अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(श्रमिक दिवसबाट अनुप्रेषित)
अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस
सन् २०१३, अस्ट्रियामा अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवसमा निकालिएको जुलुस
आधिकारिक नामअन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस
वैकल्पिक नाममे दिवस
उत्सवदेश अनुसार फरक
मिति१ मे
आवृत्तिवार्षिक [१]
सम्बन्धित

अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस, जसलाई केही देशहरूमा श्रमिक दिवस वा 'मे दिवस'को रूपमा पनि चिनिन्छ, श्रमिक र श्रमिक वर्गहरूको उत्सव हो जुन अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक आन्दोलनद्वारा प्रचारित छ[२][३] र प्रत्येक वर्ष मे १, वा मे महिनाको पहिलो सोमबारमा मनाइन्छ।[४]

परम्परागत रूपमा, मे १, मे दिवसको युरोपेली वसन्त ऋतुको मिति हो। सन् १८८९ मा, मार्क्सवादी अन्तर्राष्ट्रिय समाजवादी काङ्ग्रेसको पेरिसमा बैठक बसेको थियो भने दोस्रो इन्टरनेसनललाई पहिलेको अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक सङ्घको उत्तराधिकारीको रूपमा स्थापित गरेको थियो। उनीहरूले आठ घण्टाको दिनको लागि श्रमिक वर्गको मागको समर्थनमा "ठूलो अन्तर्राष्ट्रिय प्रदर्शन"को लागि एक प्रस्ताव पारित गरेका थिए। सन् १८८६ को मे १ मा संयुक्त राज्य अमेरिकामा भएको आमहडतालको सम्झनामा अमेरिकी मजदुर महासङ्घले मे १ को मिति छानेको थियो र त्यसको चार दिनपछि हेमार्केट प्रकरणमा परिणत भएको थियो। यो प्रदर्शन पछि एक वार्षिक कार्यक्रम बनेको थियो।[५] सन् १९०४ को दोस्रो इन्टरनेसनलको छैटौँ सम्मेलनले "सबै देशका सबै सामाजिक जनवादी दलका सङ्गठन र ट्रेड युनियनहरूलाई आठ घण्टे दिनको कानुनी स्थापना, सर्वहारावर्गको वर्गीय माग र विश्वव्यापी शान्तिका लागि मे १ मा सशक्त प्रदर्शन गर्न" आह्वान गरेको थियो।

मे १, वा मे महिनाको पहिलो सोमबार, धेरै देशहरूमा राष्ट्रिय सार्वजनिक बिदा हुने गर्दछ।[६]

