सामग्रीमा जानुहोस्

लियोनेल मेसी

कडीहरू सम्पादन गर्नुहोस्
विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(लियोनेल मेस्सीबाट अनुप्रेषित)

लियोनेल मेसी
२०२२ फिफा विश्वकपमा
व्यक्तिगत जानकारी
पुरा नाम लियोनेल आन्द्रेस मेसी
उचाइ ५ फिट ७ इन्च [१]
खेल्ने स्थान(हरू) अग्रपङ्ति/विङ्गर
क्लब जानकारी
वर्तमान टोली
 बार्सिलोना
सङ्ख्या १०
युवा करियर
१९९५–२००० न्युवेल्स ओल्ड ब्वाइज
२०००–२००४ बार्सिलोना
वरिष्ठ करियर*
वर्ष टोली उपस्थिति (गोल)
२००४–२००५ बार्सिलोना ख २२ (६)
२००४–२०२१ बार्सिलोना ५२० (४७४)
२०२१-२०२३ पेरिस साइन्ट जर्मा ५८ (२२)
२०२३- इन्टर मायामी १८ (१३)
अन्तर्राष्ट्रिय करियर‡
२००५ अर्जेन्टिना यु-२० १८ (१४)
२००८ अर्जेन्टिना यु-२३ ५ (२)
२००५– अर्जेन्टिना १८७ (१०९)
सम्मान
 अर्जेन्टिनाको प्रतिनिधित्व गर्दै
पुरुष फुटबल
सवर्ण पदक – पहिलो स्थान २००८ बेइजिङ समूह प्रतियोगिता

 अर्जेन्टिनाT

*क्लब घरेलु लिग उपस्थिति र गोल , अद्यवाधिक: २२:४८, २२ अक्टोबर २०१७ (युटिसी(UTC))
‡ राष्ट्रिय टोली उपस्थिति र गोल, अद्यवाधिक: २२:४८, २२ मे २०१९ (युटिसी(UTC))

लियोनेल आन्द्रेस मेसी (जन्मः २४ जुन, १९८७) अर्जेन्टिनी फुटबल खेलाडी हुन्। हाल उनी अमेरिकी मेजर लिग सकर क्लब इन्टर मियामी र अर्जेन्टिनाको लागि अग्रपङ्क्तिको रूपमा खेल्दै आएका छन्। यसअघि उनी फ्रान्सेली क्लब पेरिस सेन्ट-जर्मेनबाट लिग वान (लिग १) र ला लिगामा प्रतिस्पर्धा गर्ने क्लब बार्सिलोनाको लागि खेल्नेेेे गरेका थिए। मेसी आफ्नो पुस्ताका सर्वश्रेष्ठ फुटबल खेलाडीहरू मध्ये एक मानिन्छन्;[२][३][४] उनले २१ वर्षको उमेरमानै बेलोन डी' ओर र फिफा सर्वश्रेष्ठ वर्षको खेलाडीको उपाधि जितेका थिए।[५][६][७] उनको खेल शैली र क्षमताको कारणले गर्दा उनलाई फुटबलको बादशाह भनेर चिनिने म्याराडोनासँग तुलना गरिन्छ।[८][९]

मेसीले कम उमेरमानै फुटबल खेल्न शुरू गरे र चाँडै नै बार्सिलोनाले उनको क्षमता पहिचान गर्‍यो। उनले सन् २००० मा रोसारियोमा अवस्थित न्युवेल्स ओल्ड ब्वाइज युवा टिम छोडेर आफ्नो परिवारसित युरोप आए, किनकि बार्सिलोनाले उनको विकास हार्मोनको कमीको लागि उपचार गरिदिने प्रस्ताव राखेको थियो । सन् २००४-०५ सिजनमा पहिलो पटक मैदानमा ओर्लेर उनले सबैभन्दा कम उमेरमा लिग खेल खेल्ने फुटबल खेलाडीको ला लिगा रेकर्ड तोडे र साथै सबैभन्दा कम उमेरमा लिग गोल स्कोर गर्ने खेलाडी बने। मेसीको प्रथम आगमनमै उनले बार्सिलोनालाई ला लिगा जिताउन सफल भए र सन् २००६ मा पुन: सो लिग र युइएफए यूरोपियन च्याम्पियनशीप जिताएर चाँडै नै प्रमुख सम्मान प्राप्त गरे। सन् २००६-०७ उनको सफलताको सिजन थियो: एल क्लासिकोमा एक ह्याट्रिक र २६ लिग म्याचहरूमा १४ गोल गर्दै, उनले नियमित रूपले खेल जित्ने पहिलो समुहमा ठाउँ बनाए। सम्भवतः सन् २००८-०९ को सिजन उनको सबैभन्दा सफल सिजन थियो, जसमा मेसी ३८ गोल गर्दै लगातार तेस्रो विजय अभियानको अभिन्न अङ्ग बने।

मेसी, २००५ फिफा विश्व युवा च्याम्पियनसिपमा अन्तिम खेलमा २ गोल सहित जम्मा ६ गोल गरी शीर्ष स्कोर गर्ने खेलाडी बने। त्यसको लगत्तै, उनी अर्जेन्टिनाको अन्तर्राष्ट्रिय टिमको एक सदस्यको रूपमा स्थापित भए। सन् २००६ मा, उनी अर्जेन्टिनाबाट फिफा विश्वकपमा खेल्ने सबैभन्दा कम उमेरको खेलाडी बने र अर्को वर्ष उनले कोपा अमेरिका प्रतियोगितामा उप-विजेताको पदक जित्न सफल भए। सन् २००८ मा, उनले अर्जेन्टिना ओलम्पिक फुटबल टिमसँग बेइजिङमा भएको ओलम्पिक खेलमा आफ्नो पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मान, ओलम्पिक स्वर्ण पदक जितेका थिए। २०२१ ब्राजिल मा भएको कोपा अमेरिका को उपाधि पनि मेसी कै कप्तानीमा अर्जेन्टिनाले जितेको थियो ।

प्रारम्भिक जीवन

मेसीको जन्म सन् २४ जुन, १९८७ मा रोसारियो, अर्जेन्टिनामा जर्ज मेसी (एक कारखाना मजदुर) र सीलिया (उर्फ कुक्कीटिनी) (एक अंशकालिक क्लीनर) दम्पतीको घरमा भएको थियो ।[१०][११] उनको पुर्खाको उद्गम इटालीको सहर एङ्कोनाबाट भयो, जहाँबाट सन् १८८३ मा उनको पूर्वज, एञ्जलो मेसी अर्जेन्टिनामा प्रवेश गरेका थिए।[१२][१३] उनको रडरिगो तथा मेशियस नाम गरेका दुई दाजुहरूका साथै मारिया सोल नाम गरेकी एक बहिनी पनि छन्।[१४] मेसी पाँच वर्षको उमेरदेखि आफ्ना बुवा जर्ज मेसीले प्रशिक्षण गरिरहेको एक स्थानीय क्लब ग्रैन्डोलीको लागि फुटबल खेल्न आरम्भ गरे।[१५] सन् १९९५ मा मेसी आफ्नो गृहनगर रोसारियोमा अवस्थित न्युवेल ओल्ड ब्वाइज क्लबको लागि खेल्न शुरू गरे।[१५] ११ वर्षको उमेरमा उनको प्रारम्भिक परीक्षणमा शारीरिक विकास हार्मोनको कमी पाइयो।[१६] प्राथमिक डिभिजन क्लब रिभर प्लेटले मेसीको उपचार प्रति चासो देखायो तर क्लबसँग उनको उपचारको लागि पर्याप्त सम्पति थिएन किनभने उनको उपचारमा प्रति महिना ९०० अमेरिकी डलर लाग्थ्यो।[११]लेइडा, क्याटालोनियामा रहेका मेसीका एकजना आफन्तले बार्सिलोनाका खेल प्रबन्धक कार्ल्स रिक्सैकलाई मेसीको प्रतिभाको बारेमा बताए र मेसी र उनको बुवाको लागि परीक्षण दिने व्यवस्था मिलाए ।[११] उनको खेल परीक्षण गरे पछि बार्सिलोनाले उनलाई यदि उनी स्पेन स्थान्तरित हुन तयार छन् भने उनको उपचार खर्च ब्यहोर्ने शर्तमा अनुबन्धन गर्‍यो।[१५][१७] त्यसपछि मेसी सपरिवार युरोप स्थान्तरित भए र बार्सिलोनाक्लबको युवा टिममा खेल्न शुरू गरे।[१७]

क्लब जीवन

बार्सिलोना

मेसीले सन् १६ नोभेम्बर, २००३ मा (१६ वर्ष र १४५ दिनको उमेरमा) पोर्टो बिरुद्ध एक मैत्रीपूर्ण खेलबाट आफ्नो पहिलो क्लबको लागि आफ्नो खेल जीवनको औपचारिक शुरूवात गरे।[१८][१९] त्यसको एक वर्षभन्दा पनि कम समयमा नै सन् २०१६ अक्टोबर, २००४ मा (१७ वर्ष र ११४ दिनको उमेरमा) फ्रान्क रिजकार्डले उनलाई इस्पेन्योल बिरुद्धको खेलबाट आफ्नो पहिलो लिग खेल शुरूवात गर्ने मौका दिए र उनी त्यस समयसम्ममा बार्सिलोनाको लागि खेल्न तेस्रो सबैभन्दा कम उमेरको खेलाडी र ला लिगामा गोल गर्ने सबैभन्दा युवा क्लब खेलाडी बने (जुन रेकर्ड सन् सेप्टेम्वर, २००७ उनकै सहकर्मी बोजन क्रिचले तोडे)।[१८] जब उनले सन् १ मे, २००५ मा अल्बासेट बोलाम्पिको बिरुद्ध क्लबको लागि आफ्नो पहिलो सिनियर गोल गरे तब मेसी १७ वर्ष, १० महिना र ७ दिनको उमेरका थिए र उनी बार्सिलोनाको लागि ला लिगा खेलमा गोल गर्ने सबैभन्दा कम उमेरको खेलाडी बने,[२०] जुन रेकर्ड २००७ मा मेसीकै सहयोगमा बोजन क्रिचले तोडे ।)[२१] मेसीले आफ्नो पूर्व प्रशिक्षक फ्रान्क रिजकार्डको बारेमा भनेका छन्: उनले मेरो खेल जीवनको शुरुवात गराएको तथ्य म कहिल्यै भुल्न सक्दिन, उनले म १६/१७ वर्षको मात्र हुँदा नै ममा विश्वास जगाए। [२२]

२००५-०६ सिजन

१६ सेप्टेम्बरमा तीन महिनामा नै दोस्रोपटक बार्सिलोनाले मेसीको अनुबन्धनको म्याद थप गरेको घोषणा गर्‍यो, यसपल्ट उनलाई पहिलो समूहको सदस्यको रूपमा भुक्तानी दिने र जुन २०१४ सम्म अनुबन्धन म्याद थप्ने कार्य भयो।[१५] मेसीले २६ सेप्टेम्बर[२३] मा स्पेनी नागरिकता प्राप्त गरेर ग्रहण गरे र अन्ततः सिजनको स्पेनी फर्स्ट डिभिजनमा पहिलोपल्ट खेल्नमा सक्षम भए। मेसीले २७ सेप्टेम्बरमा पहिलोपटक गृहमैदान बाहिर युएएफए च्याम्पियनस लिगमा इटालियन क्लब उडिनीज बिरुद्ध खेले ।[१८] मेसीको आत्मसंयम र रोनाल्डिन्होसँग संयोजनले बार्सिलोना राम्रो स्थितिमा पुगेकोले बार्सिलोना क्याम्प नउ स्टेडियममा प्रशंसकहरूले उभिएर ताली बजाएर सम्मान गरेका थिए।[२४]

मेसीले सत्र लिग खेलहरूमा ६ (छ) गोल गरे, सो छ मध्यमा एक च्याम्पियन्स लिग गोल स्कोर गरे। ७ मार्च, २००६मा च्याम्पियन्स लिग टाईको दोस्रो चरणको खेलमा चेल्सी बिरुद्धको खेलको क्रममा दायाँ तिग्राको मासु पल्टिएको कारण समय भन्दा पहिले उनको सिजन समाप्त भयो। [२५] फ्रान्क रिजकार्डको बार्सिलोनाले सो सिजन स्पेन र यूरोपको विजेताको रूपमा समापन गर्‍यो। [२६][२७]

२००६-०७ सिजन

२००७मा रेन्जर्सको बिरुद्ध एक खेलमा मेसी

२००६-०७ सिजनमा, २६ खेलहरूमा १४ गोल गर्दै मेसीले आफूलाई समुहको नियमित अग्रस्थानको खेलाडीको रूपमा स्थापित गरे।[२८] १२ नोभेम्बरमा भएको रियल जारागोजा बिरुद्धको खेलमा मेसीको खु्ट्टाको हड्डी भाँचियो, जसको कारणले उनी तीन महिनाको खेल खेल्नबाट वञ्चित भए।[२९][३०] मेसी आफ्नो चोट निको नहुँदासम्म अर्जेन्टिनामा बसे र निको भएपछि ११ फेब्रुअरीमा रेसिङ्ग स्याट्यान्डर बिरुद्धको खेलमा मैदानमा उत्रिए ।[३१] जसमा उनी दोस्रो-हाफमा स्थानापन्नको रूपमा संलग्न भए । ११ मार्चमा, रियल म्याड्रिड बिरुद्धको खेल (एल क्लासिको)मा १० जना खेलाडी मात्र सिमित बार्सिलोनाबाट खेलेका मेसीले ह्याट-ट्रिक गर्दै ३-३ को बराबरीमा रोकेर आफ्नो क्षमता प्रदर्शन गरे, जसमा उनले तेस्रो गोल इन्जुरी-समयमा गरेका थिए।[३२] यस प्रदर्शनबाट उनी इवान जमोरानो (रियल मैड्रिडको १९९४-९५ सिजनमा) पछि एल क्लासिकोमा लगातार तीन गोल गर्ने पहिले खेलाडी बने,[३३] साथै मेसी यस खेलमा गोल गर्ने सबैभन्दा कम उमेरको खेलाडी पनि बने। उनले यस सिजनमा गरेका १४ गोलहरू मध्य ११ गोल अन्तिम १३ खेलहरूमा गरेका थिए ।[३४]

