विशाखापट्टनम

विशाखापट्टनम Visakhapatnam విశాఖపట్నం भाइज्याग - वेलटेयर
महानगर
उपनाम(हरू):  द सिटी अफ डेस्टिनी, पूर्वी तटको गहना आन्ध्र प्रदेशको आर्थिक राजधानी
देश	भारत
राज्य	आन्ध्र प्रदेश
जिल्ला	विशाखापट्टनम
नामकरण	विशाख
सरकार
• अङ्ग	विशाखापट्टनम नगर निगम परिषद
क्षेत्रफल
• महानगर	५४०.०० किमी२ (२०८.५० वर्ग माइल)
• महानगर	५,५७३ किमी२ (२१५२ वर्ग माइल)
उन्नतांश	४५ मिटर (१४८ फिट)
जनसङ्ख्या  (२०११)
• महानगर	२०३५९२२
• क्रम	१औँ
• घनत्व	३८००/किमी२ (९८००/वर्ग माइल)
• महानगर	५,३४०,०००
वासिन्दा	भाइज्यागाइट
भाषाहरू
• आधिकारिक	तेलगु
समय क्षेत्र	युटिसी+५:३० (भारतीय मानक समय)
हुलाक कोड	५३० ०XX, ५३१ १XX
टेलिफोन कोड	+९१-८९१-XXX XXXX
सवारी दर्ता	AP–31,32,33,34
वेबसाइट	नगर निगम

विशाखापट्टनम (उपनाम भाइज्याग) भारतको राज्य आन्ध्र प्रदेशको सबैभन्दा ठुलो र सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको सहर हो। यो बङ्गालको खाडीको तटमा अवस्थित छ। यो विशाखापट्टनम जिल्लाको मुख्यालय सहर र आन्ध्र प्रदेशको आर्थिक राजधानी हो। सन् २०११ को भारतको जनगणना अनुसार, यस सहरको जनसङ्ख्या २०,३५,९२२ रहेको छ जसले यसलाई भारतको सबभन्दा बढी जनसङ्ख्या हुने १४औँ क्रमको सहर बनाएको छ। विशाखापट्टनम महानगरीय क्षेत्र भारतको महानगरीय क्षेत्रहरूको आधारमा ९औँ क्रममा रहेको छ जसको जनसङ्ख्या ५३,४०,००० रहेको छ।

यो एक प्राकृतिक तथा सुरक्षित समुद्री बन्दरगाह हो। कृषि तथा खनिज सम्पदामा समृद्ध आन्ध्र प्रदेश, मध्य प्रदेश र ओडिशा राज्य यस बन्दरगाहको पृष्ठ-प्रदेश भनिने गरिन्छ। यो एक उल्लेखनीय मत्स्य-शिकारको केन्द्र पनि हो। विशाखापट्टनम आन्ध्र प्रदेशको उत्तरी सरकारी तटमा गोदावरी नदीको मुखको उत्तरमा अवस्थित छ। विशाखापट्टनमलाई भाइज्यागको नामले पनि चिनिने गरिन्छ। विशाखापट्टनम भारतको चौथौ सबैभन्दा ठुलो बन्दरगाह हो। यो भारतीय नौसेनाको पूर्वी कमाण्डको केन्द्र हो।

महत्त्व

विशाखापट्टनमको बन्दरगाहको महत्त्व भारतभरी नै निक्कै लोकप्रिय रहेको छ किनभने यो कोरोमण्डल तटमा अवस्थित एकमात्र संरक्षित बन्दरगाह हो। यसमा हालमा गरिएको सुधारहरूले अब यहाँ १०.२ मिटर अग्लो पनडुब्बीहरूलाई आश्रय दिन सक्षम छ। यो सहर एक महत्त्वपूर्ण पोत निर्माण केन्द्र पनि हो। भारतमा बनेको पहिलो स्टीमरलाई विशाखापट्टनमको बन्दरगाहमा सन् १९४८ मा उद्घाटन गरिएको थियो। विशाखापट्टनम क्षेत्रको अर्थव्यवस्थाको आधार कृषि हो।

शिक्षण संस्थान

बङ्गालको खाडीको उत्तरी ध्रुवमा अवस्थित उपनगर वाल्टेयरमा आन्ध्र विश्वविद्यालय रहेको छ। यहाँको शैक्षिक संस्थानहरूमा आन्ध्र मेडिकल कलेज, कलेज अफ नर्सिङ्ग, कलेज अफ इन्जिनियरिङ, गान्धी इन्स्टट्युट अफ टेक्नोलोजी एण्ड म्यानेजमेन्ट र कयौँ महाविद्यालय छन्।

उद्योग

विशाखापट्टनममा पानी जहाज बनाउने कारख़ाना रहेको छ। यो एउटा प्राकृतिक तथा सुरक्षित समुद्री बन्दरगाह हो। कृषि तथा खनिज सम्पत्तिमा समृद्ध आन्ध्र प्रदेश, मध्य प्रदेश र ओडिशा राज्य यस बन्दरगाहको पृष्ठ प्रदेश भन्ने गरिन्छ। यो एक उल्लेखनीय मत्स्य-शिकार केन्द्र पनि हो।

पर्यटन

विशाखापट्टनम प्राचीन बौद्ध विरासत, भूवैज्ञानिक चमत्कार, प्रसिद्ध मन्दिरहरूको एक उदार मिश्रणमा संस्कृति, कला र शिल्प आदिको लागि प्रसिद्ध छ। यो सहर समयानुसार परिवर्तन हुँदै परिमार्जित हुँदै आएको छ, यहाँ सम्म की यो सहर आफ्नो समृद्ध इतिहासको संरक्षण प्रति सजग छ। यसको सुन्दर पूर्वी घाट बङ्गालको खाडीको निलो पानीमाथि एक अनौठौ स्पर्श दिने गर्छ।

बाह्य कडीहरू

• विशाखापट्टनम कर्लीमा
• विशाखापट्टनम विकियात्रामा यात्रा सहयोगी