"लङ्गुर" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
सा Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q721407 (translate me) |
सा बट: पुनर्निदेश मिलय्यानाच्वँगु |
||
| पङ्क्ति ६: | पङ्क्ति ६: | ||
| status_system = iucn3.1 |
| status_system = iucn3.1 |
||
| image_caption = [[:en:Mudumalai National Park|मुदुमालनि राष्ट्रिय निकुञ्ज]]मा रहेका लंगुरको समुह |
| image_caption = [[:en:Mudumalai National Park|मुदुमालनि राष्ट्रिय निकुञ्ज]]मा रहेका लंगुरको समुह |
||
| regnum = [[जन्तु]] जगत |
| regnum = [[जनावर|जन्तु]] जगत |
||
| phylum = [[Chordate|Chordata]] |
| phylum = [[Chordate|Chordata]] |
||
| classis = [[स्तनधारी]] |
| classis = [[स्तनधारी प्राणी|स्तनधारी]] |
||
| ordo = [[Primate]]s |
| ordo = [[Primate]]s |
||
| familia = [[Cercopithecidae]] |
| familia = [[Cercopithecidae]] |
||
| पङ्क्ति २६: | पङ्क्ति २६: | ||
| range_map_caption= प्रजाति अनुसारको बितरण |
| range_map_caption= प्रजाति अनुसारको बितरण |
||
}} |
}} |
||
[[:en:Gray Langur|लंगुर]] '''सेम्नोपिथेकस'''(Semnopithecus) प्रजाति अंतर्गत पर्ने [[स्तनधारी]] [[जनावर]] हो, जुन मुख्यतया दक्षीण [[एशिया]]मा पाईने गर्छ। लंगुरहरू मुख्यतया जंगलि क्षेत्रमा बसोबास गर्ने गर्छन साथै यिनीहरू शहरी क्षेत्रमा पनि पाईने गर्छन। सामान्यतया लंगुरका सबै प्रजातिहरू कम देखि सामान्य उचाईमा पाईने गर्छन तर [[:en:Nepal Gray Langur|नेपाली लंगुर]] र [[:en:Kashmir Gray Langur|कश्मीरी लंगुर]]हरू समुन्द्री सतहबाट ४,००० मिटर (१३,००० फिट) भन्दा माथीका हिमाली क्षेत्रमा पाईने गर्छन। |
[[:en:Gray Langur|लंगुर]] '''सेम्नोपिथेकस'''(Semnopithecus) प्रजाति अंतर्गत पर्ने [[स्तनधारी प्राणी|स्तनधारी]] [[जनावर]] हो, जुन मुख्यतया दक्षीण [[एशिया]]मा पाईने गर्छ। लंगुरहरू मुख्यतया जंगलि क्षेत्रमा बसोबास गर्ने गर्छन साथै यिनीहरू शहरी क्षेत्रमा पनि पाईने गर्छन। सामान्यतया लंगुरका सबै प्रजातिहरू कम देखि सामान्य उचाईमा पाईने गर्छन तर [[:en:Nepal Gray Langur|नेपाली लंगुर]] र [[:en:Kashmir Gray Langur|कश्मीरी लंगुर]]हरू समुन्द्री सतहबाट ४,००० मिटर (१३,००० फिट) भन्दा माथीका हिमाली क्षेत्रमा पाईने गर्छन। |
||
यसका प्राय सबै प्रजातिहरूलाई लंगुर वा ढेडु वा हनुमान लंगुर भनिने गरिन्छ। हाल सम्म लंगुरका सात प्रकारका प्रजातिहरू फेला परेका छन, जस मध्ये [[:en:Northern Plains Gray Langur|'''सेम्नोपिथेकस इन्टेलस'''(Semnopithecus entellus)]] प्रजाति सबैभन्दा पछि (सन २००१मा) फेला परेको प्रजाति हो। |
यसका प्राय सबै प्रजातिहरूलाई लंगुर वा ढेडु वा हनुमान लंगुर भनिने गरिन्छ। हाल सम्म लंगुरका सात प्रकारका प्रजातिहरू फेला परेका छन, जस मध्ये [[:en:Northern Plains Gray Langur|'''सेम्नोपिथेकस इन्टेलस'''(Semnopithecus entellus)]] प्रजाति सबैभन्दा पछि (सन २००१मा) फेला परेको प्रजाति हो। |