मेसी, गेटाफे बिरुद्ध गोल गर्नु भन्दा ठीक पहिले

मेसीले एकै सिजनको क्रममा म्याराडोनाको सबैभन्दा प्रसिद्ध गोलहरूलाई लगभग दोहोराउँदै आफूलाई "नयाँ म्याराडोना"को रूपमा साबित गरे।[३५] १८ अप्रिल, २००७मा उनले कोपा डेल रेको सेमी-फाइनलमा गेटाफे बिरुद्धको खेलमा दुई गोल गरे, जुन मेक्सिकोमा सम्पन्न १९८६ FIFA विश्व कपमा इङ्ल्यान्ड बिरुद्धको खेलमा म्याराडोनाले गरेका प्रसिद्ध गोलहरू सँग धेरै मिल्दो-जुल्दो थियो।[३६] विश्वका खेल पत्रकारहरूले उनलाई म्याराडोनासँग तुलना गरे र स्पेनिश पत्रिकाहरूले मेसीलाई "मेसीडोना" उपनाम दिए।[३७] उनले यस खेलमा उही ६२ मिटरको दुरी पार गर्दै, त्यति नै खेलाडीहरू (गोलकीपर सहित ६ जना)लाई छक्काउँदै, लगभग एउटै नै स्थानबाट गोल गरे र कुनाको झण्डातिर दौडिए, जुन २१ वर्ष पहिला म्याराडोनाले मेक्सिकोमा गरेका थिए।[३५] खेलपछि एक पत्रकार सम्मेलनमा मेसीका समकक्षी खेलाडी डेकोले भने: "यो मैले आफ्नो जीवनमा देखेका गोल मध्य सर्वोत्कृष्ट गोल हो।"[३८] स्पेनियोल बिरुद्धको खेलमा पनि मेसीले एउटा यस्तो गोल गरे, जुन विश्वकपको क्वार्टर फाइनलमा इंग्ल्याण्ड बिरुद्धको खेलमा म्याराडोनाले गरेको गोल]]सँग मिल्दो-जुल्दो थियो।[३९] स्पेनियोलका खेलाडीहरूको विरोधको बावजूद र रिप्लेमा पनि त्यो स्पष्टतः ह्याण्डबल भन्ने देखिंदा देखिंदै पनि त्यो गोल बनिरह्यो.[३९]

२००७-०८ सिजन

२००७-०८ सिजनको क्रममा, मेसीले एक हप्तामा पाँच गोल गर्दै बार्सिलोनालाई ला लिगाको शीर्ष चारमा पुर्याए। १९ सेप्टेबरमा च्याम्पियन्स लिग म्याचमा आफ्नो गृहमैदानमा बार्सिलोनाले लियोनलाई ३-०को अन्तरले हराउँदा मेसीले एक गोल गरे।[४०] उनले २२ सेप्टेबरमा सेभिला (फुटबल क्लब)को बिरुद्ध दुई गोल गरे[४१] र फेरि २६ सेप्टेबरमा मेसीले रियल जारागोजा बिरुद्ध ४-१को जीतमा दुई गोल गरे।[४२] २७ फेब्रुअरीमा मेसीले भ्यालेन्शिया बिरुद्ध बार्सिलोनाको लागि आफ्नो १००औं आधिकारिक खेल खेले।[४३]

मेसी अग्रपंक्तिको श्रेणीमा फिफाप्रो विश्वका दश खेलाडी अवार्डको लागि मनोनित गरियो।[४४] एक स्पेनिश पत्रिका मार्काको अन-लाईन संस्करणमा गरिएको सर्वेक्षणमा उनलाई ७७ प्रतिशत मत सहित विश्वको सर्वोत्कृष्ट खेलाडीको रूपमा चुनियो।[४५] बार्सिलोना-आधारित अखबार एल मुन्डो डिपोर्टिवो र स्पोर्टको स्तम्भकारहरूले उल्लेख गरे कि मेसीलाई ब्यालन डी'ओर दिनु पर्छ र फ्रान्ज बेकेनबएरले पनि यसको समर्थन गरे।[४६] फ्रान्सेस्को टोट्टी जस्ता फुटबलका महान हस्तिहरूले घोषणा गरे कि उनीहरू मेसीलाई अहिलेका विश्वका सर्वोत्कृष्ट फुटबल खेलाडीहरू मध्य एक मान्छन्।[४७]

४ मार्चमा केल्टिक बिरुद्धको खेलमा मेसीको बायाँ तिघ्राको मांसपेशी फाटेपछि उनी एक हफ्ता भरीको लागि खेलबाट बाहिरिए। मेसीको यस प्रकारको चोट लागेको यो तीन सिजनहरूमा चौथो पल्ट थियो।[४८] मेसी यो चोटबाट फिर्ता भएपछि ४ मे २००८मा भ्यालेन्सिया बिरुद्धक ६-०को जीतमा उनको २००७-०८ सिजनको अन्तिम गोल गरे। यस सिजनका सबै खेलहरूमा मेसीले १६ गोल र १३मा सहायता प्दान गर्न सफल भए।

२००८-०९ सिजन : पहिले ट्रेबल

मेस्सि, डेपोर्टिवोको बिरुद्धको एक खेलमा

क्लबबाट रोनाल्डिन्होको प्रस्थान सँगै उनको १० नम्बर जर्सी मेसीले प्राप्त गरे ।[४९] सन् १ अक्टोबर २००८ मा, सख्टार डोनेट्स्क बिरुद्धको च्याम्पियन्स लिग म्याचको क्रममा मेसीले थियरी हेनरीको सट्टामा खेलमा प्रवेश गरेर अन्तिम सात मिनेटमा दुई गोल गरेर बार्सिलोनाको लागि १-० को हारको अवस्थालाई १-२को जितमा परिणत गरी दिए ।[५०] यस पछिको एट्लेटिको म्याड्रिड बिरुद्धको लिग खेललाई मेसी र उनको राम्रा साथी सर्जियो अग्वेरोको बीच एक मैत्रिपूर्ण संघर्षको रूपमा प्रचार गरियो ।[५१] मेसीले फ्रि किकमा एक गोल गरे र बाँकीमा सहायता गरेर बार्सालाई ६-१ को जित हासिल गराए ।[५२] मेसीले सेभिलाको बिरुद्ध २३ मिटर (२५ यार्ड) देखि बललाई उठाएर गोलरक्षकलाई छक्काउँदै टाइट एङ्गलबाट एक अर्को उत्कृष्ट गोल गरे ।[५३] सन् १३ डिसेम्बर २००८ मा, एल क्लासिकोको पहिलो सिजनको क्रममा मेसीले रियल म्याड्रिड बिरुद्धको बार्सिलोनाको २-० जितमा दोस्रो गोल गरे ।[५४] यसै वर्ष उनलाई २००८ फिफा वर्षको विश्वको खेलाडी अवार्डमा ६७८ अङ्क सहित दोस्रो स्थानमा मनोनित भए ।[६]

मेसीले एटलेटिको म्याड्रिड विरुद्धको कोपा डेल रे टाईमा पहिलो पल्ट ह्याटट्रिक गर्दै बार्सिलोनालाई ३-१ को जित हासिल गराए ।[५५] मेसीले सन् १ फेब्रुअरी २००९ मा रेसिङ्ग स्यान्टेन्डर बिरुद्धको खेलमा पहिलो हाफमा १-० ले तल इरेको अवस्थामा दोस्रो हाफमा सट्टामा प्रवेश गरी महत्त्वपूर्ण दुई गोल गर्दै बार्सिलोनालाई १-२ को जित दिलाउन मद्दत गरे । यस मध्ये दोस्रो गोल बार्सिलोनाको लागि ५०००औँ लिग गोल थियो ।[५६] ला लिगाको २८औं चरणमा, मेसीले सबै प्रतियोगिताहरूमा सिजनको आफ्नो ३०औं गोल गर्दै आफ्नो टिमलाई मलागा सीएफ बिरुद्ध ६-० को जित हासिल गर्नमा सहयोग गरे ।[५७] ८ अप्रिल २००९मा उनले बायर्न म्यूनिख बिरुद्धको च्याम्पियन्स लिगमा दुई पल्ट गोल गर्दै प्रतियोगितामा नौ गोलहरूको व्यक्तिगत रेकर्ड बनाए ।[५८] १८ अप्रिलमा मेसीले गेटाफमा प्राप्त १-०को जितमा सिजनको आफ्नो २०औं लिग गोल गरे, जसको कारणले बार्सिलोना रियल म्याड्रिडलाई छ-अंकले तल पार्दै लिग तालिकाको शीर्ष स्थानमा रहन सफल भयो ।[५९]

2009 UEFA च्याम्पियन्स लिग फाइनलमा प्रहार गर्दै गरेका लियोनेल मेसीलाई हेर्दै माइकल क्यारिक (पृष्ठभूमिमा)

बार्सिलोना सिजनको समापन तिर उन्मुख रहँदा मेसीले सान्टियागो बर्नब्यूमा रियल म्याड्रिड माथी ६-२को विजयमा दुई गोल (सबै प्रतियोगिताहरूमा उनको ३५औं र ३६औं गोल) गरे ।[६०] यो हार रियल म्याड्रिडको लागि १९३० पछिको सबैभन्दा ठूलो हार थियो ।[६१] मेसीले च्याम्पियन्स लिग सेमी-फाइनलमा चेल्सी बिरुद्ध आन्ड्रेस इनिएस्टालाई अतिरिक्त समयमा गोल बनाउन सहयोग गरेका थिए, जसबाट बार्सिलोनाले फाइनलमा म्यानचेस्टर युनाइटेडको सामना गर्न पायो । उनले एथलीटिक बिलबाओ बिरुद्ध ४-१को जितमा एक गोल तथा अन्य दुईमा सहयोग गर्दै १३ मेमा आफ्नो पहिलो कोपा डेल रे जिते ।[६२] उनले ला लिगा जितेर आफ्नो टिमलाई दोहरो जित दिलाउँनमा सहयोग गरे। २७ मेमा उनले ७० मिनेटमा दोस्रो गोल गर्दै बार्सिलोनालाई २००९ युइएफए च्याम्पियन्स लिग फाइनल दुई गोलको अग्रताले जित्नमा मद्दत गरे, साथै नौ गोलको साथ उनी टुर्नामेन्टको इतिहासमा सबैभन्दा युवा तथा चैम्पियन्स लिगको सर्वाधिक गोलकर्ता बने ।[६३] यूरोपमा शानदार वर्ष संपन्न गर्दै मेसीले युइएफए वर्षको क्लब अग्रपंक्तको खेलाडी र युइएफए वर्षको क्लब फुटबल खेलाडीको उपाधी पनि जिते ।[६४] उनको यस जितको मतलब बार्सिलोनाले पहिलो पल्ट कुनै स्पेनिश क्लबले नसकेको एकै सिजनमा कोपा डेल रे, ला लिगा र युइएफए च्याम्पियन्स लिगमा विजय थियो ।[६५][६६]

२००९-१० सिजन: पहिलो बेलोन डी' ओर

बार्सिलोनाका लियोनेल मेस्सि, क्याम्प नउ रङ्गशालामा जोआन ग्याम्पर ट्रफी म्याचमा म्यानचेस्टर सिटी बिरुद्ध खेल्दै

२००९ युइएफए सुपर कप जीते पछि, बार्सिलोनाका प्रबन्धक जोसेप गार्डियोलाले जोड दिदै भने कि मेसी उनले अहिले सम्म देखेका खेलाडी मध्य सबैभन्दा राम्रो खेलाडी हुन ।[६७]

१८ सेप्टेम्बरमा, मेसीले बार्सिलोनासँग जसमा €२.५ अरबको खरीद-नियन्त्रणको प्रावधान सहित २०१६ सम्मको लागि नयाँ अनुबन्धनमा हस्ताक्षर गरे, जसबाट मेसी लगभग € ९५ लाख वार्षिक आय सहित, जाल्टान इब्राहिमोभिच बराबर ला लिगाको उच्चतम पारिश्रमीक लिने खेलाडी बने ।[६८][६९] चार दिन पछि २२ सेप्टेम्बरमा, मेसीले ला लिगामा रेसिङ्ग स्यान्टेन्डर बिरुद्ध दुई गोल र अर्को एक गोलमा सहयोग गर्दै बार्सालाई ४-१ जीत दिलाए।[७०] मेसीले २९ सेप्टेम्बरमा डाइनमो कीव माथीको २-० जीतमा सिजनको पहिलो यूरोपीय गोल गरे ।[७१] मेसीले क्याम्प नउमा रियल जारागोजाको ६-१को ठूलो पराजयको क्रममा एक गोल गर्दै ला लिगामा सात खेलमा छ गोलको अनुपात बनाए [७२][७३] र ७ नोभेम्बरमा क्याम्प नउमा मालर्का माथी बार्साको ४-२को जीतमा पनि पेनाल्टिमा गोल गरे ।[७४]

