२.८)
औसत वर्षा मिमी (इन्च)	३८ (१.५)	३७ (१.५)	३६ (१.४)	२१ (०.८)	१९ (०.७)	४७ (१.९)	१८२ (७.२)	२०५ (८.१)	८३ (३.३)	१२ (०.५)	५ (०.२)	१८ (०.७)	७०३ (२७.८)
स्रोत: क्लाईमेट डाटा डट ओआरजी

जनशाङ्खिकि

सन् १९९८ को राष्ट्रिय जनगणना अनुसार गुजरात जिल्लाको कुल जनसङ्ख्या २०,४८०,०० रहेको छ जसमध्ये १०,२६०,०० पुरुष रहेका छन् भने १०,२२०,०० महिला रहेका छन् । जनसङ्ख्याको जनघनत्व ६४२ प्रती वर्ग किलोमिटर रहेको छ जसमध्ये ७३.३ % ग्रामीण क्षेत्रमा बसोबास गर्छन् भने २७.७ % शहरी क्षेत्रमा बसोबास गर्छन् । यस जिल्ला कुल ३,०५०,९७ घरहरू रहेका छन् ।

बाह्य कडीहरू

• पाकपिडियामा गुजरात
• विकिभोयाजमा गुजरातको यातायात सहयोगी