मनाउने देश तथा क्षेत्रहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

देश अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस / मे १ मा मजदुर दिवस
 अफगानिस्तान सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 अल्बानिया हुन्छ
 अल्जेरिया हुन्छ
 एन्डोरा हुन्छ
 अङ्गोला हुन्छ
 एन्टिगुआ र बर्बुडा हुन्छ
 अर्जेन्टिना हुन्छ
 आर्मेनिया हुन्छ
 अस्ट्रेलिया हुँदैन (राज्य/क्षेत्र अनुसार मिति फरकफरक छ।)
 अस्ट्रिया हुन्छ
 अजरबैजान सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 बहामस हुन्छ
 बहराइन हुन्छ
 बङ्गलादेश हुन्छ
 बार्बाडोस हुन्छ
 बेलारुस हुन्छ
 बेल्जियम हुन्छ
 बेलिज हुन्छ
 बेनिन हुन्छ
 भुटान हुन्छ
 बोलिभिया हुन्छ
 बोस्निया र हर्जगोभिना हुन्छ
 बोत्स्वाना हुन्छ
 ब्राजिल हुन्छ
 ब्रुनाई हुन्छ
 बुल्गेरिया हुन्छ
 बुर्किना फासो हुन्छ
 बुरुन्डी हुन्छ
 कम्बोडिया हुन्छ
 क्यामेरून हुन्छ
 क्यानडा हुँदैन (सेप्टेम्बरको पहिलो सोमबार)
 केप भर्ड हुन्छ
 मध्य अफ्रिकी गणतन्त्र हुन्छ
 चाड हुन्छ
 चिली हुन्छ
 चीन हुन्छ
 कोलम्बिया हुन्छ
 कोमोरोस हुन्छ
 प्रजातान्त्रिक गणतन्त्र कङ्गो हुन्छ
 गणतन्त्र कङ्गो हुन्छ
 कोस्टा रिका हुन्छ
 क्रोएसिया हुन्छ
 क्युबा हुन्छ
 साइप्रस हुन्छ
 चेक गणतन्त्र हुन्छ
 डेनमार्क सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 जिबुती हुन्छ
 डोमिनिका हुन्छ
 डोमिनिकन गणतन्त्र हुन्छ
 पूर्वी टिमोर हुन्छ
 इक्वेडर हुन्छ
 इजिप्ट हुन्छ
 एल साल्भादोर हुन्छ
 भूमध्यरेखीय गिनी हुन्छ
 इरित्रिया यसको सट्टामा मे दिवस मनाइन्छ।)
 एस्टोनिया यसको सट्टामा मे दिवस मनाइन्छ।)
 एस्वातिनी हुन्छ
 इथियोपिया हुन्छ
 फिजी सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 फिनल्यान्ड यसको सट्टामा मे दिवस मनाइन्छ।)
 फ्रान्स हुन्छ
 गाबोन हुन्छ
 गाम्बिया हुन्छ
 जर्जिया हुन्छ
 जर्मनी हुन्छ
 घाना हुन्छ
 ग्रीस हुन्छ
 क्यानडा हुन्छ
 ग्वाटेमाला हुन्छ
 गिनी हुन्छ
 गिनी-बिसाउ हुन्छ
 गयाना हुन्छ
 हाइटी हुन्छ
 होन्डुरस हुन्छ
 हङ्गेरी हुन्छ
 आइसल्यान्ड हुन्छ
 भारत हुन्छ
 इन्डोनेसिया हुन्छ
 इरान हुन्छ
 इराक हुन्छ
 आइसल्यान्ड हुन्छ
 इजरायल सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 इटाली हुन्छ
 आइभोरी कोस्ट हुन्छ
 जमैका हुँदैन
 जापान हुँदैन (२३ नोभेम्बर)
 जोर्डन हुन्छ
 कजाख्स्तान हुँदैन (यसको सट्टामा कजाख्स्तान जनता एकता दिवस मनाइन्छ; श्रमिक दिवस सेप्टेम्बरको अन्तिम आइतबार पर्दछ।)
 केन्या हुन्छ
 किरिबाटी हुन्छ
 कुवेत हुन्छ
 किर्गिस्तान हुन्छ
 लाओस हुन्छ
 लात्भिया हुन्छ
 लेबनान हुन्छ
 लेसोथो हुन्छ
 लाइबेरिया सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 लिबिया हुन्छ
 लिस्टेनस्टाइन हुन्छ
 लिथुआनिया हुन्छ
 लक्जेम्बर्ग हुन्छ
 माडागास्कर हुन्छ
 मलावी हुन्छ
 मलेसिया हुन्छ
 माल्दिभ्स हुन्छ
 माली हुन्छ
 माल्टा हुन्छ
 मार्सल टापु हुन्छ
 मौरिटानिया हुन्छ
 मौरिसस हुन्छ
 मेक्सिको हुन्छ
 माइक्रोनेसिया हुन्छ
 मोल्दोभा हुन्छ
 मोनाको हुन्छ
 मङ्गोलिया सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 मोन्टेनेग्रो हुन्छ
 मोरोक्को हुन्छ
 मोजाम्बिक हुन्छ
 म्यानमार हुन्छ
 नामिबिया हुन्छ
 नाउरू हुन्छ
 नेपाल हुन्छ
 नेदरल्यान्ड सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 न्युजिल्यान्ड हुँदैन (अक्टोबरको चौथो सोमबार)
 निकाराग्वा हुन्छ
 नाइजर हुन्छ
 नाइजेरिया हुन्छ
 उत्तर कोरिया हुन्छ
 उत्तर म्यासेडोनिया हुन्छ
 नर्वे हुन्छ