१ डिसेम्बर २००९ मा, मेसी उपविजेता क्रिस्टियानो रोनाल्डोलाई २३३को बिरुद्ध ४७३को ठूलो मतान्तरले पछाडी पार्दै २००९ ब्यालन डी'ओरको विजेताको रूपमा घोषित भए।[७५][७६][७७] यसपछि फ्रान्स फुटबल पत्रिकाले मेसीको भनाईलाई उद्धृत गर्दै लेख्यो: "म यसलाई आफ्नो परिवारलाई समर्पित गर्दछु। मलाई उनीहरूको आवश्यकता पर्दा उनीहरू संधै म सँगै हुन्थे र कहिलेकाँही उनीहरूले म भन्दा पनि ज्यादा गहराईबाट मेरा भावनाहरूलाई महसूस गरेका छन।[७८]

१९ डिसेम्बरमा, अबूधाबीमा एस्टुडियान्टेस बिरुद्ध २००९ फिफा क्लब विश्वकपको फाइनलमा मेसीले गोल गर्दै क्लबलाई विजयि बनाए।[७९] दुई दिन पछि, उनी क्रिस्टियानो रोनाल्डो, जावी हर्नान्डेज, काका र आन्ड्रेस इनिएस्टालाई पछि पार्दै फिफा वर्षको खेलाडीको रूपमा घोषित भए। उनले यो पुरस्कार पहिलो पटक जितेका थिए र उनी यो सम्मान पाउने पहिलो अर्जेन्टिनी खेलाडी बने।[८०] १० जनवरी २०१० मा, मेसीले सीडी टेनेरिफ बिरुद्धको ०-५को जितमा २०१०को आफ्नो पहिलो ह्याट-ट्रिक र सिजनको पहिलो ह्याट-ट्रिक गरे।[८१] १७ जनवरीमा, मेसीले सेविला माथी ४-०को जीतमा क्लबको लागि आफ्नो १००औं गोल गरे।[८२]

२०१०-११ सिजन: पाँचौ ला लिगा उपाधि र तेस्रो च्याम्पियन्स लिग

मेसीले सेभिल्ला विरुद्ध ह्याट्रिक गर्दै २०१०-११ को सिजनको पहिलो उपाधी सुपरकोपा डे स्पाना सुनिश्चित गराए । पहिलो लेगमा पराजित भएपनि दोस्रो लेगमा ४-० ले जितेर यो उपाधी जितेको थियो।[८३] प्लेमेकरको भूमिकामा, २०१० नोभेम्बर २९ मा भएको खेल एल क्लासिको मा, जोसे मौरिन्होको रियल म्याड्रिड संगको पहिलो खेलमा बार्सिलोनाले रियल म्याड्रिडलाई ५-० ले पराजित गर्यो।[८४] मेसीले आफ्नो टिमलाई १६ औ लगातार विजय हासिल गराए, जुन स्पेनिस फुटबलमा एक किर्तिमान बन्यो र उनले २०११ फेब्रुअरी ५ मा अथ्लेटिको म्याड्रिड विरुद्ध ह्याट्रिक गरे।[८५][८६] उनको २०१० को क्लब प्रदर्शनले उनलाई उनको पहिलो फिफा बेलोन डी' ओर दिलायो । यो बेलोन डी ओर र फिफा विश्व खेलाडीको एकै पुरस्कार थियो। यद्यपि उनले यो पुरस्कार दिइदा २०१० फिफा विश्वकप मा अर्जेन्टिनाको लागि केहि गर्न नसकेकाले केही आलोचना पनि भयो।[८७][८८] अवार्डको पुरानो ढाँचा अनुसार, उनी शीर्ष तीनबाट बाहिर हुन्थे, उनको जीत अन्तराष्ट्रिय प्रशिक्षक र कप्तानहरूको मतबाट भयो।[८८]

सिजनको अन्त्यतिर, बार्सिलोनाले १८ दिनको दौरानमा चार एल क्लासिको खेल खेल्यो। अप्रिल १६ मा भएको लिगको खेल बराबरीमा सकियो। यसमा मेसीले पेनाल्टीमा गोल गरेका थिए। चार दिन पछी भएको कोपा डेल रेको फाइनलमा बार्सिलोना पराजित भयो। च्याम्पियन्स लिग सेमीफाइनलको पहिलो लेगमा बार्सिलोनाको २-० को जीतमा दुवै गोल मेसीले गरेका थिए। दोस्रो गोल उनले तीन रियल खेलाडीहरू बीच द्रिबल गरेर गरेका थिए-यो गोल प्रतियोगिताकै उत्कृष्ट गोल ठहरियो। [८९] दोस्रो लेगमा उनले गोल नगरे पनि बार्सिलोनालाई सेमीफैनलमा पुर्याउन निकै महत्वपूर्ण थिए,[९०][९१] जहाँ उनीहरूको भेट म्यानचेस्टर युनाइटेडसंग भयो, यो खेल दुइ वर्ष अघिको पुनरावृति हुने भयो, १२ गोल सहित प्रतियोगिताको उच्च गोलकर्ताको रुपमा उनले २८ मे मा वेम्बली स्टेडियममा भएको खेलमा उच्च प्रदर्शन गरे र बार्साको ३-१ को विजयमा विजयी गोल गरे। [९२][९३] बार्सिलोनाले लगातार तेस्रो ला लिगा उपाधी जित्यो। ३१ गोल सहित उनी उच्च गोलकर्ता र १८ एसिस्ट सहित उनी उनी उच्च एसिस्ट पनि दिएका थिए। [९४][९५] उनले यो सिजन सबै खाले प्रतियोगितामा ५३ गोल र २४ एसिस्ट सहित पुरा गरे। यससंगै उनी बार्सिलोनाको लागि एउटी सिजन सर्वाधिक गोलकर्ता र स्पेनिस फुटबलमा ५० गोल पुरा गर्ने पहिलो खेलाडी पनि भए। [९४][९६]

२०११ डिसेम्बरमा मेसी (बीच) आफ्ना सहकर्मीहरू संग फिफा क्लब विश्वकप जितेपछी खुसीयाली मनाउदै

मेसी नम्बर ८ (क्रिएटर), ९ (गोलकर्ता) र १० (एसिस्टेन्ट) को समिश्रणको रुपमा उदाएपछी,[९७] उनले २०११-१२ को सिजनमा अनपेक्षित ७३ गोल गरे र २९ एसिस्ट दिए। यसमा उनले १० मौका ह्याट्रिक वा बढी गोल गरे। [९८][९९][१००] उनले बार्सालाई स्पेनिस सुपर कप र युरोपियन सुपर कप दुवै जिताए, उनले रियल म्याड्रिड विरुद्धको समग्रको ५-४ को जितमा तीन पटक गोल गरे , र राऊल गोन्झालेझ लाई पछी पारे ।[१०१][१०२] वर्षको अन्त्यमा, उनले फिफा क्लब विश्व कप को फाइनलमा सान्तोस विरुद्ध दुई गोल गरे , र प्रतियोगिताको गोल्डेन बल जिते, जुन दुई वर्ष अघि पनि उनले जितेका थिए।[१०३] २०११ मा उनको यो प्रयासको लागि, उनले फिफा बेलोन डी' ओर जिते । उनी जोहान क्राइफ, मिसेल प्लातिनी र मार्को भान बास्तिन पछी बालों डी ओर तीन पटक जित्ने उनी चौथो खेलाडी बने। [१०४] यसबाहेक , उनले पहिलो यूएफा बेस्ट प्लेयर इन युरोप जिते, जुन बेलों दिओर को पुरानो ढाँचा थियो।[१०५] त्यसपछि , मेसीलाई व्यापक रुपमा इतिहासको डिएगो म्याराडोना र पेले जस्तै एक महान् खेलाडीको रुपमा हेर्न थालियो।[१०६]

२०१२: कीर्तिमानी वर्ष

"मलाई मेसीको सिंहासनको लागी प्रतिस्पर्धा गर्न चाहनेहरू प्रति दुख लाग्छ - यो असम्भव छ, यो फुच्चे अद्वितीय छ। "

– पेप ग्वार्दिओला २०१२ मार्च २४ मा २४ वर्षको उमेरमा मेसी बार्सिलोनाको सर्वोच्च गोलकर्ता बनेपछि [१०७][१०८]

मेसीले सिजनको दोस्रो खण्डमा पनि आफ्नो लय कायम राखे , र २०१२ को वर्षमा उनले लामो समय देखि कायम रहेका किर्तिमानहरू भंग गरे। मार्च ७ मा, भ्यालेन्सिया विरुद्ध चार गोल गरेको दुई साता पछी, उनले च्याम्पियन्स लिगमा अन्तिम १६ को खेलमा बायर ०४ लिभरकुसेन विरुद्ध पाँच गोल गरे, च्याम्पियन्स लिगको इतिहासमा यो उपलब्धी यसअघि कसैले हासिल गरेका थिएनन् ।[१०९][११०] यस अतिरिक्त उनले पाँच एसिस्ट दिएका थिए, यससंगै उनले जोसे अल्ताफिनीको किर्तिमान संग बराबरी गरे जुन १९६२-६३ को सिजनमा कायम भएको थियो, र उनी गर्ड मुलरपछी कै दोश्रो उच्च गोलकर्ता भए। [१११][११२] दुई साता पछी , मार्च २० मा, मेसी २४ वर्षको उमेरमा बार्सिलोनाको उच्च गोलकर्ता भए, उनले ग्रानाडा एफ सी विरुद्ध ह्याट्रिक गर्दै ५७ वर्ष पहिलेको सिजर रोद्रिग्वेजको २३२ गोलको किर्तिमानलाई पछी पारे ।[१०८]

२०१२ मार्चा मा यूएफा च्याम्पियन्स लिगको अन्तिम १६ मा बायर लिभरकुसेन विरुद्ध पाँच गोल गरेपछी आकास तिर औला देखाउँदै मेसी

मेसीको व्यक्तिगत लय बाहेक पनि, पप ग्वार्दिओलाको मातहतमा रहेको बार्सिलोनाको चार वर्ष -क्लबको इतिहासमा एक महान युग मध्ये एक थियो ।[११३] बार्सिलोनाले मे २५ मा एथ्लेतिको बिल्बाउ बिरुद्ध कोपा डेल रे जिते पनि टिमले लिगमा रियल म्याड्रिड संग पछी रहनु पर्यो र च्याम्पियन्स लिगमा चेल्सी संग पराजित हुनु पर्यो। त्यसमा मेसीले पेनाल्टी मिस गरे। [११४][११५] मे ५ मा लिगमा बार्साको अन्तिम होम खेलमा, मेसीले सबै चार गोल गरे र ग्वार्दिओलालाई गला लगाए र उनले बार्सिलोनाको प्रशिक्षकबाट राजीनामाको घोषणा गरे ।[११६] यो सिजन उनले ५० गोल सहित दोस्रो पटक स्पेनी लिग र युरोपको सर्वाधिक गोलकर्ता बने। उनले सबै खाले प्रतियोगितामा ७३ गोल गर्दै गर्ड मुलर ले ६७ गोल सहित बुन्देस लिगा मा, एकै सिजनाको सर्वाधिक गोलकर्ताको किर्तिमान भंग गरे। [११७][११८]

टिटो भिलानोभा, जसले मेसीलाई १४ वर्षको उमेरमा प्रशिक्षण दिएका थिए, को प्रशिक्षकत्वमा मेसीले क्लबलाई उत्कृष्ट सुरुवात दिलाए , र कुल ५५ अंकको अग्रता हासिल गर्यो, जुन स्पेनिस फुटबलाको एक किर्तिमान हो।[११९][१२०] रियल बेटिस विरुद्ध दुई गोल गरेर उनले लामो समय देखि कायम रहेको किर्तिमान भंग गरे , उनले बार्सिलोनाको लागि ला लिगामा सिजर रोड्रीग्वेजको १९० लिग गोलाको किर्तिमानलाई पछी पारे, उनी ला लिगामा बार्सीलोनाको लागि सबैभन्दा उच्च गोलकर्ता भए , र गर्ड मुलरले १९७२ मा मा बायर्न म्युनिख र पश्चिम जर्मनीको लागि एउतै क्यालेन्डर वर्षमा गरेको सर्वाधिक ८५ गोलको किर्तिमान भंग गरे ।[१२१] मेसीले मुलरको ४० वर्ष पुरानो किर्तिमान तोदेपछी मुलरलाई बार्सिलोनाको १० नम्बरको जर्सीमा "सम्मान र प्रशंशा सहित" भन्ने लेखेर जर्सी पठाए। [१२२] त्यो वर्षको अन्त्यमा. मेसीले सबै खाले प्रतियोगितामा अर्जेन्टिना र बार्सिलोनाको लागि ९१ गोल गरे।[१२३] यो उपलब्धीलाई प्रमाणिकताको विषयलाई लिएर फिफाले स्वीकार नगरेपनि , उनले एउट क्यालेन्डर वर्षमा सर्वाधिक गोलको लागि गिनिज वर्ल्ड रेकर्ड्स किर्तिमान प्राप्त गरे।[१२४][१२५] निर्बिकल्प रुपमा, मेसीले पुन: फिफा बेलोन डी' ओर जिते, फुटबल इतिहासमा चार पटक बेलों डी ओर जित्ने एक मात्र खेलाडी बने।[१२३][१२६]

