पूर्वी आर्य भाषा परिवार
(पूर्वीय हिन्द-आर्य भाषाहरूबाट अनुप्रेषित)
| पूर्वी आर्य | |
|---|---|
| मागध | |
| भौगोलिक वितरण | पूर्वी भारत, बङ्गलादेश, दक्षिणी नेपाल |
| भाषिक वर्गीकरण | भारोपेली भाषा परिवार
|
प्रारम्भिक रूप | |
| उपखण्डहरू | |
| ग्लोटोलग | indo1323 (इन्डो-आर्यन पूर्वी क्षेत्र)[१] biha1245 (बिहारी)[२] |
 पहेँलो रंगमा पूर्वी आर्य भाषा परिवार | |
पूर्वी आर्य भाषा परिवार, जसलाई मगध भाषा परिवार पनि भनिन्छ, उपमहाद्वीपको पूर्वी क्षेत्र (पूर्वी भारत, बङ्गलादेश, असम) मा बोलिन्छ, जसमा बिहार, उत्तर प्रदेश, झारखण्ड, बङ्गाल क्षेत्र, त्रिपुरा, असम र ओडिशा समावेश छन्; उत्तरपूर्वी हिमालय वरपरका अन्य क्षेत्रहरूसँगै। बङ्गाली बङ्गलादेश र पश्चिम बङ्गाल राज्य, त्रिपुरा र असमको बराक उपत्यकाको आधिकारिक भाषा हो जबकि असमिया र उडिया क्रमशः असम र ओडिशाका आधिकारिक भाषाहरू हुन्।[३]
वर्गीकरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]पूर्वी आर्य भाषा परिवार अवहट्टबाट आएका हुन्, जुन मगधन अपभ्रंश र अन्ततः मगधी प्राकृतबाट आएका हुन्।[४]
पश्चिमी मगध
[सम्पादन गर्नुहोस्]- बिहारी
- भोजपुरी भाषा
- मगही भाषा
- मैथिली भाषा
- बज्जिका (पश्चिमी मैथिली)
- अङ्गिका भाषा (दक्षिणी मैथिली)
- मध्य मैथिली
- पूर्वी मैथिली
- ठेठी
- जोलाहा
- किसन
- सदनिक
- थारु
- चितवनी थारु
- डङ्गौरा थारु
- सोनहा
- कथोरिया थारु
- कोचिला थारु
- राना थारु
- बुक्स भाषा
- माझी भाषा
- मुसासा भाषा
- अवर्गीकृत बिहारी
- कुम्हली भाषा
- कुस्वरिक
पूर्वी मगध
[सम्पादन गर्नुहोस्]- बङ्गाली असमिया भाषा परिवार:
- गौडिक
- पूर्वी बङ्गाली
- बिष्णुप्रिया मणिपुरी
- चकमा भाषा
- चटगाँवी भाषा
- मानभूमि बङ्गाली (पश्चिमी बङ्गाली)
- नोआखिला भाषा (दक्षिणपूर्वी बङ्गाली)
- शाही बङ्गाली बोली (दक्षिण-मध्य बङ्गाली)
- रोहिङ्ग्या भाषा
- सुन्दरबनी (दक्षिणी बङ्गाली)
- सिलेटी भाषा
- तन्चङ्ग्या भाषा
- उत्तर मध्य बङ्गाली बोली
- कामरूपी प्राकृत:
- असमिया भाषा (पूर्वी असमिया)
- कामरुपी उपभाषा (पश्चिमी असमिया)
- गोलपरिया बोलीहरू (पश्चिमी असमिया)
- रंग्पुरी भाषा
- सुरजापुरी भाषा
- राजवंशी भाषा
- हाजङ भाषा
- गौडिक
- उडिया भाषा परिवार
- उडिया परिवार
- बालेश्वरी (उत्तरी उडिया)
- कातकी (मध्य उडिया)
- सम्बलपुरी भाषा (पश्चिमी उडिया)
- सुन्दरगढी उडिया (उत्तरपश्चिम उडिया)
- कालाहण्डिया उडिया (दक्षिणपश्चिम उडिया)
- देसिया भाषा (कोरापुटिया उडिया)
- गन्जामी उडिया (दक्षिणी उडिया)
- बोडो पर्जा भाषा
- भतरी भाषा
- रेली भाषा
- कुपिया भाषा
- उडिया परिवार
- हल्बिक भाषा परिवार:
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ ह्यामरस्ट्रोम, ह्याराल्ड; फोर्केल, रोबर्ट; हास्पेलमाथ, मार्टिन, सम्पादकहरू (२०१७), "इन्डो-आर्यन पूर्वी क्षेत्र", ग्लोटोलग ३.०, जेना, जर्मनी: मानव इतिहासको विज्ञानको लागि म्याक्स प्लांक संस्थान।
- ↑ ह्यामरस्ट्रोम, ह्याराल्ड; फोर्केल, रोबर्ट; हास्पेलमाथ, मार्टिन, सम्पादकहरू (२०१७), "बिहारी", ग्लोटोलग ३.०, जेना, जर्मनी: मानव इतिहासको विज्ञानको लागि म्याक्स प्लांक संस्थान।
- ↑ Ray, Tapas S. (2007). "Chapter Eleven: "Oriya". In Jain, Danesh; Cardona, George. The Indo-Aryan Languages. Routledge. p. 445. आइएसबिएन ९७८-१-१३५-७९७११-९.
- ↑ South Asian folklore: an encyclopedia : Afghanistan, Bangladesh, India, By Peter J. Claus, Sarah Diamond, Margaret Ann Mills, Routledge, 2003, p. 203