महाकाली नदी

महाकाली नदी
टनकपुरमा शारदा नदी र भारत-नेपाल सीमा।
स्थान
Country	भारत
भौतिक विषेशताहरू
मुख
•  स्थान	उत्तराखंड, उत्तर प्रदेश
लम्बाइ	350

अन्य उपयोग हेतू हेर्नुहोस् - काली नदी

नेपालको पश्चिमी भागबाट उत्पन्न भई महाकाली नदी भारतको उत्तराखंड राज्यमा बग‌्ने एउटा नदी हो। यस नदीको उद्गम स्थान वृहद्तर हिमालयमा ३,६०० मीटरको उचाईमा स्थित कालोपानी नामक स्थानमा छ, जो उत्तराखंड राज्यका पिथौरागढ जिल्लाहरूमा छ। यस नदीको नाम काली माताको नामबाट भएको हो जसको मन्दिर कालोपानीमा लिपु-लीख दर्राका निकट भारत र तिब्बतको सीमामा स्थित छ। आफ्नो माथिको मार्गमा यो नदी नेपालका साथ भारतको निरंतर पूर्वी सीमा बनाउँछ। यो नदी उत्तराखंड र उत्तर प्रदेशका मैदानी क्षेत्रहरूमा पुग्दा शारदा नदीका नामले पनि जानिन्छ।

काली नदी जौल्जिबि नामक स्थानमा गोरी नदीसित मिल्दछ। यो स्थान एक वार्षिक उत्सवका लागि जानिन्छ। पछि गएर यो नदी, कर्नाली नदीसित मिल्दछ र बहराइच जिल्लाहरूमा पुगनमा यसलाई एक नया नाम मिल्दछ, सरयु र पछि गएर यो गंगा नदीमा मिल्न जान्छ। पंचेश्वरका आसनजीकका क्षेत्रलाई 'काली कुमाँऊ' भनिन्छ। कालो पहाड़देखि तल मैदानमा झर्दछ र यसलाई शारदाका नामले जानिन्छ।

सिंचाई र पन-विद्युत ऊर्जाका लागि बनाइंदै छ- पंचेश्वर बांध, जो नेपालका साथ एक संयुक्त उद्यम हो, शीघ्र नैं सरयू वा काली नदीमा बनाइनेछ। टनकपुर पनविद्युत परियोजना (१२० मेवॉ) अप्रैल १९९३मा उत्तराखंड सिंचाई विभाग द्वारा साधिकृत गरिएको थियो, जसका अन्तर्गत चमोलीका टनकपुर कस्बेदेखि बग्ने शारदा नदीमा ब्यारेज बनाइएको छ।

काली नदी गंगा नदी प्रणालीको एक भाग हो।

बाह्य कडीहरू

• भारत-नेपालले विश्वका सबैभन्दा ऊँचे बाँध निर्माणको डीलमा हस्ताक्षर गरे।
• टकनपुर पनविद्युत परियोजना।