२०१३-१४ :मेसीडेपेनडेनसिया

२०१४-१५ :दोस्रो ट्रेबल

२०१५-१६: घरेलु सफलता

२०१६-१७: चौथो गोल्डेन बुट

२०१७-१८: घरेलु डबल तथा कीर्तिमानी पाँचौ गोल्डेन बुट

२०१८-१९: कप्तान, १०औं ला लिगा उपाधी र कीर्तिमानी छैटौ गोल्डेन बुट

२०१९-२०: कीर्तिमानी छैटौ बेलोन डी ओर

२०२०-२१: बार्सीलोनामा आखिरी सिजन

पेरिस सेन्ट जर्मेन

सन् २०२१ अगस्ट १० मा, मेसी पेरिस सेन्ट-जर्मेनमा अनुबन्ध भए।[१२७] उनले थप एक वर्षको विकल्प सहित उनले फ्रेन्च क्लबमा दूई वर्षको सम्झौतामा हस्ताक्षर गरे ।[१२८]

मसी (बिचमा ) र उनका सहकर्मी किलियन एम्बाप्पे र नेयमार

मेस्सीले आफ्नो स्क्वाड नम्बरको रूपमा ३० चयन गरे, जुन उनले किशोरावस्थामा बार्सिलोनाका लागि सिनियर टिममा डेब्यू गर्दा लगाएका थिए। [१२९]

मेस्सीले २९ अगस्टमा क्लबका लागि डेब्यु गरे, लिग १ मा रेम्समाथि २–० को जितको दोस्रो हाफमा वैकल्पिक खेलाडीको रूपमा आए।[१३०] उनले क्लबको लागि यूएफा च्याम्पियन्स लिगको पहिलो खेल १५ सेप्टेम्बरमा क्लब ब्रुगी बिरुद्धको १-१ अवे बराबरीमा खेलेका थिए । [१३१] चार दिन पछी, मसीले लियोन विरूद्ध २-१ को जितमा पहिलो पटक होम म्याच खेलेका थिए । [१३२] २८ सेप्टेम्बरमा, उनले क्लबको लागि पहिलो गोल गरेका थिए । पेप ग्वर्दिओलाको मेनचेस्टर सिटि बिरुद्ध को खेलमा उनले १८ यार्ड पर बाट गरेको प्रहार गोल भएको थियो । सो खेलमा पी एस जी २-० ले विजियी भयो । [१३३] On 21 November (matchday 14), Messi scored his first Ligue 1 goal in a 3–1 home victory over Nantes.[१३४] Later that month, he provided a hat-trick of assists for the fifth time in his career as PSG beat Saint-Étienne 3–1 away from home.[१३५] Having scored 40 goals at club and international level for the calendar year and helped Argentina win the 2021 Copa América, Messi received a record seventh Ballon d'Or on 29 November.[१३६]

"I think about being able to reverse the situation, about not having the feeling of having changed clubs and that it didn’t go well for me. I’m already prepared for what’s to come, I know the club, I know the city, I’m a little more comfortable with the dressing room, with my teammates and I know it’s going to be different."

– Messi reflects on his difficult first season at PSG and how he wants to improve in his second season in an interview with TyC Sports.[१३७]

On 2 January 2022, PSG announced that Messi had tested positive for COVID-19, he later went on to miss two league games and one cup game.[१३८][१३९] He made his return against on 23 January in the league against Reims where he came on as a substitute in the second half and assisted PSG's third goal in a 4–0 home victory.[१४०] On 13 March, following their Champions League elimination against Real Madrid in the round of 16, Messi and his team-mate Neymar were booed by some of the PSG fans at the Parc des Princes in the league match against Bordeaux.[१४१][१४२] Then-PSG manager Mauricio Pochettino defended Messi by saying "To judge Messi in this way is unfair," adding "It was a year of learning, and not just on a professional level coming to Paris Saint-Germain, in a new league and with new teammates, but also on a family level."[१४३] On 23 April, he helped PSG clinch their 10th Ligue 1 title after scoring from a strike outside the 18-yard box in a 1–1 draw against Lens at home.[१४४] Messi finished his debut season with 11 goals and 14 assists across all competitions.[१४५] He failed to reach double figure league goals for the first time since 2005–06, ending the campaign with 6.[१४६]

इन्टर मियामी

पेरिस सेन्ट जर्मेनबाट बिदाइको पुष्टि पछि, मेस्सी पूर्व क्लब बार्सिलोनामा फर्कने, साथै साउदी प्रोफेशनल लिग क्लब अल-हिलालमा ठूलो पैसा सार्नको साथ जोडिएको थियो, तर उनको अन्तिम निर्णय मेजर लिग सकर क्लब इन्टर मियामीमा अनुबन्धित भएको थियो। ५ जून २०२३ द्वारा बार्सिलोना अध्यक्ष जोन लापोर्टालाई सूचित गरिएको थियो।[१४७] [१४८]आर्थिक अभावका कारण बार्सिलोनाले उनलाई अनुबन्ध गर्न सकेन । [१४९]

अन्तर्राष्ट्रिय खेल जीवन

जुन २००४ मा, पाराग्वे बिरुद्ध अन्डर-२० मैत्रीपूर्ण खेलमा उनले अर्जेन्टिनाको लागि पहिलो खेल खेले। [१५०] सन् २००५ मा वहाँले नेदरल्यान्डमा २००५ फिफा वर्ल्ड युथ च्याम्पियनसिप जितने टिमको खेलाडी थिए। यहाँ उनले अर्जेन्टिनाको लागि अन्तिम चार खेल खेलेर प्रतियोगिता अवधिमा सर्वाधिक ६ गोल गर्दै गोल्डन बल र गोल्डन बुट जिते ।[१५१]

उनले १७ अगस्ट २००५मा १८ वर्षको उमेरमा हङ्गेरी बिरुद्ध पहिलो पूर्ण अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेले। ६३औँ मिनेटमा उनले अर्को खेलाडीलाई प्रतिस्थापित गरे, तर ६५औँ मिनेटमा निष्कासित भए किन भने रेफ्री, मार्कस मर्कले उनले आफ्नो सर्ट तान्दै गरेका रक्षापंक्ति विलमस भ्यानज्याकलाई टाउकाले हानेका देखेका थिए। यो निर्णय विवादास्पद थियो र म्याराडोनाले पनि निर्णय पूर्व-निर्धारित भएको दावा गरेका थिए।[१५२][१५३] ३ सेप्टेम्बरमा विश्वकप छनौटमा पाराग्वेलाई १-०ले हराएको खेलबाट मेसी टिममा फिर्ता भए। म्याच अगावै उनले भने कि "यो मेरो पून:शुरूआत हो। पहिलो धेरै कम समयको लागि नै थियो।"[१५४] यसपछि उनले अर्जेन्टिनाको लागि पेरू बिरुद्ध आफ्नो पहिलो खेल शुरू गरे; म्याच पछि पेकरम्यानले मेसीलाई एक "रत्न"को रूपमा वर्णन गरे।[१५५]

२८ मार्च, २००९मा भेनेजुएला बिरुद्द विश्वकप छनौटमा मेसीले पहिलो पल्ट अर्जेन्टिनाको लागि १० नम्बरको जर्सी लगाए। यो म्याच डिएगो म्यारडोनाको लागि अर्जेन्टिनाको प्रशिक्षकको रूपमा पहिलो आधिकारिक म्याच थियो। लियोनेल मेसीको शुरुवाती गोलको मद्दतले अर्जेन्टिनाले खेल ४-० ले जित्यो।[१५६]

२००६ फिफा विश्व कप

यस चोटले मेसीलाई २००५-०६ सिजनको अन्तमा दुई महिनाको लागि खेलबाट बाहिर राख्यो, यसको कारणले विश्वकपमा मेसीको उपस्थिति पनि आशङ्काको घेरामा पर्‍यो। तापनि, मेसीलाई १५ मे २००६मा हुने प्रतियोगिताको लागि अर्जेन्टिनी टिममा छानियो । उनले विश्वकप भन्दा पहिले, अर्जेन्टिना अन्डर-२० टिमको बिरुद्ध फाइनल म्याचमा १५ मिनेट र एङ्गोला बिरुद्ध मैत्रिपूर्ण खेलमा ६४ मिनेट खेले।[१५७][१५८] उनले आइभरी कोस्ट बिरुद्ध अर्जेन्टिनाको शुरूवाती म्याच विजय प्रतिस्थापकहरूको बेञ्चबाट हेर्न मात्र पाए।[१५९] सर्बिया बिरुद्ध अर्को म्याचमा मेसी ७४औँ मिनेटमा म्याक्सी रोड्रिग्वेजको स्थानमा मैदानमा छिरेर विश्वकपमा अर्जेन्टिनाबाट खेल्ने सबैभन्दा कम उमेरको खेलाडी बने। उनले खेलमा प्रवेश गरेको केही मिनेटमा नै हरनान क्रेस्पोलाई गोल गर्नमा सहयोग गरे र ६-० को जितमा अन्तिम गोल पनि गर्न सफल भए, यसबाट उनी प्रतियोगितामा सबैभन्दा कम उमेरको स्कोरर र विश्व कपको इतिहासमा सबैभन्दा कम उमेरको छैठौ गोल गर्ने स्कोरर बने।[१६०] मेसीले नेदरल्यान्ड बिरुद्ध अर्जेन्टिना ०-० को बराबरीमा शुरूवात गरे।[१६१] मेक्सिको बिरुद्धको अर्को खेलमा १-१ गोलको बराबरी संगै, मेसी ८४औं मिनेटमा स्थानापन्नको रूपमा मैदान प्रवेश गरे। अर्जेन्टिनालाई अगाडि बढनको लागि अतिरिक्त समयमा एक गोलको आवश्यकता रहेको अवस्थामा उनले गोल स्कोर गर्नै लागेका थिए, तर उनलाई अफसाइड घोषित गरियो।[१६२][१६३] प्रशिक्षक जोस पेकरम्यानले जर्मनी बिरुद्धको क्वार्टर-फाइनल खेलमा मेसीलाई मैदान प्रवेश गराएनन्, जुन खेल अर्जेन्टिनाले पेनाल्टी शूटआउटमा ४-२ले हार्‍यो।[१६४]

२००७ कोपा अमेरिका कप

कोपा अमेरीका कप २००७मा मेस्सि

मेस्सिले २९ जुन २००७ मा, कोपा अमेरिका कप २००७ मा आफ्नो पहिलो खेल खेले, यस खेलमा अर्जेन्टिनाले संयुक्त राज्य अमेरिकालाई ४-१को गोल अन्तरले हरायो। यस खेलमा, उनले एक प्लेमेकरको रूपमा आफ्नो क्षमता प्रदर्शन गरे। उनले आफ्नो सहकर्मी स्ट्राइकर हरनान क्रेस्पोको लागि गोल गर्नमा सहयोग गरे। ७९औं मिनेटमा टेभेज मेसीको बदलामा मैदानमा आए र केही मिनेट पछि गोल स्कोर गरे।[१६५]

उनको दोस्रो म्याच कोलम्बियाको बिरुद्ध खेले, जसमा उनले एक पेनाल्टी पाए र यसलाई क्रेस्पोले सहि सदुपयोग गर्दै खेललाई १-१को बराबरीमा परिवर्तित गर्नमा सफल भए। उनी अर्जेन्टिनाको दोस्रो गोलको पनि भगिदार भए किन भनें उनीलाई बक्सको बाहिर फल भएको थियो, जसलाई जुआन रिकेल्मीले फ्रिकिकबाट गोलमा परिणत गरिदिए र अर्जेन्टीनाले ३-१को अग्रता हासिल गर्‍यो। खेलको अन्तिम स्कोर ४-२ का साथ अर्जेन्टिना टूर्नामेन्टको क्वार्टर-फाइनलमा प्रवेस गर्‍यो।[१६६]

पाराग्वेको बिरुद्ध तेस्रो खेलमा, मेसी क्वार्टर-फाइनलको लागि योग्य साबित भईसकेकाले प्रशिक्षकले उनलाई विश्राम दिए। उनलाई ६४औं मिनेटमा ०-० स्कोरको अवस्थामा इस्टेबन क्याम्बियासोको बदलामा मैदानमा उत्रिने मौका मिल्यो। ७९औं मिनेटमा उनले ज्यावियर म्यास्चरानोलाई गोल गर्न सहयोग गरे।[१६७] क्वार्टर-फाइनलमा अर्जेन्टिनाले पेरूलाई ४-०को गोल अन्तरले हराउँदा मेसीले रिकेल्मीको पासमा भन्दा खेलको दोस्रो गोल गरे।[१६८] मेक्सिकोको बिरुद्ध सेमी-फाइनल म्याचमा मेसीले गोलरक्षक ओसवाल्डो स्यान्शेज भन्दा माथीबाट उफारेर गोल गरे, जसबाट अर्जेन्टिना ३-० जीतका साथ फाइनलमा पुग्न सफल भयो।[१६९] तर फाइनलमा अर्जेन्टिनाले ब्राजिल सँग ३-०को हार ब्यहोर्नु पर्‍यो।[१७०]

