शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल
शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल |
---|
देवीचरण ढुङ्गेलका छोरा शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल (विक्रम सम्वत(१९४६-१९८६)को जन्म बि.स. १९४६, भाटभटेनि, काठमाडौँमा भएको हो |उनी नेपाली साहित्यको माध्यमिक काल उत्तरार्धका एक चम्किला तारा हुन् । कविता, गजल, समस्यापूर्ति, गद्याख्यान, पद्याख्यान, निबन्ध, उपन्यास आादिका साथै नाटकका क्षेत्रमा पनि महत्त्वपूर्ण प्रतिभाका रूपमा चिनिने झन्डै ३०० जति पुस्तक लेखेको पाइन्छ । [१]
दरबारमा तुरुन्त कविता सुनाउन सकेका हुँदा चन्द्र शमशेरले खुसि भै यिनलाई वि.सं १९७० मा आँशु कविको उपाधि दिइएको पाइन्छ । [२]
शिक्षा[सम्पादन गर्नुहोस्]
निजामती चार पास
सेवा, पेसा र संलग्नता[सम्पादन गर्नुहोस्]
- १. भन्सारमा मुखिया(१९७०)
- २. पदमप्रसाद पुण्यप्रसाद प्रकाशन संस्थाका मुख्यलेखक
- ३. केशर पुस्तकालयका कर्मचरी
साहित्यिक यात्रा[सम्पादन गर्नुहोस्]
आशुकविका रूपमा परिचित शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल माध्यमिक कालका विशिष्ट कवि हुन् | नेपाली पद्यक्षेत्रका साथै गद्य क्षेत्रमा पनि यिनको खास योगदान रहेको छ | पद्यतर्फ यिनले फुटकर कवितादेखि खण्डकाव्य सम्मको रचना गरेका छन् भने गद्यतर्फ निबन्ध, नाटक आदिको रचना गरेका छन् | मोतीराम भट्टझैँ अल्पायु(४० वर्ष)मै दिवंगत भएका शम्भुप्रसादले प्रचूर मात्रामा साहित्य रचना गरेको देखिन्छ | यिनले मौलिक सिर्जनाका साथै कतिपय अनुबाद पनि गरेका छन् ।
काव्यप्रवृति[सम्पादन गर्नुहोस्]
गद्य र पद्य दुवै क्स्जेत्रमा कलम चलाई तीन सय जति पुस्तक लेखेको पाइन्छ । कवितामा यिनले भजन, गजल, समस्यापूर्ति र काव्यहरु लेखेका छन्पौ । राणिक आख्यान तथा सामाजिक घटनालाई काव्यको विषय बनाउने यिनका कवितामा प्रवाहमय कवित्वशक्ति भेटिन्छ । समस्यापूर्ति तथा भजनहरूको शृङ्गारका अतिरिक्त आध्यात्मिक भाव पनि प्रस्फुटित भएको छ ।
उनी शास्त्रीय छन्दका सफल कवि हुन् । छन्दनियमले कतैकतै व्याकरणको नियम वेवास्ता गरेको पनि भेटिन्छ । यिनी विभिन्न अलंकारको प्रयोग गर्न पनि सफल देखिएका छन् । [२]
सम्मान/पुरुस्कार[सम्पादन गर्नुहोस्]
आशुकविको उपाधि(१९७०)
कृतिहरु[सम्पादन गर्नुहोस्]
ढुङ्गेलका उपलब्ध नाटकहरू
- :रत्नावली नाटिका (१९७२)
- :शकुन्तला नाटक (१९७२/७३)
- :मालतीमाधव नाटक (१९७६)
- :विद्यासुन्दरी (१९७५)
- :उत्तररामचरित (१९७५)
शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल समालोचक पनि हुन् । उनले कविताको फल (१९९६) शीर्षक समालोचना लेखेका छन् ।
मृत्यु[सम्पादन गर्नुहोस्]
बि. स. १९८६, काठमाडौँ