दुधवा बाघ आरक्ष

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
दुधवा बाघ आरक्ष
दुधवा बाघ आरक्ष
स्थानलखिमपुर खेरीबहराइच जिल्ला, उत्तर प्रदेश, भारत
निर्देशांक२८°३१′उ॰ ८०°४१′पू॰ / २८.५१७°N ८०.६८३°E / 28.517; 80.683निर्देशाङ्कहरू: २८°३१′उ॰ ८०°४१′पू॰ / २८.५१७°N ८०.६८३°E / 28.517; 80.683
स्थापनासन् १९८७

दुधवा बाघ आरक्ष उत्तर प्रदेशको एक संरक्षित क्षेत्र हो जुन मुख्यतया लखिमपुर खेरीबहराइच जिल्लाहरूमा फैलिएको छ र दुधवा राष्ट्रिय निकुञ्ज, किशनपुर वन्यजन्तु अभयारण्यकटारनियाघाट वन्यजन्तु अभयारण्य समावेश गर्दछ। यसले १,२८४.३ किमी (४९५.९ वर्ग माइल) को क्षेत्र समेट्छ र कृषि द्वारा हावी रहेको म्याट्रिक्सको बीचमा तीन ठुला वन टुक्राहरू समावेश गर्दछ। यसले नेपालसँग उत्तर-पूर्वी सिमाना साझा गर्दछ, जुन धेरै हदसम्म मोहना नदीले परिभाषित गरेको छ।

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन् १९८७ मा दुधवा राष्ट्रिय निकुञ्ज र किशनपुर वन्यजन्तु अभयारण्यलाई दुधवा बाघ आरक्षको रूपमा ‘प्रोजेक्ट टाइगर’ को कार्यक्षेत्रमा ल्याइयो।[१] कटर्नियाघाट वन्यजन्तु अभयारण्य सन् २००० मा थपिएको थियो।[१] यो भारतको ५३ बाघ अभयारण्य मध्ये एक हो।[२]

जीवजन्तु[सम्पादन गर्नुहोस्]

संरक्षित क्षेत्र पाटे बाघ, चितुवा, हिमाली कालो भालु, काठे भालु, बाह्रसिंगा, एकसिङ्गे गैँडा, भारतीय हात्ती, चित्तल, लगुन, रतुवा, जरायो, जङ्गली बँदेललघुकर्ण खरायोको घर हो।[३] सन् २००६ मा, दुधवा-खेरी-पिलीभीत संरक्षण परिसरमा बाघको जनसङ्ख्या ८०-११० बाघ रहेको अनुमान गरिएको थियो। सन् २०१० सम्म, जनसङ्ख्या अनुमानित १०६-११८ बाघमा वृद्धि भएको थियो र स्थिर मानिन्थ्यो।[४]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. १.० १.१ Mathur, P. K. and N. Midha (2008). Mapping of National Parks and Wildlife Sanctuaries, Dudhwa Tiger Reserve वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १२ अप्रिल २०१५ मिति. WII – NNRMS - MoEF Project, Final Technical Report. Wildlife Institute of India, Dehradun.
  2. Ministry of Environment, Forests and Climate Change, "NTCA/Project Tiger (As of 2014)", मूलबाट २५ मे २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ९ जुलाई २०१५ 
  3. Jhala, Y. V., Qureshi, Q., Sinha, P. R. (eds.) (2011). Status of tigers, co-predators and prey in India, 2010. वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० जनवरी २०१२ मिति National Tiger Conservation Authority, Govt. of India, New Delhi, and Wildlife Institute of India, Dehradun. TR 2011/003 pp-302
  4. Jhala, Y. V., Qureshi, Q., Sinha, P. R. (eds.) (2011). Status of tigers, co-predators and prey in India, 2010. वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० जनवरी २०१२ मिति National Tiger Conservation Authority, Govt. of India, New Delhi, and Wildlife Institute of India, Dehradun. TR 2011/003 pp-302