२००८ ओलम्पिकमा ब्राजिल बिरुद्धको खेलमा मेसी

२००८ ग्रीष्मकालीन ओलम्पिक

२००८ ग्रीष्मकालीनओलम्पिकमा मेसीलाई अर्जेन्टिनाको लागि खेल्नबाट निषेध गरिए पछि,[१७१] उनले बार्सिलोनाका नयाँ प्रशिक्षक जोसेप गार्डियोला सँग वार्ता गरे र पछि मात्र उनलाई खेल्न दिने सहमति जनाए।[१७२] उनी अर्जेन्टिनाको टिममा समावेस भएर आइभोरी कोस्ट माथिको २-१ को जितमा पहिलो गोल स्कोर गरे ।[१७२] यसपछि खेलमा उनले शुरूवाती गोल गरे र दोस्रो गोलको लागि एन्जल डी मारियालाई सहयोग गर्दे अर्जेन्टिनालाई नेदरल्यान्ड बिरुद्ध अतिरिक्त समयमा २-१ को जित हासिल गराए।[१७३] उनले प्रतिद्वन्द्वी ब्राजिल बिरुद्धको म्याचमा पनि भाग लिए, जसमा अर्जेन्टिनाले ३-०को जित हासिल गरी फाइनलमा प्रवेश गर्‍यो।[१७४] फाइनल खेलमा मेसीले फेरी एकमात्र गोलको लागि डी मारियालाई सहयोग गरी नाइजेरियालाई १-०ले पराजित गरी अर्जेन्टिनालाई विजयी बनाए। [१७५]

२००८-२०११: लगातार खराब प्रदर्शन

२००८ को उत्तरार्ध पछि, अर्जेन्टिनी राष्ट्रिय टिमले तीन वर्ष लगातार खराब गर्यो।[१७६] डिएगो म्याराडोनाको प्रशिक्षणमा २०१० फिफा विश्वकपमा छनोट हुन निकै संघर्ष गर्नु पर्यो। छनोट को अन्तिम खेलमा उरुग्वेलाई १-० ले पराजित गरेर मात्र उबीहरू आफ्नो विश्वकपमा प्रवेश पाए। म्याराडोनालाई उनको रणनीतिक निर्णय(मेसीलाई उनको स्थान भन्दा बाहिर राखिने निर्णय)को लागि आलोचना गरियो। म्याराडोनाको प्रशिक्षणमा खेलेको छनोटको ८ खेलमा, मेसीले एक गोल गरे। उनले भेनेजुएला बिरुद्ध ४-० को जितमा सुरुवाती गोल गरेका थिए। [१७७][१७८] २००९ मार्च २९ मा भएको त्यो खेलमा उनले पहिलो पटक अर्जेन्टिनाको १० नम्बरको जर्सी लगाएका थिए। रिक्विलमेले अन्तर्राष्ट्रिय सन्यास लिएपछि उनले त्यो मौका पाएका थिए। [१७९] समग्रमा, छनोट चरणमा १८ खेलमा चार गोल गरे [१७७] प्रतियोगिता भन्दा अगाडि, म्याराडोनाले बार्सीलोनामा मेसीलाई भेटे र रणनीतिको लागि आग्रह गरे; मेसीले ४-३-१-२ फर्मेसन उल्लेख गरे, जसमा उनी दुई स्ट्राइकरको बेचमा खेल्ने चाल थियो। यो फर्मेसनलाई अर्जेन्टिनी फुटबलमा एन्गाछे भनिन्थ्यो र यो मेसी बाल्यकाल देखि नै यसमा खेल्न रुचाउँथे। [१८०]

२०११ कोपा अमेरिकामा उद्घाटन खेलमा बोलिभिया विरुद्धको खेलमा मेसी

उनीहरूको खराब प्रदर्शनको बाबजुद, अर्जेन्टिनालाई दक्षिण अफ्रिकामा हुने विश्वकपको दाबेदार मानिन्थ्यो। प्रतियोगिताको सुरुवातमा, यो नयाँ फर्मेसन असरदार देखियो; उनीहरूको उद्घाटन खेलमा नाइजेरिया बिरुद्ध मेसीले गोलका चार अवसर सिर्जना गरे तर ती सबै प्रहारहरू नाइरेजेली गोलकिपरले रोके। त्यो खेल अर्जेन्टिनाले १-० ले जित्यो। अर्को खेलमा, दक्षिण कोरिया विरुद्धको एकतर्फी जीतमा, ४-१ को जितमा सबै गोलमा उनको योगदान रह्यो। यो जीत पछि नक आउट चरणमा उनीहरूको स्थान सुरक्षीत भयो। मेसी बाहेक मुख्य खेलाडीहरूलाई विश्राम दिइयो।[१७८] समूह चरणको अन्तिम खेलमा उनले पहिलो पटक खेलको कप्तानी गरे। ग्रीस विरुद्धको त्यो खेलमा २-० ले जित्यो र दोश्रो गोलमा उनको असिस्ट रह्यो र अर्जेन्टिनाले समूहको बिजेता बनेर समूह चरणको खेल सम्पन्न गर्यो।[१८१] अन्तिम १६ को खेलमा, अर्जेन्टिनाले मेक्सिकोलाई ३-१ ले परजित गर्यो। मेसीले असिस्ट गरेको पहिलो गोल अफसाइडको कारणले विवादमा रह्यो। [१८२] क्वाटरफाइनलमा उनीहरूको भेट जर्मनीसँग तय भयो।

चार वर्ष अगाडी क्वाटरफाइनलमा नै जर्मनीले अर्जेन्टिनालाई पराजित गरेको थियो। यसपाली जर्मनीले अर्जेन्टिनालाई ४-० ले निरीह बनायो। यो हार १९७४ विश्वकप यताकै खराब नतिजा थियो। [१८२] फिफाले मेसीलाईउनको "उत्कृष्ट" गति र सिर्जना र "अनौठो र कुशल" ड्रिबलिङ, सुट र पास उल्लेख गर्दै प्रतियोगिताको उत्कृष्ट १० खेलाडीको सुचीमा राख्यो। [१८३] घर फर्कदा, मेसीले कठोर प्रतिक्रियाको सामना गर्नुपर्यो। विश्वको नै उत्कृष्ट खेलाडी मानिएको उनलाई १९८६ मा म्याराडोनाले झै उपाधी जिताउने अपेक्षा गैएको थियो, तर मेसीले बार्सिलोनामा जुन उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दै आएका थिए, राष्ट्रिय टिमबाट पनि त्यस्तै खालको प्रदर्शन गर्न सफल भएनन् । यसकारणले उनलाई क्लब भन्दा देशलाई कम ध्यान महत्व दिएको आरोप लाग्यो। [१८४]

म्याराडोनाको स्थानमा सर्जियो बाटिस्टा आए। उनको प्रशिक्षणमा अर्जेन्टिनाले ओलम्पिक जितेको थियो। उनले सार्वजनिक रुपमा मेसीको छायाँको टिम बनाउने कुरा व्यक्त गरे। उनलाई फरवार्ड बनाएर ४-३-३ को फर्मेसनमा खेल्ने जुनमा बार्सीलोना अत्याधिक सफल रहेको थियो। [१८४][१८५] मेसीले २०१०-११ क्लब सिजनमा कीर्तिमानी ५३ गोल गरेपनि उनले अर्जेन्टिनाको लागि आधिकारिक खेलमा २००९ मार्च यता कुनै गोल गर्न सकेका थिएनन्। [९४][१७७] ट्याक्टिकल परिवर्तन गरेपनी २०११ कोपा अमेरिकामा गोलको खडेरी लागिरह्यो। यो कोपा प्रतियोगिता अर्जेन्टिनाले नै आयोजना गरेको थियो। उनीहरूको पहिलो दुई खेलमा, बोलिभिया र कोलम्बिया बिरुद्धको, बराबरीमा सकियो। मिडिया र फ्यानहरूले उनको र अर्का स्ट्राइकर कार्लोस टेभेजको तालमेल राम्रो नमिलेको कुरा याद गरे। कार्लोस टेभेजको अर्जेन्टिनी समुदाय माझ ठूलो लोकप्रियता थियो। मेसीलाई करिअरमा पहिलो पटक उनकै टिमको समर्थकले नै निरन्तर दुर्ववहार गरिरहेका थिए। टेभेजलाई बेन्चमा राखेर खेलिएको अर्को महत्वपूर्ण खेलमा, मेसीले राम्रो प्रदर्शन गरे। कोस्टा रिका विरुद्धको यो खेलमा उनले २ गोल असिस्ट गरे। क्वाटरफाइनलमा उरुग्वे विरुद्धको खेलमा १-१ को बराबरी भएपछि भएको पेनाल्टी सुटआउटमा अर्जेन्टिना ४-५ ले पराजित हुँदै बाहिरियो। उरुग्वे यो प्रतियोगिताको च्याम्पियन बन्यो।[१८४]

२०११-१३: कम्तानी

मेसी आफ्नो पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय ह्याट्रिक स्विट्जरल्यान्ड विरुद्ध २०१२ फेब्रुअरी मा गरेका थिए।

कोपा अमेरिकामा अर्जेन्टिनाको असफल प्रदर्शन रहेपछि, बटिस्टाको स्थानमा अलेजान्द्रो साबेला आए। २०११ अगस्टमा उनको नियुक्ति भएपछि उनले त्यतिबेलाका कप्तान जाभियर मास्चेरानोको सम्मतिमा २४- वर्षीय मेसीलाई कप्तानी दिए। पहिले रिजर्भमा अहेका मेसीले आफ्नो स्क्वाडको उत्कृष्ट खेलाडीको उदाहरण दिएर नेतृत्व गरे भने मास्चेरानोले टिमको अन फिल्ड लिडर र अभिप्रेरकको भुमिका पूरा गरे। [१८६][१८७] टिममा थप परिवर्तन गर्दै साबेलाले टेभेजलाई हटाए र युवा खेलाडीहरू ल्याए जोसँग मेसीले वर्ल्ड युथ च्यापियनसिप र ओलम्पिक स्वर्ण पदक जितेका थिए। अहिले सुधारिएको टिममा, अक्टोबर ७ मा चिली विरुद्धको विश्व छनोटको पहिलो खेलमा गोल गर्दै मेसीले गोलको खडेरी तोडे। यो साढे दुई वर्ष पछि आधिकारिक खेलमा अर्जेन्टिनाको लागि उनको पहिलो गोल थियो। [१७७][१८६]

सबेलाको मातहतमा, मेसीको गोल गर्ने दर आमूल परिवर्तन भयो।यस अघिका प्रशिक्षकहरूको मा, ६१ खेलमा १७ गोल मात्र गरेका थिए भने, त्यसपछिको तीन वर्षमा ३२ खेलमा उनको गोलदर २५ गुणाले बढ्यो। [१७७][१८६] २०१२ मा उनले ९ खेलमा १२ गोल गरे, र ग्राबियल बाटिस्टुटाले अर्जेन्टिनाको लागि एउटै वर्षमा सर्वाधिक गोल गर्ने कीर्तिमानसँग बराबरी गरे।[१८८] अर्जेन्टिनाको लागि उनको पहिलो ह्याट्रिक २०१२ फेब्रुअरी २९ मा स्विट्जरल्यान्ड विरुद्धको मैत्रीपुर्ण खेलमा भयो, त्यसपछि अर्को वर्ष ब्राजिल र ग्वाटेमाला विरुद्धको मैत्रीपूर्ण खेलमा उनले ह्याट्रिक गरे। मेसी २०१३ सेप्टेम्बर १० मा पाराग्वे विरुद्धको खेलमा ५-२ को जीत कायम गर्दै २०१४ फिफा विश्वकपमा अर्जेन्टिनाको स्थान सुनिश्चित गराए। त्यो खेलमा उनले पेनाल्टीमा दुई गोल गर्नुका साथै अर्को एक गोलमा असिस्ट गरे। त्यो गोल सँगै उनी ३७ गोल सँगै अर्जेन्टिना को सर्वाधिक गोलकर्तामा बाटिस्टुटा पछिको दोस्रो स्थानमा पुगे। समग्रमा, छनोट चरणको १४ खेलमा उनले कुल १० गोल गरे।[१७७][१८९] उनको सुधारिएको प्रदर्शनसँगै, सहकर्मीसँगको उनको सम्बन्ध सुधार भयो र बिस्तारै अर्जेन्टिनामा उनको पक्षमा लहर आएको महसुस हुन थाल्यो। [१८६]

२०१४-१५: विश्वकप र कोपा अमेरिका फाइनल

२०१४ फिफा विश्वकप मा इरान विरुद्ध २५-यार्डबाट घुमाउरो प्रहारमा विजयी गोल गरेपछि मेसी

