सामग्रीमा जानुहोस्

बन्दर सेरी बेगावान

कडीहरू सम्पादन गर्नुहोस्
विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
बन्दर सेरी बेगावान
بندر سري بڬاوان
ब्रुनेई शहर
माथि बायाँबाट: सुल्तान उमर अली सैफुद्दीन मस्जिद, सर मुदा उमर अली सैफुद्दीन पार्क, लापाउ दिराजा, मेर्क्यु दिर्गाहायु र बन्दर सेरी बेगावान मूख्य बजार
माथि बायाँबाट: सुल्तान उमर अली सैफुद्दीन मस्जिद, सर मुदा उमर अली सैफुद्दीन पार्क, लापाउ दिराजा, मेर्क्यु दिर्गाहायु र बन्दर सेरी बेगावान मूख्य बजार
उपनाम: 
बन्दर वा बीएसबी
देशब्रुनाईब्रुनेई
जिल्लाब्रुनेई मौरा
ब्रुनेईयन साम्राज्य७ औँ -१८ औँ शताब्दी
बेलायत द्वारा स्थापित१९ औँ शताब्दी
ब्रिटिश द्वारा भूमि विकास१९०६
पुनर्स्थापना१९०९
शहरको मान्यता१९२०
क्षेत्रफल
 • नगर१००.३६ किमी२ (३८.७५ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या
 • लगत 
(२००७)
१००,७००[१]
 • सहरी
२७९,९२४
 • जातीयता
सेरी बेगावानी/ओरङ बन्दर
समय क्षेत्रयुटिसी+८ (ब्रुनेई)
क्षेत्रीय सङ्केत+६७३ ०२
वेबसाइटwww.municipal-bsb.gov.bn

बन्दर सेरी बेगावान, /ˌbɑːndə sɪˌriː bɪˈɡaʊ.ən/ वा /ˌbæn-/ BA(H)ND-ə si-REE bi-GOW-ən (जावी: بندر سري بڬاوان ; पहिले ब्रुनेई शहरको रूपमा चिनिने, ब्रुनेई सल्तनतको राजधानी र सबै भन्दा ठूलो शहर हो । बन्दर सेरी बेगावान को जनसङ्ख्या अनुमानित १,००,७०० छ[१] र सम्पूर्ण ब्रुनेई-मौरा जिल्लाको जनसङ्ख्या २,७९,९२४ रहेको छ ।[२]

नामाकरण

[सम्पादन गर्नुहोस्]

यस शहरको मूल नाम अंग्रेजीमा "बन्दर ब्रुनेई" वा "ब्रुनेई टाउन" थियो । १९६७ मा, सुल्तान उमर अली सैफुद्दीन - तृतीय ले आफ्नो सबैभन्दा ठूलो पुत्र, हसनल बोलकेय्याको पक्षमा त्यागेर "सेरी बेगावान" को शीर्षक लिनुभयो ।[३] उमर अली सैफुद्दीन - तृतीय लाई तब रक्षा मन्त्री बनाइयो र ५ अक्टोबर १९७० मा, शहरलाई उनको सम्मान गर्न नामकरण गरिएको थियो । शब्द बेगावान पनि ब्रुनेईयन राजाहरूका लागि प्रयोग गरिएको थियो तर राजाहरूले उक्त पद अस्वीकार गरिदिए ।[३][४][५][६] मूल शब्द बेगावान "संस्कृत" शब्द हो जसको अर्थ "देवता" वा भगवान हुन्छ । यसबाहेक, सेरी बेगावान ले संस्कृतमा "सौभाग्यशाली" भन्ने अर्थ दिन्छ । सेरी सम्मानित संस्कृत शब्द श्रीबाट आउँछ र बन्दर फारसी भाषाबाट आउछ जुन मूलतः "बन्दरगाह" वा "स्वर्ग" को अर्थ लाग्छ । मलाय भाषा मा, शब्द बन्दर भनेको "शहर" वा "नगर" हो ।[४][६]

इतिहास

[सम्पादन गर्नुहोस्]

