मङ्गन जिल्ला

मङ्गन जिल्ला
सिक्किमको जिल्ला
कञ्चनजङ्घा हिमाल
सिक्किममा स्थान
निर्देशाङ्क: २७°३१′उ॰ ८८°३२′पू॰
देश	भारत
राज्य	सिक्किम
राजधानी	मङ्गन
सरकार
• जिल्ला कलेक्टर	ए बी कार्की
क्षेत्रफल
• जम्मा	४,२२६ किमी२ (१६३२ वर्ग माइल)
उन्नतांश	६१० मिटर (२००० फिट)
जनसङ्ख्या  (2011)
• जम्मा	४३,७०९
• घनत्व	१०/किमी२ (२७/वर्ग माइल)
समय क्षेत्र	युटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय)
वेबसाइट	northsikkim.nic.in

मङ्गन जिल्ला भारतीय राज्य सिक्किमको एक प्रशासनिक जिल्ला हो। मङ्गन जिल्लाको सदरमुकाम राजधानी मङ्गन हो। विश्वमा मङ्गन अलैँची राजधानीको रूपमा पनि जानिन्छ। यहाँ ठूलो मात्रामा विभिन्न प्रकारको अलैँची खेती गर्न जलवायु र भु-प्रदेश एकदमै उपयुक्त छ।

भूगोल

यो क्षेत्रमा धेरै जल बिधुत परियोजनाहरू छन र लगभग निरंतर बिधुत प्राप्त छ। उच्च ठाउहसम्मको पहुँचमा ठाडो उकालोपना र असंख्य पोखरिहरू जलबिधुत उत्पादनको लागि आदर्श स्थितिहरूको सुविधा दिन्छ। उपत्याकाहरूको उकालोपनाको सबै भन्दा मुख्य असर पहिरो गहिरहने गर्दछ् कीको व्यापकता छ कि ३०००को बीच ५००० फीट (१,५०० मीटर)मा केही झारो भने पनि आफ्नो काममा तबाही लैजान्छ। तिनिहरूमध्ये धेरैजसो या त पहाडको शिखरमा बरफ पग्लीएर या वर्षाको कटाव कार्रवाईको कारणबाट हुन्छन्। सडक लगातार भै रहने भूस्खलनको कारण हालत खराबमा छन्।

उत्तरी Tundra तिर फैलिएको मरुभुमी बाक्लिनु अघी अल्पाइन ऊंचाई सम्मको बाटो भरीको घना वनस्पति सहितको पहाडी परिदृश्य छ। मुख्य सडक सवार भएर हुने झरनाहरूले यस जिल्लामा यात्रा अत्यन्त सुरम्य पार्दछन। यो हिमालय रातो (Ailurus Fulgens) पांडाको घर पनि हो, जुन सिक्किमको गौरव हो। नाम सुझाए जस्तो यो एक वास्तविक पांडा भालु होईन, तर एक विदेशी जनावर मानिन्छ। यो रेकोन (Raccoon)परिवारसँग सम्बन्धित छ र यो २००० मीटर देखि ४००० मीटरको उचाई सामान्यतया पाइन्छ। यो घरेलु स्यामसी (Siamese) बिरालो जतिको ठूलो हुन्छ (लगभग २ फुट लामो), उसको गालामा पट्टी सहितको त्रिकोणीय आकारको अनुहार, रातो भुत्ला कालो आखा हुन्छ। त्यसको आफ्नो पीठ र छातीमा सेतो धब्बाहरू हुन्छ। पुच्छर झाडी जस्तो, रङमा कालो वा खैरो र संक (skunk) जस्तो लामो हुन्छ। तिनिहरू साधारणतया रुखमा बस्छन।

अधिकांश उत्तरी सिक्किम पर्यटकहरूलाई प्रतिबंधित छ र परमिटको लागि यिनी क्षेत्रहरूको भ्रमण गर्न अनुमतिपत्रको आबश्यकता पर्दछ। यो क्षेत्र, जसले चिनसँग एउटा संवेदनशील सीमाको हिस्सादारी राख्दछ जहा भारतीय सेनाले ठूलो स्तरको गश्ती गरीरहेको छ।

जनसङ्ख्या

राज्यको अधिकांश मानिस मंगनको आसपासै बस्तछन्, जिल्ला सदरमुकाम जुन समुद्र सतहबाट लगभग २,००० फीट (६१० मीटर)मा रहेको छ। अरु उत्तर तिर उच्चतहमा बढदो वनस्पतिय बदलाब सगै temperateबाट alpine to tundra हुदै जान्छ। तापमान स्तर २५° तल -४० °बाट चरम उच्च पुगइन्छ जहाँ उचाई ६००० मीटर सम्म पुग्दछ। कंचनजंगा ८,००० मीटर अग्लो शिखर हो, उनको नेपाल संगको पूर्वी सीमा उभिएको छ। यसलाई सिन्घिक सहरबाट स्पष्ट रूपले देख्न सकिन्छ।

जनता मुख्यतया नेपाली मूलका छन्। अन्य जातीय समूहहरूमा लेप्चा र भूटिया समुदायहरू शामिल छन्। नेपाली जिल्लामा सबै भन्दा व्यापक रूपले बोलीने भाषा हो। यो पनि जनसङ्ख्या भएको राज्यको क्षेत्रमा पर्दछ।