इन्द्रावती नदी, भारत

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

यो लेख हिन्दीबाट अनुवाद गरिएको हो। यहाँ क्लिक गरेर यस लेखमा रहेका त्रुटिहरु सुधार्न सक्नुहुन्छ।

इन्द्रावती
चित्रकोट जलप्रपातमा इन्द्रावती नदी
स्थान
Countryभारत
Stateछत्तीसगढ
Districtबस्तर
भौतिक विषेशताहरू
मुख 
 •  स्थान
दंतेवाडा जिल्ला
लम्बाइ386 units?

इंद्रावती नदी (तेलगु: ఇంద్రావతి నది) मध्य भारतको एक ठूलो नदी छ र गोदावरी नदीको सहायक नदी हो। यस नदी नदीको उदगम स्थान उडीसाका कालोहन्डी जिल्लाहरूका रामपुर थूयामूलमा छ।[१] नदीको कुल लम्बाई २४० माइल (३९० किमी) छ|[२] यो नदी प्रमुख रूपले छत्तीसगढ राज्यका ढाँचा:जिल्ला ढाँचा:जिल्लाहरूमा प्रवाहित हुन्छ। दन्तेवाडा जिल्लाहरूका भद्रकालीमा इन्द्रावती नदी र गोदावरी नदीको सगंम हुन्छ। आफ्नो पथरीले तलका कारण यसमा नौका चलाउन सम्भव छैन। यसका धेरै सहायक नदीहरू छन्, जसमा पामेर र चिंटा नदीहरू प्रमुख छन्।

इंद्रावती नदी बस्तरका मानिसका लागि आस्था र भक्तिको प्रतीक छ।[३] यस नदीका मुहानमा बसेकोछ छत्तीसगढको सहर जगदलपुर। यो एक प्रमुख सांस्कृतिक एवं हस्तशिल्प केन्द्र छ। यहीं मानव विज्ञान सङ्ग्रहालय पनि स्थित छ, जहाँ बस्तरका आदिवासीहरूको सांस्कृतिक, ऐतिहासिक एवं मनोरंजनदेखि सम्बन्धित वस्तुहरू प्रदर्शित गरिएका हुन्।[४] डांसिंग कैक्टस कला केन्द्र, बस्तरका विख्यात कला संसारको अनुपम भहरूट छ। यहाँ एक प्रशिक्षण संस्थान पनि छ। यसका अतिरिक्त इंद्रावती राष्ट्रिय उद्यान इंद्रावती नदीका किनार बसा भएको छ। उद्यानको कुल क्षेत्रफल २७९९ वर्ग किमी छ।[५] जगदलपुरका निकट मात्र ४० किमीको दूरीमा स्थित चित्रकोट जलप्रपात स्थित छ। आफ्नो घोडेको नाल समान मुखका कारण यस जाल प्रपातलाई भारतको निआग्रा पनि भनिन्छ।[६][७][८] यो भारतको सबैभन्दा ठूलो जल-प्रपात छ।[९] यहाँ इंद्रावती नदी ९० फुटको उंचाईबाट प्रपात रूपमा झर्दछ। यहाँ माछा पक्रिने, नाउ चलाउने र तैराकीका सुविधाहरू पनि उपलब्ध छन्। यो जलप्रपात क्यानाडाका नियाग्रा जलप्रपातका पछि विश्वको अर्को सबैभन्दा ठूलो जलप्रपात मानिन्छ। यहाँदेखि १० किमीको दूरीमा नारायणपाल मन्दिर स्थित छ।[४]

विहंगम दृश्य[सम्पादन गर्नुहोस्]

चित्रकोटको विहंगम दृश्य
चित्रकोट जलप्रपातमा इन्द्रावती नदी ९० फीटको ऊंचाईदेखि घोडाको नालका रूपमा झर्दछ। यसलाई भारतको नियाग्रा पनि भनिन्छ।

सन्दर्भ[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. "इन्द्रावती रिवर यी इण्डिया", अन्तिम पहुँच ९ जनवरी, २००९ 
  2. "बस्तर जिल्लाहरूको वेब साईट", अन्तिम पहुँच २००९-०१-०९  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०२-०७ मिति
  3. "बस्तर - छत्तीसगढ - जनसंपर्क विभाग", अन्तिम पहुँच १ जुलाई, २०१०  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०८-०२ मिति
  4. ४.० ४.१ "जिल्ला बस्तर", अन्तिम पहुँच १ जुलाई, २०१०  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०९-०९ मिति
  5. "इंडियन वाइल्डलाईफ", अन्तिम पहुँच १३ जनवरी, २००९ 
  6. चित्रकोट जलप्रपात-इण्डिया ट्रैवल फोरम, फोटो गैलरी
  7. इंद्रावती नदी- मैप्स अफ इण्डिया
  8. छत्तीसगढ पर्यटनको जालस्थल वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०२-०६ मिति
  9. जियो फैक्ट्स- इण्डिया वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-१०-२० मिति