कपुर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
कपुर[१][२]
Identifiers
CAS number 76-22-2 YesY, 464-49-3 (R) YesY, 464-48-2 (S) YesY
PubChem 2537 YesY, 9543187 (RYesY, 10050 (SYesY
ChemSpider 2441 YesY, 7822160 (R) YesY, 9655 (S) YesY
UNII 5TJD82A1ET YesY
EC number 200-945-0
UN number 2717
DrugBank DB01744
KEGG D00098 YesY
MeSH Camphor
ChEBI CHEBI:36773 YesY
ChEMBL CHEMBL15768 YesY
IUPHAR ligand 2422
RTECS number EX1225000
ATC code C01EB02
Beilstein Reference 1907611
Gmelin Reference 83275
3DMet B04729
Jmol-3D images Image 1
Image 2
  • CC1(C)C2CCC1(C)C(=O)C2


    O=C1CC2CCC1(C)C2(C)C

  • InChI=1S/C10H16O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7H,4-6H2,1-3H3 YesY
    Key: DSSYKIVIOFKYAU-UHFFFAOYSA-N YesY


    InChI=1/C10H16O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7H,4-6H2,1-3H3
    Key: DSSYKIVIOFKYAU-UHFFFAOYAK

Properties
Molecular formula C10H16O
Molar mass 152.23 g mol−1
Exact mass 152.120115134 g mol−1
Appearance White, translucent crystals
Density 0.990 g cm−3
Melting point

175-177 °C, 448-450 K, 347-351 °F

Boiling point

204 °C, 477 K, 399 °F

Solubility in water 1.2 g dm−3
Solubility in acetone ~2500 g dm−3
Solubility in acetic acid ~2000 g dm−3
Solubility in diethyl ether ~2000 g dm−3
Solubility in chloroform ~1000 g dm−3
Solubility in ethanol ~1000 g dm−3
log P 2.089
Vapor pressure 4 mmHg (at 70 °C)
Chiral rotation [α]D +44.1°
Hazards
EU classification Flammable FHarmful Xn
R-phrases R11 R22 R36/37/38
S-phrases S16 S26
NFPA 704
2
2
0
Flash point 64 °C
Explosive limits 3.5%
Related compounds
Related Ketones Fenchone, Thujone
Related compounds Camphene, Pinene, Borneol, Isoborneol, Camphorsulfonic acid
 YesY(what is this?)  (verify)
Except where noted otherwise, data are given for materials in their standard state (at 25 °C, 100 kPa)
Infobox references

कपुर सेतो अथवा पारदर्शी ठोस पदार्थ हो ।

औषधोपचार[सम्पादन गर्नुहोस्]

कपुर
  • दम रोगमा
एक भाग फुराएको हिङमा एक भाग कपुर मिसिएर केराउको दाना जत्रो गोली बनाउने र दुई\दुई गोली तातो पानीसँग बिहान\बेलुका सेवन गर्ने तथा तारपिनको तेल टातीमा लगाउनाले

दम रोग केही महिनामा नै ठकि हुन्छ ।

  • पुरानो खोकीमा
सूठो, पिप्ला र मरिच एक\एक भाग तथा ३ भाग कपुर पानी हालेर केराउको गेडा जत्रो गोली बनाउने एक\एक गोली दिनमा खिनमा तीन\चार पटक चुस्ने गरेमा पुरानो खोकी ठीक हुन्छ ।
  • खोकी लागेमा
साधारण खोकीमा कपुर बालेर धूवाँ सुँघ्नाले ठीक हुन्छ ।
  • ढाड दुखेमा
दुई पुरिया कपुरमा एउटा कागतीको रस मिसाएर मनतातो पारी दुखेको ठाँउमा लगाउनाले ठीक हुन्छ ।
  • आउँ बाथ भएमा
दुई चक्की कपुर र आधा चम्चा सूठो एक ग्लास पानीमा पकाएर खाने बेलामा खाने गरेमा जीर्ण, आउँ, बाथ सबै ठीक हुन्छ ।
  • पुरानो बाथमा
एक डाडु रायोको तेलमा एक चम्चा कपुर तताएर मालिस गर्दा पुरानो गठिया बाथ आदि ठीक हुन्छ ।
  • निद्रा नलाग्नेमा, मुर्छा पर्ने रोगमा
फुराएको हिङ एक भागमा कपुर एक भाग मिसाएर केराउ जत्रो गोली बनाएर दुई\दुई गोली तातोपानीसंग खाँदा निद्रा लाग्छ र उन्माद् मुर्छा पनि ठीक हुन्छ ।
  • दाँत कीराले खाएमा
दाँतको प्वालमा कपुर हाल्नाले दाँत दुख्न बन्द हुन्छ र कीरा पनि ठीक हुन्छ । अथवा मरिचको धूलो, खयर, कपुर बराबर पिधेर दाँत माज्ने गरेमा गिजापाक्ने, दाँत हल्लिने, कीराले खाएको लगाएतको रोगहरु ठीक हुन्छ ।
  • हैजा लागेमा
हैजाले हातखुट्टा चिसो भएमा शुद्ध रक्सीमा कपुर मिलाएर एक\एक चम्चा पानीमा हाली खान दिएमा हात गोडा तातेर आउँछ र हैजा ठीक हुँदै जान्छ ।
  • शीतपित्त भएमा
नरिवलको तेलमा कपुर मिसाएर मालिस गर्नाले शीतपित्त ठीक हुन्छ अथवा नीमको तेलमा कपुर हालेर मालिस गर्नाले चिसोबाट हुने पित्त, खटिराहरु ठीक हुन्छ ।
  • जाडोले कामज्वरो आएमा
एक डाडु घ्यूमा एक चम्चा मरिचको धूलो डडाएर कपुर २–४ पुरिया हालेर शरीर भरी मालिस गरेमा शरीर तातेर आउँछ र ठीक हुन्छ ।
  • दाद आएमा
पाँच भाग कपुर एक भाग गन्धक, मट्टितेलमा मिसाएर मलहम बनाउने र नियमित लगाउने गरे दाद आएका ठिक हुन्छ ।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. The Merck Index, 7th edition, Merck & Co., Rahway, New Jersey, USA, 1960
  2. Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, USA

यो पनि हेर्नुहोस[सम्पादन गर्नुहोस्]