हेमाङ्गराज अधिकारी

व्यक्तित्व

कोशी अञ्चलको भोजपुर जिल्ला अन्तर्गत दिङ्लामा जन्मिएका हेमाङ्गराज अधिकारी (२००७) नेपालका विशिष्ट विद्वान्मा गनिन्छन् । उनी बालागुरु षडानन्दका वंशज हुन् । अधिकारीले संस्कृतमा आचार्य तथा नेपालीमा स्नातकोत्तर गरी भाषा विज्ञानमा विद्यावारिधिको उपाधि प्राप्त गरेका छन् । प्राध्यापक डाक्टर अधिकारी त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा धेरै वर्ष प्राध्यापन कार्य गरी निवृत्त भएका हुन् । उनी समालोचक, व्याकरणकार तथा कोशकारका रूपमा प्रसिद्ध छन् । पूर्वीय संस्कृत साहित्यका चिन्तक र शिक्षा शास्त्र सङ्काय अन्तर्गत भाषा विषयका विशेषज्ञ एवम् अनिवार्य नेपाली विषय समितिका सदस्य सचिव र अध्यक्ष समेत भएका अधिकारी बहुमुखी प्रतिभाका रूपमा परिचित देखिन्छन् ।

कृतित्व

प्रा.डा. हेमाङ्गराज अधिकारीका प्रकाशित कृतिका रूपमा पूर्वीय समालोचना सिद्धान्त (२०२९), नेपाली भाषा शिक्षण (२०२९), भाषा शिक्षण : केही परिप्रेक्ष्य केही पद्धति (२०४६), समसामयिक नेपाली व्याकरण (२०४९), नेपाली कारक व्याकरण (२०५२), प्रारम्भिक नेपाली शिक्षण (सहलेखन २०५५), सामाजिक र प्रायोगिक भाषा विज्ञान (२०५६), समसामयिक सरल नेपाली व्याकरण (२०५७), सजिलो नेपाली माला (सम्पादन/अनुवाद, २०५७), प्रयोगात्मक नेपाली शब्दकोश (सम्पादन, २०६१), प्रयोगात्मक नेपाली व्याकरण (२०६७), आदि रहेका पाइन्छन् । यी कृतिहरूको निरूपण गर्दा अधिकारीको अध्ययन क्षेत्र दुर्इ भागमा विभाजित देखिन्छन् । पहिलो भाग भाषा शिक्षणको सिद्धान्त र प्रयोग विधि छन् भने दोस्रो भाग व्यारणका नव स्थापनाहरूको व्याख्या र विवेचनामा केन्द्रित रहेको पाइन्छ । ।

पुरस्कार/सम्मान

प्रध्यापक डाक्टर हेमाङ्गराज अधिकारीले त्रिभुवन विश्व विद्यालयद्वारा प्रदान गरिने सर्वोच्च पदक महेन्द्र विद्याभूषण क प्राप्त गरेका छन् । त्यसैगरी उनले सैन्यध्वज नन्दकुमारी विद्वद्वृत्ति सम्मान पनि प्राप्त गरेका छन् ।

यो पनि हेर्नुहोस्

नेपाली साहित्यको इतिहास