ब्राजिल विश्वकप भन्दा अगाडि, घाइते भएर बार्सिलोनाबाट असफल सिजन भएकाले मेसीको प्रदर्शनलाई लिएर विभिन्न शंका उपशंका उब्जेका थिए। यद्यपि प्रतियोगिताको सुरुवातमा उनले राम्रो प्रदर्शन रह्यो र सुरुका चार खेलमा म्यान अफ द म्याच चयन भए।[१९०] कप्तानको रुपमा उनको यो पहिलो विश्वकप थियो। बोस्निया र हर्जगोभिना विरुद्धको खेलमा २-१ को विजय भयो। उनले गरेको प्रहार सिड कोलासिनाकलाई लागेर आत्मघाती गोल भयो। अर्जेन्टिनाको अर्को गोल मेसीले तीन जना विपक्षी खेलाडीलाई छलाएर ड्रिबल गर्दै गोल गरे। यो आठ वर्षपछि उनले विश्वकपमा गरेको पहिलो गोल थियो। [१९१] इरान विरुद्धको दोस्रो खेलमा, उनले इन्जुरी समयमा २५ गज परबाट गोल गरे। र नक आउट चरणमा आफ्नो स्थान सुरक्षित गर्यो।[१९२] उनले समूह चरणको अन्तिम खेलमा नाइजेरिया विरुद्धको ३-२ को जीतमा दुई गोल गरे। उनको दोस्रो गोल फ्रिकिक बाट भएको थियो। यो जीत सँगै अर्जेन्टिना समूह बिजेता भयो। [१९३] अन्तिम १६ मा स्विट्जरल्यान्ड बिरुद्धको १-० को जीत भएको खेलमा अन्तिम समयमा एन्जल डि मारियाले गोल गरे। सो गोलमा मेसीले पास दिएका थिए। क्वाटरफाइनलमा अर्जेन्टिनाले बेल्जियमलाई पनि १-० ले पराजित गर्दै १९९० पछि पहिलो पटक विश्वकपको सेमिफाइनलमा पुग्यो।[१९४][१९५] सेमिफाइनलमा एक्ट्रा समयमा पनि ०-० नतिजा पछि भएको पेनाल्टी सुट आउटमा नेदरल्यान्डस लाई ४-२ ले हराउँदै अर्जेन्टिना फाइनलमा पुग्यो। मेसीले आफ्नो टिमको पहिलो पेनाल्टी प्रहारमा स्कोर गरे। [१९६]

२०१४ फिफा विश्वकप फाइनलमा जर्मनीका मेट्स ह्युमेल्ससँग संघर्ष गर्दै मेसी
Lionel Messi in tears after the final

२०१४ फिफा विश्वकप फाइनललाई मेसी विरुद्ध जर्मनी, विश्वको सर्वोत्कृष्ट खेलाडी विरुद्ध सर्वोत्कृष्ट टिम भनेर प्रस्तुत गरिएको थियो। यसमा डिएगो म्याराडोना सहभागी १९९० विश्वकपको फाइनलको नतिजा दोहोरियो।[१९७] पहिलो हाफ सम्म, मेसीले गोल पनि गरे तर अफसाइड भएर रुल आउट गरियो। उनले गोल गर्ने कयौं अवसरहरू उपयोग गर्न सकेनन्। सब्स्टिच्युट मारियो गोट्जेले ११३ मिनेट मा गोल गरे। खेलको अन्तिम मिनेटमा मेसीले फ्रिकिक प्रहार गरेका थिए, तर पोस्ट माथी लाग्यो र जर्मनीले खेल १-० ले जिती विश्वकप जित्यो। [१९८] फाइनलको समापनमा, प्रतियोगिताको सर्वोत्कृष्ट खेलाडी घोषित भइ मेसीले गोल्डेन बल पाए। चार गोल सहित तेस्रो उच्च गोलकर्ता बाहेक उनले सर्वाधिक गोलको मौका सिर्जना गरे, सर्वाधिक धेरै ड्रिबल रन पूरा गरे, पेनाल्टी एरियामा सर्वाधिक धेरै डेलिभरी गरे।[१९०][१९९] यद्यपि, नक आउट चरणमा गोल गर्न नसकेकाले उनको चयनलाई लिएर केही आलोचना पनि भयो। फिफा अध्यक्ष सेप ब्लाटरले आश्चर्य व्यक्त गरे भने म्याराडोनाले बजारीकरणको उद्देश्यले मेसीको चयन गरिएको शंका गरे। [२००]

मेसीको अन्तर्राष्ट्रिय करिअरमा तेस्रो फाइनल चिलीमा भएको २०१५ कोपा अमेरिका पुगे। विश्वकप फुटबलको दोस्रो स्थानको टिम भएकाले बार्सिलोनाको पूर्व व्यवस्थापक गेरार्डो मार्टिनोको प्रशिक्षणमा रहेको अर्जेन्टिनालाई प्रतियोगिताको दाबेदार मानिन्थ्यो। [२०१][२०२] पाराग्वे विरुद्ध उद्घाटन खेलमा, उनीहरू २ गोलले अघि थिए तर खेलको अन्त्य सम्म उनीहरूले अग्रता गुमाए र २-२ को बराबरी भयो। मेसीले पेनाल्टीमा एक गोल गरे र त्यो नै प्रतियोगितामा उनको एक मात्र गोल रह्यो। [२०३] साविक विजेता उरुग्वे १-० को जीत पछी, समूह चरणको जामैका विरुद्धको अन्तिम खेलमा उनले देशको १०० औं क्याप खेले, यो कोशेढुङ्गा हासिल गर्ने उनी पाँचौ अर्जेन्टिनी खेलाडी थिए। जामैका बिरुद्ध १-० को जीत हासिल भयो। [२०४] १०० खेलमा उनले कुल ४६ गोल गरे, ती मध्ये २२ आधिकारिक प्रतिस्पर्धाको खेलमा भएको थियो। [१७७][२०४]

२०१६-१७: तेस्रो कोपा अमेरिका फाइनल, सन्यास, र फिर्ती

२०१६ मे २७ मा प्रि कोपा अमेरिका वार्म अप म्याचमा होन्डुरस विरुद्धको १-० को जीत भएको मैत्रीपूर्ण खेलमा मेसी घाइते भएपछी अर्जेन्टिनी टिममा मेसीको सहभागितालाई लिएर अन्योलपूर्ण स्थिति रहेको थियो।[२०५] उनको कम्मर माथिको भागमा गहिरो चोट लागेको खबर आएको थियो। उनको फिटनेसलाई लिएर जुन ६ मा भएको अर्जेन्टिनाको सुरुवाती खेलमा उनी बेन्चमा रहे। साविक बिजेता चिली विरुद्धको खेलमा अर्जेन्टिना २-१ ले विजयी भयो। [२०६] मेसी समूह चरणको दोस्रो खेलमा जुन १० मा पानामा विरुद्ध फिट रहेको घोषणा भए पनि, मार्तिनोले उनलाई एकपटक फेरी बेन्चमा राखे; उनी अगस्टो फर्नान्डेज को स्थानमा ६१ औं मिनेटमा मैदान प्रवेश गरे र १९ मिनेटमा ह्याट्रिक गरे । सर्जियो अग्वेरोको गोलबाट अग्रता लिएको अर्जेन्टिनाले उक्त खेल ५-० ले जित्यो , यससंगै अर्जेन्टिनाले प्रतियोगिताको क्वाटरफाइनलमा स्थान पक्का गर्यो।;[२०७] उनको प्रदर्शनको लागि उनी खेलको म्यान अफ द म्याच भए ।[२०८]

"Did it annoy me that Messi took the record? A little, yes. You go around the world and people say, 'he's the top scorer for the Argentina national team.' But the advantage I have is that I'm second to an extraterrestrial."

– ग्याब्रियल बाटिस्टुटा on the consolation of Messi breaking his record.[२०९]

जुन १८ मा, कोपा अमेरिकाको क्वाटरफाइनलमा , मेसीले भेनेजुएलाविरुद्ध अर्को प्रेरणादायी प्रदर्शन गरे,[२१०] उनले दूई असिस्ट प्रदान गरे र अर्को एक गोल गरी ४-१ को विजय सुनिश्चित गरे, यसबाट उनले ग्याब्रियल बाटिस्टुटाको आधिकारिक अन्तराष्ट्रिय खेलमा ५४ गोलको राष्ट्रिय किर्तिमान बराबरी गरे। [२११] यो किर्तिमान तीन दिन पछी भंङ्ग भयो जब मेसीले आयोजक संयुक्त राष्ट्र विरुद्धको ४-० को जीतमा फ्रिकिक गोल गरे; त्यस खेलमा उनले दुई असिस्ट पनि गरे, र अर्जेन्टिनाले लगातार दोस्रो वर्ष प्रतियोगिताको फाइनलमा स्थान पक्का गर्यो ,[२१२] र एक पटक फेरी म्यान अफ द म्याच घोषित भए।[२१३]

फाइनलमा अर्जेन्टिनाको भेट चिली संग भयो र फाइनलको नतिजा गत वर्ष कै पुनरावृति भयो। निर्धारित समय ०-२ मा सकिएपछी भएको पेनाल्टी सुटआउटमा अर्जेन्टिना चिली संग पराजित भयो।यो मेसीको लगातार मुख्य प्रतियोगिताको तेस्रो पराजय थियो र समग्रमा चौथो । उनले पेनाल्टी सुटआउटमा पेनाल्टी मिस गरेका थिएA खेलपछि, मेसीले अन्तराष्ट्रिय फुटबलबाट सन्यासको घोषणा गरे।[२१४] उनले बताए, "मैले मेरो सक्दो गरे। मेरो लागि टिम सकियो, मैले निर्णय गरे।"[२१५] चिलीका प्रशिक्षक जुआन एन्टोनियो पिज्जीले खेलपछी भने, " म्याराडोनाले अर्जेन्टिनी फुटबलको लागि जे गरेका थिए त्यो हिसाबले मेरो पुस्ताले उनलाई मेरो पुस्ताको म्याराडोनासँग तुलना गर्न सक्दैन। तर मा यो सोच्छु कि आजको सबै भन्दा उत्कृष्ट खेलाडी आज अमेरिकामा खेले।"[२१६] मेसी पाँच गोल सहित एदुआर्दो भार्गासपछी प्रतियोगिताको दोस्रो उच्च गोलकर्ता भए, र चार असिस्ट सहित सबैभन्दा धेरै असिस्ट दिएका थिए, र प्रतियोगितामा सबैभन्दा धेरै (तीन वटा) म्यान अफ द म्याच जितेका थिए  ;[२१७] उनलाई उनको प्रदर्शनको लागि टिम अफ द टुर्नामेन्टमा समावेश गरिएको थियो, उनले गोल्डेन बल अवार्डमा सहभागी भएनन् र एलेक्सिस सान्चेसलाई प्रदान गरियो ।[२१८]

"नजाऊ लियो "

उनको घोषणापछि, सन्यास सम्बन्धी उनको मन परिवर्तन गर्न एक अभियान सुरु भयो। [२१९] अर्जेन्टिनी फुटबल टिम राजधानी ब्युनोस आयर्समा अवतरण गरेपछि उनलाई फ्यानहरूले "लियो नजाऊ" जस्ता नाराले सम्बोधन गरे। अर्जेन्टिनाका राष्ट्रपति मौरिसियो माक्रीले नछोड्नको लागि अनुरोध गरे, उनले भने ,"हामी भाग्यमानी छौ, यो हाम्रो जीवनको एक खुसीको पल हो, हाम्रो जस्तो फुटबलिङ सस्कृति भएको देशमा विश्वकै उत्कृस्ट खेलाडी हुनु यो एक उपहार हो... लियोनेल मेसी अर्जेन्टिनामा भएको सबैभन्दा महान मध्ये एक हुन् र हामीले उनको ख्याल गर्नुपर्छ।"[२२०] बुएनोस आइरेसका मेयर होरासियो रोड्रीग्वेज लारेताले मेसीलाई सन्यासबारे पुनर्विचार गर्न मनाउन राजधानीमा मेसीको सालिक अनावरण गरे ।[२२१] यो अभियान टोल टोल गल्ली गल्लीमा पुग्यो र जुलाई २ मा अर्जेन्टिनी राजधानीको सडकमा ५०,००० समर्थकहरू सोही नारा लिएर सडकमा आए।[२२२]

फिर्ती

"A lot of things went through my mind on the night of the final and I gave serious thought to quitting, but my love for my country and this shirt is too great."