ब्रुनेई मा मानव बस्ती ६ औँ र ७ औँ शताब्दी टाढासम्म पत्ता लगाउन सकिन्छ । जसलाई मलाय व्यापारिक केन्द्र र यस शहरको हालैको नजिकको स्थिती माछा मार्ने पोर्टल साइटबाट पत्ता लगाउन सकिन्छ । ब्रुनेई नदीको किनारामा पहिलो बस्ती ८ औँ शताब्दीमा पत्ता लगाइएको छ जुन त्यहाँ कम्पोङ्ग अयेरको वर्तमान शहर ब्रुनेई सङ्ग्रहालयको आधुनिक शहरको साथ पाइन्छ ।[७] १५ औँ १७ औँ शताब्दीबाट ब्रुनेई साम्राज्य अवधिको दौडान सुल्तानले फिलिपिन्सको राजधानी मनिला र बोर्निया लाई र दक्षिणी भाग समेत शासन गरे । केन्द्रको तेस्रो शहरी क्षेत्र प्रशासन पछि दुई देखि कोटा बातु र कम्पोङ्ग अयेरबाट चलेको थियो । जब सल्तनत शासन अठारहौं शताब्दीमा स्पेन, डच र ब्रिटिश जस्ता पश्चिमी शक्तिहरूको आगमनको कारणले गर्दा यसको जनसङ्ख्या २०,००० बासिन्दाको शिखरबाट पूर्ण भयो ।[८][९] सन् १८८८ देखि १९९६ सम्म, ब्रुनेई एक ब्रिटिश रक्षात्मक थियो । १९०६ मा बेलायतको विकास शुरु भयो । जब ब्रिटिश निवासी सल्तनत को नागरिकहरू लाई पश्चिम बङ्गाल को भूमिमा जानेको लागि प्रोत्साहित गरियो ।[४][५][६][१०] १८९९ मा, तेल अन्वेषण का लागि ड्रिल गरिएको थियो । यद्यपि, त्यहाँ कुनै तेल भेटिएन । तेल अन्वेषण पछि १९२४ मा सेरिया र बेल्लट जिल्लामा सारियो ।[११][१२][१३] सुल्तान मुहम्मद जमालुल अलम द्वितीयले १९९९ मा ब्रिटिश बैङ्कमा एक नयाँ महल स्थापना गरेपछि अर्थव्यवस्था को बढावा गर्न को लागि चीनी व्यापारीहरू आए । मस्जिद र सरकारी भवनहरू पनि १९९० मा पश्चिमी तटहरूमा बनाइयो ।[४] त्यसै वर्ष नयाँ सम्झौतामा ब्रुनेईको नयाँ राजधानीको रूपमा बन्दर सेरी बेगावान लाई घोषित गरिएको थियो ।[१०]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. ↑ १.० १.१ "बन्दर सेरी बेगावान, टाउन विभाग, गृह मंत्रालय - टाउन सूचना", www.municipal-bsb.gov.bn, अन्तिम पहुँच २० नोभेम्बर २०१७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१७-१०-०२ मिति
  2. ↑ "जनसङ्ख्या र आवास जनगणना (जनसांख्यिकीय रिपोर्ट)" (पीडीएफ), आर्थिक योजना र विकास विभाग, २०११, पृ: ४/१०, ४ मे २०१५-को मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २० नोभेम्बर २०१७।  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
  3. ↑ ३.० ३.१ Oxford Business Group (२००९), The Report: Brunei Darussalam 2009, Oxford Business Group, पृ: 215–, आइएसबिएन 978-1-907065-09-5। 
  4. ↑ ४.० ४.१ ४.२ ४.३ Marshall Cavendish Corporation (२००७), World and Its Peoples: Malaysia, Philippines, Singapore, and Brunei, Marshall Cavendish, पृ: 1206–, आइएसबिएन 978-0-7614-7642-9। 
  5. ↑ ५.० ५.१ Trudy Ring; Noelle Watson; Paul Schellinger (१२ नोभेम्बर २०१२), Asia and Oceania: International Dictionary of Historic Places, Routledge, पृ: 161–, आइएसबिएन 978-1-136-63979-1। 
  6. ↑ ६.० ६.१ ६.२ Shirleen Cambridge (५ अक्टोबर २०१४), Ultimate Handbook Guide to Bandar Seri Begawan : (Brunei) Travel Guide, MicJames, पृ: 8–, GGKEY:16PGAE1LKCQ। 
  7. ↑ Roman Adrian Cybriwsky (२३ मे २०१३), Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture, ABC-CLIO, पृ: 32–, आइएसबिएन 978-1-61069-248-9। 
  8. ↑ "List of Brunei Sultans", Government of Brunei (Malayमा) (Brunei Historical Centre), मूलबाट १५ अप्रिल २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १५ अप्रिल २०१५।  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १५ अप्रिल २०१५ मिति
  9. ↑ Nigel Hicks (२००७), The Philippines, New Holland Publishers, पृ: 34–, आइएसबिएन 978-1-84537-663-5। 
  10. ↑ १०.० १०.१ Jatswan S. Sidhu (२२ डिसेम्बर २००९), Historical Dictionary of Brunei Darussalam, Scarecrow Press, पृ: 32–, आइएसबिएन 978-0-8108-7078-9। 
  11. ↑ "History of Oil & Gas", Brunei Shell Petroleum Company Sendirian Berhad (BSP), मूलबाट २ जुन २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जुन २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २ जुन २०१५ मिति
  12. ↑ Rozan, Yunos, "How oil was discovered in Brunei", bruneiresources.com, मूलबाट १९ अक्टोबर २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जुन २०१५। 
  13. ↑ "Exploration history", Brunei Shell Petroleum Company Sendirian Berhad (BSP), मूलबाट २ जुन २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जुन २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २ जुन २०१५ मिति

बाह्य कडीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=बन्दर_सेरी_बेगावान&oldid=1166241" बाट अनुप्रेषित