कायरो
कायरो القاهرة | |
|---|---|
शहर | |
      नाईल नदिको दृश्य, मुइज सडक, व्यारोन इमपेन दरवार, कायरो साइटाडेल, तलात हर्व सडक, इब्न तुलुन | |
 झण्डा | |
| देश |  Egypt |
| गर्भरनेट | कायरो |
| स्थापना | 969 AD |
| स्थापना गर्ने | Jawhar al-Siqilli |
| सरकार | |
| • गभर्नर | Atef Abd El Hamid[१] |
| क्षेत्रफल | |
| • शहर | ५२८ किमी२ (२०४ वर्ग माइल) |
| • शहर | ६,७४० किमी२ (२,६०० वर्ग माइल) |
| • महानगर | २५०,००० किमी२ (१००,००० वर्ग माइल) |
| उन्नतांश | २३ मिटर (७५ फिट) |
| जनसङ्ख्या (2017) | |
| • शहर | ९,५००,००० |
| • घनत्व | १९,३७६/किमी२ (५०,१८०/वर्ग माइल) |
| • सहर | १८,२९०,००० |
| • महानगर | २०,४३९,५४१ |
| समय क्षेत्र | युटिसी+2 (EET) |
| क्षेत्रीय सङ्केत(हरू) | (+20) 2 |
| वेबसाइट | www.cairo.gov.eg |
कायरो (अङ्ग्रेजी: Cairo /ˈkaɪroʊ/ KYE-roh; अरबी: القاهرة Al-Qāhirah, 
उच्चारण (सहायता जानकारी), Coptic: ⲕⲁϩⲓⲣⲏ Kahire) इजिप्टको राजधानी तथा ठूलो शहर हो । यो शहर महानगरीय क्षेत्र तथा संसारको १५ औँ ठूलो शहर हो । भने यो शहर प्राचिन इजिप्टसँग जोडिएको छ । नाईल नदिको छेउमा बनेको शहर[२][३] फातिमिद वंशले स्थापना गरेका थिए । यस शहरको हालको क्षेत्र प्राचिन इजिप्टको राजधानी रहेको थिए, यस कारण पूराना भगनावशेष हालसम्म पनि यो क्षेत्रमा भेटिने गर्दछ ।
कायरोमा अरब क्षेत्रको सबैभन्दा पूरानो तथा लामो चलचित्र तथा संगित क्षेत्र रहेको छ । साथै यस शहरमा चलचित्र तथा संगित क्षेत्रमा थप अध्ययन गर्न संसारको दोश्रो ठूलो संस्था अल-अजहर विश्वविद्यालय रहेको छ । विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय मिडिया, व्यावसायहरू तथा संस्थाहरूको क्षेत्रिय कार्यालय रहेको छ भने अरब लिगको मुख्या कार्यालय यसको संस्थापन देखि नै रहेको छ ।
यस शहरको जनसङ्ख्या ६७.६ लाख [४] रहेको छ भने क्षेत्र ४५३ वर्ग किलोमिटर रहेको । यसको अलावा ९५ लाख जनसङ्ख्या यस शहरको नजिक क्षेत्रमा बसोबास गर्दछ ।
अर्थतन्त्र[सम्पादन गर्ने]
कायरो इजिप्टको ११ प्रतिशत जनसङ्ख्या तथा २२ प्रतिशत अर्थतन्त्रको हिस्सा ओगटेको छ । देशको मुख्य व्यापार यस शहरबाट शुरू हुने तथा अन्य क्षेत्रमा जाने गर्दछ । देशको धेरै जसो प्रकाशन तथा मिडिया तथा चलचित्र स्टुडियोहरू यस शहरमा रहेको छ ।
पूर्वाधार[सम्पादन गर्ने]
स्वास्थ्य[सम्पादन गर्ने]
कायरो लगायत छिमेकी गिजा स्वास्थ्यको लागि इजिप्टको मुख्य केन्द्रको रूपमा स्थापित भएको छ । यस शहरमा देश कै उच्च स्तरिय अस्पताल लगायत स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध रहेको छ ।
शिक्षा[सम्पादन गर्ने]
कायरो लामो समय देखि देशको शिक्षाको मुख्य केन्द्रको रूपमा रहेको छ । कायरो हाल इजिप्टको धेरै सरकारी कार्यालय रहेको तथा इजिप्टको शिक्षा प्रणालीको मुख्य कार्यालय रहेको शहर हो भने यस शहरमा धेरै संख्यामा शिक्षण संस्थाहरू उपलब्ध रहेको छ ।
मौसम[सम्पादन गर्ने]
कायरो तथा नाइल नदि उपत्यकामा उच्च मरूभूमिको मौसम हुन्छ तर प्रायः उच्च आर्द्रताको कारणले भुमध्य सागर तथा नाइलको डेल्टा सरह भन्दा फरक छैन् आधिले प्रायः सहाराको बालुवालाई शहरमा ल्याउने गर्दछ । साथै मार्च देखि मे सम्ममा शहरको हावा उच्च सुख्खा हुने गर्दछ । जाडो याममा यहाँको उच्च तापक्रम १४ देखि २२ डिग्रि सेन्टिग्रेडसम्म हुन्छ भने रातमा तापक्रम ११ डिग्रि सम्म झर्ने गर्दछ ।
| Cairoको मौसम जानकारी | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| महिना | जनवरी | फेब्रुअरी | मार्च | अप्रिल | मे | जुन | जुलाई | अगस्ट | सेप्टेम्बर | अक्टोबर | नोभेम्बर | डिसेम्बर | वर्ष |