 ओमान सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 पाकिस्तान हुन्छ
 पलाउ हुन्छ
 पानामा हुन्छ
 पपुवा न्युगिनी सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 पाराग्वे हुन्छ
 पेरू हुन्छ
 फिलिपिन्स हुन्छ
 पोल्यान्ड हुन्छ
 पोर्चुगल हुन्छ
 कतार हुन्छ
 रोमानिया हुन्छ
 रुस हुन्छ
 रुवान्डा हुन्छ
 सेन्ट किट्स र नेभिस हुन्छ
 सेन्ट लुसिया हुन्छ
 सेन्ट भिन्सेन्ट र ग्रेनाडिन्स हुन्छ
 सामोआ सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 सान मारिनो हुन्छ
 साओ तोमे र प्रिन्सिपी हुन्छ
 साउदी अरब सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 सेनेगल हुन्छ
 सर्बिया हुन्छ
 सेसेल्स हुन्छ
 सिएरा लियोन सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 सिङ्गापुर हुन्छ
 स्लोभाकिया हुन्छ
 स्लोभेनिया हुन्छ
 सोलोमोन द्वीप सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 सोमालिया हुन्छ
 दक्षिण अफ्रिका हुन्छ
 दक्षिण कोरिया सार्वजनिक बिदा हुँदैन); श्रम दिवस ऐन अनुसार रोजगारदाताले कम्पनीको रोजगारसम्बन्धी नियमभित्र १ मेलाई आधिकारिक बिदा दिन सक्ने व्यवस्था गर्न सक्नेछन्।
 दक्षिण सुडान हुन्छ
 स्पेन हुन्छ
 श्रीलङ्का हुन्छ
 सुडान सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 सुरिनाम हुन्छ
 स्विडेन हुन्छ
  स्विट्जरल्यान्ड हुन्छ
 सिरिया हुन्छ
 ताइवान हुन्छ
 ताजिकिस्तान हुन्छ
 तान्जानिया हुन्छ
 थाइल्यान्ड हुन्छ
 टोगो हुन्छ
 टोङ्गा हुँदैन
 ट्रिनिडाड र टोबागो हुँदैन (१९ जुन)
 ट्युनिसिया हुन्छ
 टर्की हुन्छ
 तुर्कमेनिस्तान सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 टुभालु हुन्छ
 युगान्डा हुन्छ
 युक्रेन हुन्छ
 संयुक्त अरब इमिरेट्स सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 संयुक्त अधिराज्य (यसको सट्टामा मे दिवस मनाइन्छ)
 संयुक्त राज्य अमेरिका (सेप्टेम्बरको पहिलो सोमबार)
 उरुग्वे हुन्छ
 उज्बेकिस्तान सार्वजनिक बिदा हुँदैन
 भानुअटु हुन्छ
 भ्याटिकन सिटी हुन्छ
 भेनेजुएला हुन्छ
 भियतनाम हुन्छ
 यमन हुन्छ
 जाम्बिया हुन्छ
 जिम्बाब्वे हुन्छ

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. "आज अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस : नेपालको नारा छ- सबैका लागि सामाजिक न्याय तथा मर्यादित काम", कान्तिपुर (नेपालीमा), १४ वैशाख २०८१। 
  2. Rothman, Lily (१ मे २०१७), "The Bloody Story of How May Day Became a Holiday for Workers", Time (Time Magazine), मूलबाट २८ जुन २०२१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ मे २०१७ 
  3. Grant, Jordan (२८ अप्रिल २०१६), "May Day: America's traditional, radical, complicated holiday", The National Museum of American History, मूलबाट १ मे २०२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ मे २०१७ 
  4. "The Brief Origins of May Day", IWW Historical Archives, Industrial Workers of the World, मूलबाट ७ जनवरी २०१९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ मे २०१४ 
  5. Foner, Philip S. (१९८६), May Day: A Short History of the International Workers' Holiday, 1886–1986, New York: International Publishers, पृ: 41–43, आइएसबिएन 978-0-7178-0624-9 
  6. "आज अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस, देशभर सार्वजनिक बिदा", न्युज अफ नेपाल (नेपालीमा), १४ वैशाख २०८१। 

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]