ब्रिक्स

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
ब्रिक्स
ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका
ब्रिक्सका नेताहरू, बायाँ देखि दायाँ सम्म: सि जिनपिङ, भ्लादिमिर पुटिन, जइर बोल्सोनारू, नरेन्द्र मोदी र सिरिल रामाफोसा
ब्रिक्सका सदस्य राष्ट्रहरू

सदस्य राष्ट्र र प्रमुख नेताहरू:

 ब्राजिलराष्ट्रपति जइर बोल्सोनारू
 रूसराष्ट्रपति भ्लादिमिर पुतिन
 भारत (सन् २०२१ को आयोजक)प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी
 चीनराष्ट्रपति सि जिनपिङ [note १]
 दक्षिण अफ्रिकाराष्ट्रपति सिरिल रामाफोसा
सङ्क्षिप्त नामब्रिक्स
बाट नामितसदस्य राष्ट्रहरू' प्रारम्भिक
पूर्वाधिकारीब्रिक
गठनसेप्टेम्बर २००६ (संयुक्त राष्ट्र महासभा ६१औँ सत्र)
प्रथम ब्रिक सम्मेलन: १६ जुन २००९
संस्थापकसंयुक्त राष्ट्र महासभा ६१औँ सत्र:
ब्राजिल सेल्सो आमोरिम
रूस सेर्गेई लाभ्रोभ
भारत प्रणब मुखर्जी
चीन लि झाओसिङ
रूस भ्लादिमिर पुतिन
प्रथम बिक्स सम्मेलन:
ब्राजिल लुला दा सिल्भा
रूस दिमित्री मेदभेदेभ
भारत मनमोहन सिंह
चीन हु जिन्ताओ
स्थानसंयुक्त राष्ट्रसङ्घको प्रधान कार्यालय, न्युयोर्क सहर (संयुक्त राष्ट्र महासभा ६१औँ सत्र)
येकातेरिनबर्ग (प्रथम ब्रिक सम्मेलन)
प्रकारअन्तरसरकारी सङ्गठन
लक्ष्यराजनीतिक
प्रधान कार्यालयब्रिक्स भवन
स्थान
  • साङ्घाई, चीन
क्षेत्रहरूअन्तर्राष्ट्रिय राजनीति
सदस्यता (सन् २०११)
५
वेबसाइटhttps://infobrics.org
पूर्व नाम
ब्रिक

ब्रिक्स पाँच प्रमुख उदीयमान अर्थव्यवस्थाहरू: ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिकालाई जोड्ने गरि तयार पारिएको संक्षिप्त रूप हो। ब्रिक्स सदस्यहरू क्षेत्रीय मामिलाहरूमा आफ्नो उल्लेखनीय प्रभावको लागि चिनिन्छन्। सन् २००९ देखि ब्रिक्स राष्ट्रका सरकारहरू वार्षिक रुपमा औपचारिक शिखर सम्मेलन गर्दै आएका छन्।[१] भारतले ९ सेप्टेम्बर २०२१ मा सबैभन्दा पछिल्लो १३औँ ब्रिक्स शिखर सम्मेलन आयोजना गरेको थियो।

सन् २०१० मा दक्षिण अफ्रिका यस सङ्गठनमा जोडिनु अगाडी रुस, ब्राजिल, भारत, चीन गरि चार राष्ट्रलाई छोटकरीमा "ब्रिक" भनेर समूहकृत गरिएको थियो।[२] ब्रिक्स राष्ट्रको संयुक्त क्षेत्रफल ३९,७४६,२२० वर्ग किलोमिटर (१५,३४६,१०१.० वर्ग माइल) रहेको छ भने यसको अनुमानित कुल जनसङ्ख्या लगभग ३.२१ अर्ब[३], अर्थात बिक्र्समा विश्वको लगभग २६.६५६% भुभाग र विश्व जनसङ्ख्याको ४१.५३% रहेका छन्। पाँच मध्ये चार सदस्य (चीन, भारत, ब्राजिल र रसिया) जनसङ्ख्या अनुसार विश्वका दश ठूला देशहरू मध्ये एक हुन् र दक्षिण अफ्रिका भने दुबै जनसङ्ख्या र क्षेत्रफलको आधारमा चौविसौँ स्थानमा रहेको छ।

