उत्तरी साइप्रस

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
टर्कीय गणतन्त्र उत्तरी साइप्रस
Turkish Republic of Northern Cyprus  (अङ्ग्रेजी)
उत्तरी साइप्रसको झन्डा
झन्डा
उत्तरी साइप्रसको राज्य-चिह्न
राज्य-चिह्न
राष्ट्रिय गान: राष्ट्रिय गान
स्वतन्त्रताको मार्च
उत्तरी साइप्रस
राजधानी
र सबैभन्दा ठुलो सहर
उत्तरी निकोसिया
३५°११′उ॰ ३३°२२′पू॰ / ३५.१८३°N ३३.३६७°E / 35.183; 33.367
आधिकारिक भाषाहरूटर्की
रैथाने(हरू)टर्की साइप्रियोट
सरकारएकात्मक अर्ध-राष्ट्रपतिय गणतन्त्र
मुस्तफा एकेन्सी
ह्यूसेन ओगुर्गुन
व्यवस्थापिकागणतन्त्र सभा
स्वतन्त्रता गणतन्त्र साइप्रस बाट
• घोषणा गरिएको
१५ नोभेम्बर १९८३
• पहिचान
केवल टर्की द्वारा
क्षेत्रफल
• जम्मा
३,३५५ किमी (१,२९५ वर्ग माइल) (अनाङ्कित)
• पानी (%)
२.७
जनसङ्ख्या
• २०१४ अनुमानित
३१३,६२६[१]
• २०११ जनगणना
२८६,२५७
• घनत्व
९३ /किमी2 (२४०.९ /वर्ग माइल) (११७ औं)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक)२०१४ लगत
• जम्मा
$४.०३२ अर्ब[२]
• प्रति व्यक्ति
$१५,१०९[२]
मुद्राटर्की लीरा (टीआरवाई)
समय क्षेत्रईईटी (युटिसी+२)[३]
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत)
अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+३ (ईईएसटी)
सडक प्रयोगबायाँ
टेलिफोन कोड+९० ३९२

उत्तरी साइप्रस (तुर्की: Kuzey Kıbrıs, प्राचीन युनानी: Βόρεια Κύπρος), आधिकारिक रूपमा टर्कीय गणतन्त्र उत्तरी साइप्रस (टीआरएनसी; तुर्की: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti), स्वयम-घोषित राज्य राज्य हो जसले साइप्रस द्वीपको उत्तरपूर्वी भाग समावेश गर्दछ । टर्की द्वारा मात्र मान्यता प्राप्त, उत्तरी साइप्रसलाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदाय द्वारा साइप्रस गणतन्त्रको भाग मानिन्छ ।

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

साइप्रस /ˈsprəs/ ( ) (प्राचीन युनानी: Κύπρος, IPA: [ˈcipɾos]; तुर्की: Kıbrıs, IPA: [ˈkɯbɾɯs]), आधिकारीक: गणतन्त्र साइप्रस (प्राचीन युनानी: Κυπριακή Δημοκρατία एसिया को एक देश हो, जसलाई संस्कृति र इतिहासका कारणले युरोप को भूभाग पनि भनिन्छ । यो भूमध्य सागरमा रहेको एक टापु हो । यसको राजधानी निकोसिया हो । धेरै जसो मानिसहरू युनानी भाषा बोल्दछन् । तर यस टापुको केही भाग टर्की भाषा बोल्नेहरूले गैरकानुनी रूपमा कब्जा गरिरहेकाछन् । जुलाई १९७४ मा दूई-चरणमा गरेको आक्रमण पछि यसो भएको हो । साइप्रसलाई युनान (ग्रिस)मा गाभ्न एथेन्समा योजना गरिएको सत्तापलटको जवाफमा सो आक्रमण भएको हो । साइप्रस युरोपेली सङ्गठनको सदस्य हो ।

उत्तरी साइप्रस सबै युरोपेली सङ्घ सदस्यको सबै भन्दा टाढा दक्षिण पूर्वमा छ । उत्तरी साइप्रस निरन्तर रूपमा ४५०० भन्दा बढी वर्षको इतिहासमा बाँचिरहेको छ । निकोसियाको ग्रीक साइप्रसटर्की साइप्रस समुदायहरूले १९६३ मा शहरको क्रमश: दक्षिण र उत्तरमा विभाजित गरिदिएका हुन् । १९५५-६४ को संकट पछि यो शहर तोडिएको थियो । टर्कीले सन् १९७४ मा साइप्रस र उत्तरी साइप्रस गणतन्त्रको बीचमा सैन्य बिरोधी बन्न पुगेपछि टर्कीले साइप्रसको द्वीपलाई आक्रमण गरेपछि उत्तरी निकोसिया सहितको द्वीपलाई उत्तरमा कब्जा गरे । आज उत्तर निकोसिया उत्तरी साइप्रसको राजधानी हो, केवल टर्कीद्वारा मान्यता प्राप्त एक राज्य, जसले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायद्वारा साइप्रेयी क्षेत्रमा कब्जा गरिरहेको मानिन्छ ।[४] १९६० मा निकोसिया साइप्रस रिपब्लिकको राजधानी बन्यो जुन यूनानी र टर्की साइप्रियट्स द्वारा स्थापित एक राज्य हो । १९६३ मा ग्रीक साइप्रस समुदाय पक्षले संविधानको संशोधन प्रस्ताव गरेका थिए । जुन टर्कीको साइप्रस समुदायले अस्वीकार गर्यो । बीजान्टिन समयमा, यो शहर पनि लेफकोसिया को रूपमा पनि उल्लेख गरिएको थियो । चौथो शताब्दी ईस्वीमा, शहर बिशपिक को सीट बनेको थियो ।[५]

प्रशासनिक विभाजन[सम्पादन गर्नुहोस्]

उत्तरी साइप्रस ६ जिलहरूमा विभाजित छ: लेफकोसा, गजिमागुँसा, गिर्ने, गुँजेलयोर्ट, इस्केल जिल्ला र लेफ्केललेफ्केल जिल्ला २०१६ मा गुँजेलयोर्ट जिल्लाबाट विभाजन गरेर स्थापित भएको थियो । यसको अलावा थप बाह्र उप-जिल्लाहरू पाँच ठूला जिल्लाहरू र २० वटा नगरपालिकाहरू बीच विभाजित छन् ।[६]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. TRNC SPO, Economic and Social Indicators 2014, pages=2–3
  2. २.० २.१ "KKTC", Turkish Ministry of Economy, अन्तिम पहुँच २८ जुलाई २०१५ 
  3. "Saatler geri alınıyor!", Yeni Düzen, अन्तिम पहुँच १८ अक्टोबर २०१७ 
  4. Kempen, Ronald van; Vermeulen, Marcel; Baan, Ad (२००५), Urban Issues and Urban Policies in the New EU Countries, Ashgate, पृ: २०७, आइएसबिएन 978-0-7546-4511-5 
  5. "Saint Tryphillius", Saintsoftheday108.blogspot.com, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२ 
  6. "Lefke 6. ilçe oldu!", Kıbrıs Postası, २७ डिसेम्बर २०१६, अन्तिम पहुँच २७ डिसेम्बर २०१६ 

यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]