संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद् भिटो अधिकार

संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद को कोठा

संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद "भिटो अधिकार" संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद् को स्थायी सदस्य ( चीन, फ्रान्स, रूस, को संयुक्त राज्य र संयुक्त राज्य अमेरिका) को भिटो अधिकार (निषेधाधिकार) लाई जनाउँछ कसले कुनै पनि संकल्प प्रस्तावलाई रोक्न सक्छ। यद्यपि स्थायी सदस्यको बेवास्ता वा अनुपस्थितिले मस्यौदा प्रस्तावलाई अस्विकार गर्दैन।^{[स्रोत नखुलेको]} यो भिटो अधिकार स्थायी सदस्यहरू आफैंले निर्धारण गरेझैं "प्रक्रियात्मक" मतमा लागू हुँदैन, । स्थायी सदस्यले महासचिवको छनोट पनि रोक्न सक्छ, यद्यपि औपचारिक भिटो आवश्यक छैन मतदान बन्द ढोका पछाडि लिइन्छ।

भिटो एक विवादास्पद अधिकार हो। यसका पक्षधरले यसलाई "अन्तर्राष्ट्रिय स्थायित्वको प्रवर्तक, सैन्य हस्तक्षेप विरुद्धको जाँच, र अमेरिकी प्रभुत्व बिरूद्धको महत्वपूर्ण सुरक्षा"को रूपमा लिन्छन्। आलोचकहरू भिटोलाई संयुक्त राष्ट्रको सबैभन्दा अप्रजातान्त्रिक तत्व मान्छन्, साथै युद्ध अपराध र मानवता विरुद्धको अपराधमा संयुक्त राष्ट्रसंघको निष्क्रियताको मुख्य कारण पनि भिटो अधिकार नै हो किनकि यसले स्थायी सदस्यहरू र उनीहरूका सहयोगीहरूका विरुद्ध संयुक्त राष्ट्रको कार्यवाहीलाई प्रभावकारी रूपमा काम गर्न रोक्दछ।

संयुक्त राष्ट्रसंघीय बडापत्र

भिटो अधिकार संयुक्त राष्ट्रसङ्घको वडापत्रको धारा २७ मा उल्लेख छ, जसले यसो भन्छ:

1. सुरक्षा-परिषद्को प्रत्येक सदस्यले एक मत दिन पाउनेछ।
2. कार्यपद्धति सम्बन्धी विषयमा सुरक्षा परिषद्का निर्णय ९ सदस्यको एक सकारात्मक मतले गरिनेछ।
3. अरू सबै विषयमा सुरक्षा-परिषद्को निर्णय स्थायी सदस्यहरूको सहमति समेत ९ सदस्यका सकारात्मक मतले गरिन्छ; तर अध्याय ६ अन्तर्गत, र धारा ५२ को अनुच्छेद ३ अन्तर्गतका निर्णयहरूमा विवादसित सम्बन्ध भएको पक्षले मत दिन पाउने छैन।

कुनै पनि स्थायी सदस्यहरूबाट नकारात्मक मतले मस्यौदा प्रस्तावको अवधारणालाई अवरूद्ध गर्नेछ। यद्यपि एक स्थायी सदस्य जुन मतदानबाट टाढा रहन्छ वा मतदानबाट अनुपस्थित हुन्छ उसले एक प्रस्ताव पारित हुनबाट रोक्दैन।^{[स्रोत नखुलेको]}