ब्रिक्सको सबै राष्ट्र जि २० (अर्थात २० को समूह)को सदस्य हुन्। सन् २०१८ सम्ममा, यी पाँच राष्ट्रहरूको संयुक्त कुल ग्राहस्थ उत्पादन १९.६ खर्ब अमेरिकी डलर, कुल विश्व उत्पादको लगभग २३.२%, लगभग अमेरिकी डलर ४०.५५ खर्ब (विश्वको कुल ग्राहस्थ उत्पादन ३२%) र यी देशको संयुक्त विदेशी भण्डारमा अनुमानित ४.४६ खर्ब अमेरिकी डलर सञ्चित थियो।[४][५] ब्रिक्सका सदस्य राष्ट्रहरूले थुप्रै टिप्पणीकारहरूबाट प्रशंसा र आलोचना दुवै प्राप्त गरेका छन्।[६][७][८] ब्रिक्सका सदस्य राष्ट्रहरू बीच मुख्यतः हस्तक्षेप रहित, समानता र पारस्परिक लाभको आधारमा द्विपक्षीय सम्बन्ध सञ्चालन गरिन्छ।[९] ब्रिक्स समूहको अस्तित्वले औपचारिक वा अनौपचारिक गठबन्धनलाई सङ्केत गर्दैन। यी पाँच सरकारबीच विभिन्न आर्थिक, प्रादेशिक र राजनीतिक विवादहरू कायम रहेका छन्।

सदस्यहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

अहिले ६ पुर्ण सदस्यहरू रहेकोमा २०८० पाैष १६ पछि थप ६ पुर्ण सदस्य राष्ट्रहरू थपिनेछन । नयाँ थपिने राष्ट्रहरूमा एसियाका ३,अफ्रिकाका २ र दक्षिण अमेरिकाको १ छन ।

शिखर सम्मेलन[सम्पादन गर्नुहोस्]

समूहले २००९ देखि वार्षिक शिखर सम्मेलनको आयोजना गर्दै आएको छ, जसमा सदस्य राष्ट्रहरूले पालै पालो आयोजना गर्दै आएका छन्। दक्षिण अफ्रिका प्रवेश गर्नु अघि, २००९ र २०१० मा दुई ब्रिक शिखर सम्मेलनहरू आयोजना गरिएको थियो। पहिलो पाँच सदस्यीय ब्रिक्स शिखर सम्मेलन सन् २०११ मा भएको थियो। हालैको ब्रिक्स शिखर सम्मेलन १३ देखि १४ नोभेम्बर २०१९ सम्म ब्राजिलमा भएको थियो। भारतले नयाँ दिल्लीमा २०२१ शिखर सम्मेलनको आयोजना गरेको छ र चीनसँगको तनावको बीचमा, चिनियाँ नेता सी जिनपिङले २०२१ मा भारतको अध्यक्षतालाई समर्थन गरेर नरम कदम चालेका थिए। विज्ञहरू भन्छन् कि चीनले गतिरोध पछि भारतसँग आफ्नो सम्बन्ध पुनर्निर्माण गर्न खोजिरहेको छ।[१०]