| उच्चतम रेकर्ड °से (°फे) | ३१ (८८) |
३४.२ (९३.६) |
३७.९ (१००.२) |
४३.२ (१०९.८) |
४७.८ (११८.०) |
४६.४ (११५.५) |
४२.६ (१०८.७) |
४३.४ (११०.१) |
४३.७ (११०.७) |
४१ (१०६) |
३७.४ (९९.३) |
३०.२ (८६.४) |
४७.८ (११८.०) |
| उच्चतम औसत °से (°फे) | १८.९ (६६.०) |
२०.४ (६८.७) |
२३.५ (७४.३) |
२८.३ (८२.९) |
३२ (९०) |
३३.९ (९३.०) |
३४.७ (९४.५) |
३४.२ (९३.६) |
३२.६ (९०.७) |
२९.२ (८४.६) |
२४.८ (७६.६) |
२०.३ (६८.५) |
२७.७ (८१.९) |
| दैनिक औसत °से (°फे) | १३.६ (५६.५) |
१४.९ (५८.८) |
१६.९ (६२.४) |
२१.२ (७०.२) |
२४.५ (७६.१) |
२७.३ (८१.१) |
२७.६ (८१.७) |
२७.४ (८१.३) |
२६ (७९) |
२३.३ (७३.९) |
१८.९ (६६.०) |
१५ (५९) |
२१.४ (७०.५) |
| न्यूनतम औसत °से (°फे) | ९ (४८) |
९.७ (४९.५) |
११.६ (५२.९) |
१४.६ (५८.३) |
१७.७ (६३.९) |
२०.१ (६८.२) |
२२ (७२) |
२२.१ (७१.८) |
२०.५ (६८.९) |
१७.४ (६३.३) |
१४.१ (५७.४) |
१०.४ (५०.७) |
१५.८ (६०.४) |
| न्यूनतम रेकर्ड °से (°फे) | १.२ (३४.२) |
३.६ (३८.५) |
५ (४१) |
७.६ (४५.७) |
१२.३ (५४.१) |
१६ (६१) |
१८.२ (६४.८) |
१९ (६६) |
१४.५ (५८.१) |
१२.३ (५४.१) |
५.२ (४१.४) |
३ (३७) |
१.२ (३४.२) |
| औसत वर्षा मिमी (इन्च) | ५ (०.२) |
३.८ (०.१५) |
३.८ (०.१५) |
१.१ (०.०४) |
०.५ (०.०२) |
०.१ (०.००) |
० (०) |
० (०) |
० (०) |
०.७ (०.०३) |
३.८ (०.१५) |
५.९ (०.२३) |
२४.७ (०.९७) |
| दैनिक औसत वर्षा (≥ ०.०१ mm) | ३.५ | २.७ | १.९ | ०.९ | ०.५ | ०.१ | ० | ० | ० | ०.५ | १.३ | २.८ | १४.२ |
| औसत सापेक्ष आर्द्रता (%) | ५९ | ५४ | ५३ | ४७ | ४६ | ४९ | ५८ | ६१ | ६० | ६० | ६१ | ६१ | ५६ |
| मासिक सौर्यप्रकाश घण्टा औसत | २१३ | २३४ | २६९ | २९१ | ३२४ | ३५७ | ३६३ | ३५१ | ३११ | २९२ | २४८ | १९८ | ३,४५१ |
| स्रोत १: World Meteorological Organization (UN) (1971–2000),[५] NOAA for mean, record high and low and humidity[६] | |||||||||||||
| स्रोत २: Danish Meteorological Institute for sunshine (1931–1960)[७] | |||||||||||||
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्ने]
- ↑ "محافظ القاهرة يرفض تطوير المستثمرين الحدائق.. ويؤكد: "هيسحلوا الغلابة"", अन्तिम पहुँच १४ सेप्टेम्बर २०१६।
- ↑ Santa Maria Tours (४ सेप्टेम्बर २००९), "Cairo – "Al-Qahira"- is Egypt's capital and the largest city in the Middle East and Africa.", PRLog, अन्तिम पहुँच १० डिसेम्बर २०११।
- ↑ "World's Densest Cities", Forbes, २१ डिसेम्बर २००६, अन्तिम पहुँच ६ मार्च २०१०।
- ↑ Population and Housing Census 2006, Governorate level, Population distribution by sex (xls), Central Agency for Public Mobilisation and Statistics, मूलबाट २४ जनवरी २००९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ९ जुलाई २००९।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता). Adjusted census result, as Helwan governorate was created on 17 April 2008 from a.o.[clarification needed] parts of the Cairo governorate. - ↑ "Weather Information for Cairo", World Meteorological Organization, अन्तिम पहुँच अप्रिल १४, २०१४।
- ↑ "Cairo (A) Climate Normals 1961–1990", National Oceanic and Atmospheric Administration, अन्तिम पहुँच अप्रिल १४, २०१४।
- ↑ Cappelen, John; Jensen, Jens, "Egypten - Cairo", Climate Data for Selected Stations (1931-1960) (Danishमा), Danish Meteorological Institute, पृ: ८२, मूलबाट अप्रिल २७, २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच अप्रिल १४, २०१४।