– २०१६ अगस्ट १२ मा मेसी अन्तर्राष्ट्रिय खेलबाट आफ्नो सन्यासको निर्णय उल्टाउदै [२२३]

मेसीले आफ्नो अन्तर्राष्ट्रिय सन्यास घोषणा गरेको एक हप्ता पछि, सेप्टेम्बरमा अर्जेन्टिनी पत्रिका ला नाकिओन मा उनले अर्जेन्टिनाको लागि २०१८ फिफा विश्व कप छनोट खेल्ने बारे पुनर्विचार गरिरहेको खबर आयो। [२२४] १२ अगस्टमा, यो कुरा पुष्टि भयो कि उनले अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलबारे आफ्नो सन्यासको निर्णय फिर्ता लिए, र राष्ट्रिय टिमको आउँदो २०१८ विश्व कप छनोटको टोलीमा उनलाई पनि समावेश गरियो।[२२५] सेप्टेम्बर १ मा, उनी फिर्ता आएको पहिलो खेलमा, उनले २०१८ विश्व कप छनोटको उरुग्वे सँगको १-० को जीतमा भएको खेलमा उनले गोल गरे। [२२६]

२०१७ अक्टोबर १० मा भएको इक्वेडर विरुद्धको खेलमा ह्याट्रिक गरेपछि खुसी मनाउदै मेसी। उनको गोलले अर्जेन्टिना रसियामा आयोजना हुने २०१८ फिफा विश्वकपमा छनोट भयो।

२०१७ मार्च २८ मा, मेसीलाई २०१७ मार्च २३ मा चिलीसँगको खेलमा सहायक रेफ्रीलाई अपमान गरेकोमा चार अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा निलम्बन गरियो। उनलाई १०,००० CHF पनि जरिवाना लगाइयो।[२२७][२२८] मे ५ मा, अर्जेन्टिना फुटबल सङ्घको अपिलमा उनको चार खेलको निलम्बन र १०,००० CHF को जरिवाना फिफा द्वारा फुकुवा भयो, यसको मतलब अब उनले अर्जेन्टिनाको बाँकी विश्वकप छनोट खेल खेल्न सक्थे।[२२९] २०१८ विश्वकपमा अर्जेन्टिनाको स्थान जोखिममा पर्दै थियो। दक्षिण अमेरिकी फुटबल सङ्घबाट पाँच राष्ट्र छनोट हुनेमा अर्जेन्टिना छैटौं स्थानमा थियो, यसको अर्थ १९७० यता अर्जेन्टिना पहिलो पटक विश्वकपमा छनोट हुन असफल हुन्थ्यो। अक्टोबर १० मा, मेसीले आफ्नो देशलाई विश्वकपमा छनोट गराए। इक्वेडर विरुद्धको खेलमा उनले ह्याट्रिक गर्दै ३-१ को जीत सुनिश्चित गराए। २००१ यता अर्जेन्टिना इक्वेडरको राजधानी क्विटोमा पराजित भएको थिएन। [२३०] मेसीको तीन गोलले उनी दक्षिण अमेरिकी फुटबल छनोटमा २१ गोलका साथ उरुग्वेका लुइस स्वारेज सँगै सर्वाधिक गोलकर्ता भए। यस अधि यो उपलब्धि हेर्नान क्रेस्पोको नाममा थियो। [२३०]

२०१८: विश्वकप

२०१९-२०: कोपा अमेरिका तेस्रो स्थान, प्रतिबन्ध र सुपरक्लासिको विजय

२०२१-२०२२: कोपा अमेरिका र विश्वकप विजय

"यो मेरो लागि स्पष्ट थियो कि मैले अन्तिम प्रतियोगितासम्म प्रयास गर्नुपर्छ र मैले केही नजिती राष्ट्रिय टिमबाट म पछि हट्न सक्दिन।"

– Messi on winning the 2021 Copa América in an interview with Diario Sport.[२३१]

२०२१ जुन १४ मा, ब्राजिलमा भएको कोपा अमेरिका कपको अर्जेन्टिनाको पहिलो खेलमा मेसीले चिली विरुद्ध फ्रिकिक मा १ गोल गरे। उक्त खेल १-१ को बराबरीमा सकियो। [२३२] २१ जुनमा, मेसीले अर्जेन्टिनाको लागि १४७ औं खेल खेलेर ज्याभियर मास्चेरानोको अर्जेन्टिनाको लागि सर्वाधिक उपस्थितिको रेकर्ड बराबर गरे। पाराग्वे विरुद्धको उक्त खेलमा अर्जेन्टिना १-० ले विजयी भयो ।[२३३] एक हप्ता पछि, उनले बोलिभिया बिरुद्धको खेलमा उनले अर्जेन्टिनी जर्सीमा सर्वाधिक खेलको रेकर्ड कायम गरे। उक्त खेलमा ४-१ ले जित्यो। उनले २ गोल गरे र एक गोल असिस्ट गरे।[२३४] ३ जुलाई मा, प्रतियोगिताको क्वाटरफाइनलमा इक्वेडर माथिको ३-० को जीतमा उनले ३ असिस्ट गरे र एक फ्रिकिक गोल गरे।.[२३५] ६ जुलाईमा, सेमिफाइनलमा कोलम्बिया बिरुद्ध १-१ को बराबरीमा मेसीले एक असिस्ट गरे। पेनाल्टी सुट आउटमा उनले गोल गरे र अर्जेन्टिना ३-२ ले विजयी भयो। उनी आफ्नो अन्तर्राष्ट्रिय करियरको पाँचौ फाइनलमा पुगे।[२३६][२३७] जुलाई १० मा, अर्जेन्टिनाले आयोजक ब्राजिललाई फाइनलमा १-० ले पराजित गरेर मेसीले आफ्नो पहिलो र अर्जेन्टिनाले १९९३ यता पहिलो प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय उपाधी जित्यो। यसको साथै उनको देशले १५ औं उपाधिको उरुग्वेसँग कीर्तिमान बराबर गर्यो।[२३८] अर्जेन्टिनाले गरेको १२ गोलमा ९ गोल (४ गोल र ५ असिस्ट) मा उनको सहभागिता थियो। उनी प्रतियोगिताको सर्वोत्कृष्ट खेलाडी घोषित भए। उनले यो सम्मान नेयमार सँगै साझा गरे। उनी कोलम्बियाका लुइस डियाज सँगै ४ गोल सहित सर्वाधिक गोलकर्ता बने। उनको असिस्ट धेरै भएकाले मेसीलाई गोल्डेन बुट अवार्ड दिइयो। [२३९][२४०]

Messi at the 2022 FIFA World Cup

२०२२ विश्वकप छनोट अन्तर्गत, सेप्टेम्बर ९ मा, मेसीले बोलिभिया बिरुद्धको ३-० को विजयमा उनले ह्याट्रिक गरे सर्वाधिक गोल गर्ने दक्षिण अमेरिकी खेलाडीमा ७९ गोल गरेका पेलेलाई उछिने।[२४१] २ जुन २०२२ मा इंल्यान्डको वेम्बेलीमा भएको २०२२ फिनालेसिम्मा, युएफा युरो कप- कोपा अमेरिका कप च्याम्पियनको तेस्रो संस्करण, मा इटाली बिरुद्धको ३-० को विजयमा मेसीले २ असिस्ट गरे र म्यान अफ द म्याच भए, र उनले सिनियर टिममा अर्जेन्टिनाको लागि दोस्रो उपाधी जिते। [२४२] ६ जुन मा भएको इस्टोनिया बिरुद्धको मैत्रीपूर्ण खेलको ५-० को जीतमा मेसीले २ गोल गरे र अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलको पुरुष तर्फको सर्वाधिक गोलकर्तामा फेरेन्क पुस्कासलाई उछिने। [२४३]


कतारमा भएको २०२२ फिफा विश्वकपमा, अर्जेन्टिनाको पहिलो खेलमा साउदी विरुद्ध उनले पेनाल्टीमा गोल गरे। त्तो ख्लेमा साउदी अरब २-१ ले विजयी भयो। मेक्सिको बिरुद्धको २-० ले विजयी भएको अर्को खेलमा उनले २० यार्ड परबाट होचो प्रहार गरेर गोल गरे र इन्जो फर्नान्डेजलाई गोलको लागि असिस्ट गरे।[२४४] अन्तिम १६ को अष्ट्रेलिया विरुद्धको २-१ को जीतमा मेसीले सुरुवाती गोल गरे। यो उनको सिनियर करिअरमा १००० औं उपस्थिति थियो ,[२४५] र उनी सबैभन्दा धेरै खेल खेल्ने दक्षिण अमेरिकी पुरुष खेलाडी भए, जुन रेकर्ड यसभन्दा अघि इक्वेडरका इभान हर्टाडो (Iván Hurtado) को नाममा थियो।[२४६][२४७] नेदरल्यान्डस विरुद्धको क्वाटरफाइनलको खेलमा, मेसीले अर्जेन्टिनाको पहिलो गोलमा नहुएल मोलिनालाई असिस्ट गरे र पेनाल्टीमा गोल गरे। खेल २-२ को बराबरीमा सकियो। पेनाल्टी सुट-आउटमा अर्जेन्टिनाको पहिलो पेनाल्टी प्रहारमा मेसीले गोल गरे। अर्जेन्टिना ४-३ ले विजयी भयो।[२४८] क्रोयसिया विरुद्धको सेमिफाइनलमा, जर्मनीका लोथार म्याथ्युजको नाममा रहेको विश्वकपमा सर्वाधिक २५ उपस्थितिसँग बराबरी गरे। अर्जेन्टिना ३-० ले विजयी भएक खेलमा, उनले पेनाल्टीमा पहिलो गोल गरे र तेस्रो गोलमा जुलियन अल्भारेजलाई असिस्ट गरे;[२४९] मेसीले गरेको गोल विश्वकपमा उनको ११ औं गोल थियो र उनले विश्वकपमा सर्वाधिक गोलकर्तामा बाटिस्टुटालाई उछिने।[२५०] अर्जेन्टिना फाइनलमा पुग्यो जहाँ उनको भेट फ्रान्स सँग हुँदै थियो। मेसीले यो उनको अन्तिम विश्वकप उपस्थिति उनले बताएका थिए। [२५१][२५२]


१८ डिसेम्बरमा २०२२ फिफा विश्वकप फाइनलमा, लुसेल रङ्गशालामा मेसीले आफ्नो २६ औं विश्वकप उपस्थितिको कीर्तिमान बनाए। मेसीले पेनाल्टीमा अर्जेन्टिनाको पहिलो गोल गरे, र एउटै विश्वकप संस्करणमा समुहचरण, अन्तोम १६, क्वाटरफाइनल, सेमिफाइनल र फाइनलमा गोल गर्ने पहिलो खेलाडी बने।[२५३] अर्जेन्टिनाको दुई गोलको अग्रता फ्रेन्च फरवार्ड केलियन एम्बाप्पे, जसले २ मिनेट भित्र २ गोल गरे, ले मेटाए। अतिरिक्त समयमा मेसीले गोल गरेर फेरि अर्जेन्टिनाको अग्रता बनाए। पुनः एम्बाप्पेले गोल गरि फ्रान्सलैइ बराबरीमा ल्याए। अतिरिक्त समयमा खेल ३-३ को बराबरीमा सकियो र खेल पेनाल्टी सुट-आउटमा पुग्यो। सुट-आउटमा अर्जेन्टिनाको पहिलो प्रहारमा मेसीले गोल गरे, आखिरीमा अर्जेन्टिनाले खेल ४-२ ले जित्यो र राष्ट्रको ३६ वर्ष लामो विश्वकप ट्रफीको प्रतीक्षा सकियो।[२५४] मेसीले प्रतियोगिताको सर्वोत्कृष्ट खेलाडी भएर गोल्डेन बल जिते, उनी गोल्डेन बल दुईपटक जित्ने पहिले खेलाडी बने। गोल्डेन बुटको दौडमा उनी सात गोल सहित दोस्रो भए, एम्बाप्पेले ८ गोल सहित गोल्डेन बुट जिते।[२५३] फाइनलमा उनको उपस्थिती र दुई गोल संगै, मेसीले विश्वकपमा सर्वाधिक उपस्थितिमा लओथार म्याथ्युजलाई उछिने (मेसीको २६ उपस्थिति) र गोल योगदानमा पेलेलाई उछिने (२१-१३ गोल र ८ असिस्ट)। [२५५] यो फाइनल खेल अहिलेसम्मको उत्कृष्ट खेलको रुपमा प्रसंशित भयो र यो खेललाई मिडियाले भारी रुपमा मेसी र एम्बाप्पेको प्रतिद्वन्दको रुपमा प्रस्तुत गरेका थिए।[२५६][२५७][२५८][२५९] यो खेलपछि, मेसीले "म च्याम्पियनको रुपमा अझै खेल्न चाहन्छु" बताउँदै राष्ट्रिय टिमबाट संन्यास लिनेबारे कुनै योजना नभएको स्पष्ट बनाए।[२६०]

मेसी–रोनाल्डो प्रतिस्पर्धा

मुख्य लेख: मेसी–रोनाल्डो प्रतिस्पर्धा

व्यक्तिगत जीवन

मेसी एक चरणमा, आफ्नो गृहनगर रोसारियोको माकारीना लीमोससँग रूमानी तरिकामा आवद्ध थिए। उनी भन्छन् कि जब उनी २००६ विश्वकप शुरू हुनु भन्दा केही दिन पहिले चोटबाट मुक्ति पाउनको लागि रोसारियो फर्किए थिए तब केटीको बुवाले नै उनीसँग परिचय गराएका थिए। [२६१][२६२] अतीतमा पनि उनको नाम अर्जेन्टिनी मोडल लूसियाना सालाजारसँग जोडिएको थियो।[२६३][२६४] जनवरी २००९मा उनले च्यानल ३३को एक कार्यक्रम "ह्याट-ट्रिक बार्सा"मा भने: "मेरो एउटा प्रेमिका छ र उनी अर्जेन्टिनामा बस्छिन, म निश्चिन्त र खुशी छु।"[२६४] उनी बार्सिलोना-एस्पेनयल डर्बी पछि, सिटजेसको एक कार्निवलमा एन्टोनेला रोकुजो नामक युवती सँग देखिए।[२६५] रोकुजो पनि रोसारियो कै वासिन्दा हुन।[२६६]

फुटबल क्षेत्रमा उनको दुई काकाका छोराहरू म्याक्सी र इमान्युअल बियानकुची पनि छन। म्याक्सी पाराग्वेको क्लब ओलम्पियाका विङ्गर छन र इमान्युअल बियानकुची स्पेनको गिरोना एफसीमा मध्यपंक्ति छन।[२६७][२६८]

भिडियो गेम प्रो इभोल्यूशन सकर २००९ र प्रो इभोल्यूशन सकर २०११को मुखपृष्ठमा उनको तस्बीर अङ्कित छ र उनी यस खेलको प्रचार अभियानमा पनि समावेश छन।[२६९][२७०] मेसी, प्रो इभोल्यूशन सकर २०१०मा फर्नान्डो टोरेस सँग[२७१] देखिएका छन र यसको मोशन कयाप्चरिङग र ट्रेलरमा पनि शामिल थिए।[२७२][२७३][२७४] मेसीको प्रायोजन जर्मन स्पोर्ट्सवेयर कम्पनी एडिडासले गरेको छ र उनी यसकोको टेलिभिजन विज्ञापनहरूमा पनि उनी देखिन्छन्।[२७५]