Sr. No. मिति आयोजक नेता स्थान टिप्पणी
1st 16 June 2009  Russia दिमित्री मेदभेदेव Yekaterinburg (Sevastianov's House) उक्त शिखर सम्मेलनमा त्यसबेलाको विश्वव्यापी मन्दी, राज्यहरूबीचको भावी सहकार्य र व्यापारबारे छलफल हुने थियो। केही विशिष्ट विषयहरू खाद्य, व्यापार, जलवायु व्यापार, र राष्ट्रहरूको लागि सुरक्षा छलफल गरिएका थिए। तिनीहरूले माथि र आउने बजारहरूको लागि अझ प्रभावशाली आवाज र प्रतिनिधित्वको लागि आह्वान गरे। त्यतिबेला दक्षिण अफ्रिका त्यतिबेला ब्रिक्स संगठनमा भर्ना भएको थिएन।[११]
२ 15 April 2010  Brazil लुइज इन्सियो लुला दा सिल्भा Brasília (Itamaraty Palace) अतिथि :अतिथि: ज्याकोब जुमा (दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रपति) and Riyad al-Maliki (Foreign Minister of the Palestinian National Authority). The second summit continued on the conversation of the global recession and how to recover. They had a conversation on the IMF, climate change, and more ways to form cooperation among states.[११]
३ 14 April 2011  China हु जिन्ताओ Sanya (Sheraton Sanya Resort) दक्षिण अफ्रिका र मूल ब्रिक राष्ट्र सहितको पहिलो शिखर सम्मेलन। तेस्रो शिखर सम्मेलनमा विश्व व्यापी तथा आन्तरिक अर्थतन्त्रको विषयमा छलफल भएको थियो।[११]
4th 29 March 2012  India मनमोहन सिंह नयाँ दिल्ली (ताजमहल होटल) The BRICS Cable announced an optical fibre submarine communications cable system that carries telecommunications between the BRICS countries. The fourth summit discussed how the organization could prosper from the global recession and how they could take advantage of that to help their economies. BRICS had the intention of improving their global power and to provide adequate development for their state.[१२]
5th 26–27 March 2013  South Africa Jacob Zuma Durban (Durban ICC) पाँचौं शिखर सम्मेलनमा न्यू डेभलपमेन्ट बैंक प्रस्ताव र आकस्मिक रिजर्भ सम्झौताको बारेमा छलफल भयो। BRICS ले बिजनेस काउन्सिल र यसको थिंक ट्याङ्क काउन्सिल पनि घोषणा गर्यो।[१२]
6th 14–17 July 2014  Brazil दिलमा रुसेफ Fortaleza (Centro de Eventos do Ceará)[१३] BRICS New Development Bank and BRICS Contingent Reserve Arrangement agreements signed.Guest: Leaders of Union of South American Nations (UNASUR)[१४][१५] The members of BRICS conversed with each other about political coordination, development, and economic growth. They established the Fortaleza Declaration and Action Plan.[१६]
7th 8–9 July 2015  Russia भ्लादिमिर पुटिन Ufa (Congress Hall)[१७] Joint summit with SCO-EAEU. The seventh summit discussed global, economic problems, and better ways to foster cooperation among member states.[१६]
8th 15–16 October 2016  India नरेन्द्र मोदी Benaulim (Taj Exotica) Joint summit with BIMSTEC. The eighth BRICS summit debated on topics like counter-terrorism, economies, and climate change. BRICS also issued the Goa Declaration and Action Plan, hoping to harden their relationships.[१८]
9th 3–5 September 2017  China सि जिनपिङ Xiamen (Xiamen International Conference Center) Joint summit with EMDCD. The ninth summit was an event that talked about a bright future for BRICS and what their goals intend to be. They still covered and debated on international and regional issues with one another; hopeful to keep moving forward.[१८]
10th 25–27 July 2018  South Africa Cyril Ramaphosa Johannesburg (Sandton Convention Centre) The tenth summit had the members discuss their rising industries. Hoping they can cut a bigger slice of the industry market.
11th 13–14 November 2019  Brazil जायर बोल्सेनारु Brasília (Itamaraty Palace)[१०] The eleventh summit discussed advancements in the BRICS's science and innovation fields. Primarily trying to advance technology and digital currency. They made mutual agreements to help stop drug trafficking and organized crime; both internationally and internally
12th 21–23 July 2020 (postponed due to COVID-19 pandemic)[१९]

17 November 2020 (video conference)[२०]

 Russia भ्लादिमिर पुटिन सेन्ट पिटर्सवर्ग[२१] साङ्घाई सहयोग सङ्गठनसहित को संयुक्त शिखर सम्मेलन। ब्रिक्स सदस्य राष्ट्रहरूलाई प्रत्येक देशका जनताको जीवनस्तर र गुणस्तर सुधार गर्न मद्दत गर्ने सम्बन्धमा पारस्परिक सम्झौताको छलफल। शान्ति, अर्थव्यवस्था, र सांस्कृतिक सामाजिक मुद्दाहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्ने योजना।[२२]
13th 9 September 2021 (video conference)  India नरेन्द्र मोदी New Delhi BRICS Games 2021[२३]
14th 23 June 2022 (video conference)  China सि जिनपिङ Beijing
15th 2023  South Africa TBA