||
०९:५०, १३ नोभेम्बर २०१३ जस्तै गरी पुनरावलोकन
| लंगुर | |
|---|---|
| |
| मुदुमालनि राष्ट्रिय निकुञ्जमा रहेका लंगुरको समुह | |
| वैज्ञानिक वर्गीकरण | |
| जगत: | जन्तु जगत
|
| सङ्घ: | |
| वर्ग: | |
| गण: | |
| कुल: | |
| उपकुल: | |
| वंश: | Semnopithecus डेस्मारेस्ट, 1822
|
| प्रजातिहरू | |
|
Semnopithecus schistaceus | |
| |
| प्रजाति अनुसारको बितरण | |
लंगुर सेम्नोपिथेकस(Semnopithecus) प्रजाति अंतर्गत पर्ने स्तनधारी जनावर हो, जुन मुख्यतया दक्षीण एशियामा पाईने गर्छ। लंगुरहरू मुख्यतया जंगलि क्षेत्रमा बसोबास गर्ने गर्छन साथै यिनीहरू शहरी क्षेत्रमा पनि पाईने गर्छन। सामान्यतया लंगुरका सबै प्रजातिहरू कम देखि सामान्य उचाईमा पाईने गर्छन तर नेपाली लंगुर र कश्मीरी लंगुरहरू समुन्द्री सतहबाट ४,००० मिटर (१३,००० फिट) भन्दा माथीका हिमाली क्षेत्रमा पाईने गर्छन।
यसका प्राय सबै प्रजातिहरूलाई लंगुर वा ढेडु वा हनुमान लंगुर भनिने गरिन्छ। हाल सम्म लंगुरका सात प्रकारका प्रजातिहरू फेला परेका छन, जस मध्ये सेम्नोपिथेकस इन्टेलस(Semnopithecus entellus) प्रजाति सबैभन्दा पछि (सन २००१मा) फेला परेको प्रजाति हो।
स्वरूप
लंगुरको हल्का पहेंलो मिसिएको खैरो रंगको हुन्छ, अनुहार र कान कालो रंगको हुन्छ। साथै केही प्रजातिको हात तथा खुट्टाहरू पनि कालो रंगको हुने गर्छ। लंगुरको प्रजाति अनुसार आकार फरक - फरक हुने हुने गरे तापनि सामान्यतया भाले लंगुरको पुच्छर ७५ सेन्टिमिटर(३० इन्च) र पोथी लंगुरको पुच्छर ६५ सेन्टिमिटर(२६ इन्च) हुने गर्छ। यिनीहरूको पुच्छर जहिले पनि शरीरको आकार भन्दा लामो हुन्छ। दक्षिणी क्षेत्रका लंगुरहरूको आकार उत्तरी क्षेत्रका लंगुरहरूको भनद्दा सानो हुने गर्छ। अहिले सम्ममा नेपालमा भेटिएको नेपाली लंगुर (२६.५ किलोग्राम) सबैभन्दा ठूलो लंगुर मानिएको छ।
वासस्थान
लंगुर मुख्यतया नेपाल तथा भारत लगायतका दक्षीण एशियाली राष्ट्रहरूमा पाईने गर्छ। सामान्यतया लंगुरहरू जंगलमा बस्ने गरे तापनि यिनीहरू बिभिन्न मठ मन्दिरहरू, देवलहरू, पुराना किल्लाहरू तथा मानव बस्ती नजीक पनि बस्ने गर्छन।
खाना
वर्गिकरण
हाल सम्म लंगुरका निम्न सात प्रजातिहरू रहेका छन।
- Nepal Gray Langur Semnopithecus schistaceus
- Kashmir Gray Langur Semnopithecus ajax
- Tarai Gray Langur Semnopithecus hector
- Northern Plains Gray Langur Semnopithecus entellus
- Black-footed Gray Langur Semnopithecus hypoleucos
- Southern Plains Gray Langur Semnopithecus dussumieri
- Tufted Gray Langur Semnopithecus priam
जनावरहरू | |
|---|---|
| जनावरका चित्रहरू |              |
| जङ्गली जनावरहरू | |
| घरपालुवा जनावरहरू | |
| पानीमा बस्ने जनावरहरू | |