टिप्पणीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. ↑ चीन सरकारका प्रमुख प्रधानमन्त्री हुन्, जसको वर्तमान धारक लि कच्याङ हुन्। चीनको राष्ट्रपति विधिवत रूपमा औपचारिक कार्यालय हो तथापि, चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीका महासचिव (वास्तविक नेता)ले संक्रमणकालका महिना बाहेक सन् १९९३ देखि सधैँ यो पद धारण गर्दै आएका छन्। वर्तमान सर्वोपरि नेता सि जिनपिङ हुन्।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. ↑ चीन, ब्राजिल, भारत र रुस सबैलाई बाङ्को बिल्बाओ भिसकाये आर्हेन्तारियाद्वारा विकासको नेतृत्व गर्ने देश मानिएको थियो।: "BBVA EAGLEs Annual Report (PPT)" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १० मे २०१३ मिति
  2. ↑ "New era as South Africa joins BRICS" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १८ अप्रिल २०११ मिति . SouthAfrica.info. ११ अप्रिल २०१०। पहुँचमिति २०१२।
  3. ↑ "Total Population – Both Sexes", World Population Prospects, the 2019 Revision, संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय आर्थिक तथा सामाजिक मामिला विभाग, जनसङ्ख्या विभाजन, जनसङ्ख्या अनुमान र अनुमान खण्ड, जुन २०१९, अन्तिम पहुँच १७ जुन २०१९। 
  4. ↑ "World Economic Outlook", IMF, अप्रिल २०१३, मूलबाट २६ जुलाई २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १७ अप्रिल २०१३। 
  5. ↑ "Amid BRICS' rise and 'Arab Spring', a new global order forms" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० अक्टोबर २०११ मिति . द क्रिस्चियन साइन्स मनिटर। पहुँचमिति २० अक्टोबर २०११।
  6. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named BRICS Peace Defender
  7. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named highwall
  8. ↑ "BRICS – India is the biggest loser", USINPAC, १८ अप्रिल २०१३, मूलबाट २८ अक्टोबर २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १७ जुन २०१३। 
  9. ↑ Gutemberg Pacheco Lopes Junior, "The Sino-Brazilian Principles in a Latin American and BRICS Context: The Case for Comparative Public Budgeting Legal Research; Wisconsin International Law Journal; 13 May 2015", University of Wisconsin Law School, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१६।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १६ जुन २०२१ मिति
  10. ↑ १०.० १०.१ "BRICS BRASIL 2019 – Theme and priorities", brics2019.itamaraty.gov.br।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-०८-२८ मिति
  11. ↑ ११.० ११.१ ११.२ "What is BRICS | Africa Facts" (en-USमा), १५ अक्टोबर २०१८, अन्तिम पहुँच ३ नोभेम्बर २०२०। 
  12. ↑ १२.० १२.१ How aid for trade could help SVEs integrate in the global economy, "Effectiveness of Aid for Trade in Small and Vulnerable Economies", dx.doi.org, Economic Paper (Commonwealth), १५ मार्च २०११, पृ: 30–37, आइएसबिएन 9781848591004, डिओआई:10.14217/9781848591004-6-en, अन्तिम पहुँच ३ नोभेम्बर २०२०। 
  13. ↑ "A Cúpula de Durban e o futuro dos BRICS", Post-Western World, ४ जुलाई २०१३, मूलबाट ७ सेप्टेम्बर २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ नोभेम्बर २०१३। 
  14. ↑ "Los líderes del BRICS, Unasur, Cuba, México y Costa Rica se citan en Brasilia", LaVanguardia.com, LaVanguardia, १५ जुलाई २०१४, अन्तिम पहुँच १५ जुलाई २०१४। 
  15. ↑ "BRICS summit: PM Modi to leave for Brazil tomorrow, will seek reforms", Hindustan Times, १२ जुलाई २०१४, मूलबाट १३ जुलाई २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ जुलाई २०१४।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १३ जुलाई २०१४ मिति
  16. ↑ १६.० १६.१ "What is BRICS | Africa Facts" (en-USमा), १५ अक्टोबर २०१८, अन्तिम पहुँच ४ नोभेम्बर २०२०। 
  17. ↑ "Ufa to host SCO and BRICS summits in 2015", UfaCity.info, मूलबाट २५ मार्च २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ नोभेम्बर २०१३। 
  18. ↑ १८.० १८.१ "What is BRICS | Africa Facts" (en-USमा), १५ अक्टोबर २०१८, अन्तिम पहुँच ५ नोभेम्बर २०२०। 
  19. ↑ "BRICS and the SCO summits postponed | Official website of the Russian BRICS Chairmanship in 2020"। 
  20. ↑ "BRICS Summit to be held virtually on Nov 17; strengthening cooperation, global stability on agenda", Hindustan Times (अङ्ग्रेजीमा), ५ अक्टोबर २०२०, अन्तिम पहुँच ५ अक्टोबर २०२०। 
  21. ↑ "Путин заявил о переносе саммитов БРИКС и ШОС из Челябинска", अन्तिम पहुँच १९ जुलाई २०१९। 
  22. ↑ Chaudhury, Dipanjan Roy, "BRICS Summit to be held virtually on November 17", The Economic Times, अन्तिम पहुँच २० अक्टोबर २०२०। 
  23. ↑ "India plans to host BRICS Games during Khelo India Games in 2021 – Sports News , Firstpost", Firstpost, २६ अगस्ट २०२०। 

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=ब्रिक्स&oldid=1166581" बाट अनुप्रेषित