कर छली

सन् २०१३ मा कर छलीको आशंकामा मेस्सीको आर्थिक मामिलामाथि अनुसन्धान भएको थियो । कर हेभन्स उरुग्वे र बेलिजमा रहेका अपतटीय कम्पनीहरू 2007 र 2009 को बीचमा प्रायोजन आम्दानीसँग सम्बन्धित करमा € 4.1 मिलियन छल्न प्रयोग गरियो। पनामामा 2012 मा स्थापित एक असंबद्ध शेल कम्पनी पछि पनामा पेपर्स डाटा लीकमा मेसिसको रूपमा पहिचान गरिएको थियो। । मेस्सी, जसले कथित योजनाको अज्ञानताको गुनासो गरे, स्वेच्छिक रूपमा अगस्ट 2013 मा € 5.1 मिलियनको बक्यौता तिर्यो। 6 जुलाई 2016 मा, मेस्सी र उनका बुबा दुबै कर छलीको दोषी पाए र क्रमशः 21 महिनाको जेल सजाय र निलम्बन गरिएको थियो। €1.7 मिलियन र €1.4 मिलियन जरिवाना तिर्नुहोस्। न्यायाधीशको सामना गर्दै उनले भने, "मैले भर्खर फुटबल खेलेको छु। मैले मेरो बुबा र वकिलहरूलाई विश्वास गरेकोले मैले सम्झौतामा हस्ताक्षर गरें र हामीले ती चीजहरूको जिम्मा उनीहरूले लिने निर्णय गरेका थियौं।"

करियरको तथ्याङ्क

क्लबको तथ्याङ्क

२९ मे, २०११को तथ्याङ्क अनुसार[२७६][२७७]

क्लब सिजन लिग कप[nb १] यूरोप [nb २] क्लब विश्वकप कुल
प्रदर्शन गोल असिस्ट प्रदर्शन गोल असिस्ट प्रदर्शन गोल असिस्ट प्रदर्शन गोल असिस्ट प्रदर्शन गोल असिस्ट
बार्सिलोना २००४-०५ ७ १ ० १ ० ० १ ० ० - - - ९ १ ०
२००५-०६ १७ ६ ३ २ १ ० ६ १ १ - - - २५ ८ ४
२००६-०७ २६ १४ २ ४ २ १ ६ १ ० ० ० ० ३६ १७ ३
२००७-०८ २८ १० १२ ३ ० ० ९ ६ १ - - - ४० १६ १३
२००८-०९ ३१ २३ ११ ८ ६ २ १२ ९ ५ - - - ५१ ३८ १८
२००९-१० १७ १५ ६ ४ ३ ० ६ २ १ २ २ ० २९ २२ ८
२०१०-११ ३३ ३१ १८ ९ १० ३ १३ १२ ३ - - - ५५ ५३ २४
करियरको कुल १७७ ११९ ५६ ३१ २२ ६ ५९ ३७ ११ २ २ ० २६९ १८० ७३

अन्तर्राष्ट्रिय तथ्याङ्क

राष्ट्रिय टिम वर्ष खेल गोलहरू सहायता
 अर्जेन्टिना २००५ ५ ० ०
२००६ ७ २ १
२००७ १४ ६ ३
२००८ ८ २ १
२००९ १० ३ २
२०१० १० २ २
२०११ १३ ४
२०१२ ९ १२

‍|-

२०१३ ७ ६
२०१४ १३ ८
कुल ७६ ४५ ११

अन्तर्राष्ट्रिय गोलहरू

मुख्य लेख: लियोनेल मेसीले गरेका अन्तराष्ट्रिय गोलहरू

मेसी अर्जेन्टिनाको राष्ट्रिय फुटबल टिमका हाल सर्वाधिक गोलकर्ता हुन्।भने उनले आफ्नो अन्तरास्ट्रिय फुटबल करियरमा ५० गोलको कोसे-ढुङ्गा समेत पार गरिसकेका छन्।

वर्ष अनुसार गोल

प्रतियोगिता अनुसार गोल

सम्मान

बार्सिलोना

अन्तर्राष्ट्रिय

मेसीको ५०० गोल

मेसीले आफ्नो खेल जीवनमा ५०० गोलको कोसे ढुङ्गा पनि पूरा गरी सकेका छन्। सर्वाधिक फिफा वर्षको उपाधि जित्न सफल मेसीले आफ्नो ५०० गोल सन् २०१६ अप्रिल १७ (ला लिगा) मा भ्यालेन्सिया विरूद्ध १ गोल गर्दै पूरा गरेका थिए तर उक्त ऐतिहासिक खेलमा भने उनको क्लब २-१ गोल अन्तरले पराजित हुन पुगेेेेेेेेको थियोे। साथै उनले सन् २००५ मे मा आल्बासेते विरूद्ध पहिलो वरिष्ठ टोलीको खेलमा गोल गरेका थिए। उनले ५०० गोल मध्ये ५० गोल राष्ट्रका लागि भने ४५० गोल क्लब बार्सिलोनाका लागि गरेका थिए। उनको ५०० गोल मध्ये ४०६ अथवा ७०% गोल देब्रे खुट्टाले गरेका थिए।

व्यक्तिगत

नोट

  1. ↑ कोपा डेल रे र सुपरकोपा डी एस्पाना पनि समावेश
  2. ↑ युरोपीयन सुपरकप र युरोपीयन च्याम्पियन्स लिग पनि समावेश

सन्दर्भहरू

  1. ↑ "Lionel Messi Height, Weight, Age, Measurements, Net Worth", Celebrity Measurements, अन्तिम पहुँच २०१५-०१-१२। 
  2. ↑ Broadbent, Rick (२००६-०२-२४), "Messi could be focal point for new generation", Times Online, अन्तिम पहुँच २००९-०३-३१।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०७-२७ मिति
  3. ↑ Gordon, Phil (२००८-०७-२८), "Lionel Messi proves a class apart", Times Online, अन्तिम पहुँच २००९-०३-३१।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-१२-०४ मिति
  4. ↑ Williams, Richard (२००८-०४-२४), "Messi's dazzling footwork leaves an indelible mark", The Guardian, अन्तिम पहुँच २००९-०३-३१। 
  5. ↑ "European Footballer of the Year ("Ballon d'Or")", RSSSF, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  6. ↑ ६.० ६.१ "FIFA World Player Gala 2008", FIFA, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-०५-१५ मिति
  7. ↑ "FIFA World Player Gala 2007", FIFA, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  8. ↑ Gardner, Neil (२००७-०४-१९), "Is Messi the new Maradona?", Times Online, अन्तिम पहुँच २००९-०३-३१।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०६-२९ मिति
  9. ↑ Reuters (२००६-०२-२५), "Maradona proclaims Messi as his successor", China Daily, अन्तिम पहुँच २००६-१०-०८। 
  10. ↑ Veiga, Gustavo, "Los intereses de Messi" (Spanishमा), Página/12, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३१। 
  11. ↑ ११.० ११.१ ११.२ Hawkey, Ian (२००८-०४-२०), "Lionel Messi on a mission", Times Online, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-०८-३० मिति
  12. ↑ Aguilar, Alexander (२००६-०२-२४), "El origen de los Messi está en Italia" (Spanishमा), Al Día, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  13. ↑ Cubero, Cristina (२००५-१०-०७), "Las raíces italianas de Leo Messi" (Spanishमा), El Mundo Deportivo, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  14. ↑ "Lionel Messi bio", NBC, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१७-०५-१३ मिति
  15. ↑ १५.० १५.१ १५.२ १५.३ Williams, Richard (२००६-०२-२६), "Messi has all the qualities to take world by storm", The Guardian, अन्तिम पहुँच २००८-०५-०३। 
  16. ↑ White, Duncan (२००९-०४-०४), "Franck Ribery the man to challenge Lionel Messi and Barcelona", Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  17. ↑ १७.० १७.१ "The new messiah", FIFA, २००६-०३-०५, अन्तिम पहुँच २००६-०७-२५। 
  18. ↑ १८.० १८.१ १८.२ "Lionel Andres Messi - FCBarcelona and Argentina", Football Database, अन्तिम पहुँच २००६-०८-२३। 
  19. ↑ Tutton, Mark and Duke, Greg (२००९-०५-२२), "Profile: Lionel Messi", CNN, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-०४-११ मिति
  20. ↑ "Meteoric rise in three years", fcbarcelona.com, अन्तिम पहुँच २००८-०५-०३।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०९-०६ मिति
  21. ↑ Nogueras, Sergi (२००७-१०-२१), "Krkic enters the record books", fcbarcelona.cat, अन्तिम पहुँच २००९-०७-१६। 
  22. ↑ "Messi: "Rijkaard gave us more freedom"", Goal.com, २००७-१२-१०, अन्तिम पहुँच २००९-१२-१०। 
  23. ↑ "Good news for Barcelona as Messi gets his Spanish passport", The Star Online, २००५-०५-२८, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२९। 
  24. ↑ Reuters (२००५-०९-२८), "Ronaldinho scores the goals, Messi takes the plaudits", Rediff, अन्तिम पहुँच २००६-०८-२३। 
  25. ↑ "Frustrated Messi suffers another injury setback", ESPN Soccernet, २००६-०४-२६, अन्तिम पहुँच २००६-०७-२२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  26. ↑ Wallace, Sam (२००६-०५-१८), "Arsenal 1 Barcelona 2: Barcelona crush heroic Arsenal in space of four brutal minutes", The Independent, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०३। 
  27. ↑ "Barca retain Spanish league title", BBC Sport, २००६-०५-०३, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०३। 
  28. ↑ "Lionel Messi at National Football Teams", National Football Teams, अन्तिम पहुँच २००९-०७-१७। 
  29. ↑ "Doctors happy with Messi op" (प्रेस विज्ञप्ति), FCBarcelona.com, २००६-११-१४, अन्तिम पहुँच २००६-११-१६।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००६-११-२६ मिति
  30. ↑ "Messi to miss FIFA Club World Cup", FIFA.com/Reuters, २००६-११-१३, अन्तिम पहुँच २००६-०१-१८। 
  31. ↑ "Barcelona - Racing Santander", The Offside, २००८-०१-१९, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०।  = Archive.today अभिलेखिकरण २०१२-०५-३० मिति
  32. ↑ Hayward, Ben (२००७-०३-११), "Magical Messi is Barcelona's hero", The Independent, मूलबाट २०११-०९-०६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०। 
  33. ↑ "Inter beat AC, Messi headlines derby", FIFA, २००७-०३-११, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०। 
  34. ↑ "Lionel Messi 2006/07 season statistics", ESPN Soccernet, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०३।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०३-२६ मिति
  35. ↑ ३५.० ३५.१ Lowe, Sid (२००७-०४-२०), "The greatest goal ever?", Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  36. ↑ "Messi dazzles as Barça reach Copa Final", ESPN Soccernet, २००७-०४-१८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  37. ↑ "Can ‘Messidona’ beat Maradona?", The Hindu, २००७-०७-१४। 
  38. ↑ Lowe, Sid (२००७-०४-२०), "The greatest goal ever?", Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच २००७-०५-०७। 
  39. ↑ ३९.० ३९.१ Mitten, Andy (२००७-०६-१०), "Hand of Messi saves Barcelona", Times Online, अन्तिम पहुँच २००८-०१-१२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-१०-१३ मिति
  40. ↑ "Barcelona 3-0 Lyon: Messi orchestrates win", ESPN Soccernet, २००७-०९-१९, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  41. ↑ "Barcelona vs. Sevilla", Soccerway, २००७-०९-२२, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२९। 
  42. ↑ Isaiah (२००७-०९-२६), "Barcelona 4-1 Zaragoza", The Offside, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०३-११ मिति
  43. ↑ FIFA (२००८-०२-२७), "Xavi late show saves Barca", FIFA, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७। 
  44. ↑ "FIFPro World XI", FIFPro, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३०। 
  45. ↑ Villalobos, Fran (२००७-०४-१०), "El fútbol a sus pies" (Spanishमा), MARCA, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  46. ↑ Fest, Leandro, "Si Messi sigue trabajando así, será como Maradona y Pelé" (Spanishमा), Sport.es, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७।  = Archive.today अभिलेखिकरण २००८-०५-२४ मिति
  47. ↑ "Totti le daría el Balón de Oro a Messi antes que a Kaká" (Spanishमा), MARCA, २००७-११-२९, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  48. ↑ "Barcelona's Lionel Messi sidelined with thigh injury", CBC.ca, २००८-०३-०५, अन्तिम पहुँच २००९-०६-१४। 
  49. ↑ Sica, Gregory (२००८-०८-०४), "Messi Inherits Ronaldinho's No. 10 Shirt", Goal.com, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०२। 
  50. ↑ "Late Messi brace nicks it", ESPN Soccernet, २००८-१०-०१, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२९।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  51. ↑ Osaghae, Efosa (२००८-१०-०४), "Barcelona 6-1 Atletico Madrid", Bleacher Report, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३१। 
  52. ↑ "Goal rush for Barcelona", ESPN Soccernet, २००८-१०-०४, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३१।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१४-०८-१० मिति
  53. ↑ "Messi magical, Real miserable", FIFA, २००८-११-२९, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०२। 
  54. ↑ "Barcelona 2-0 Real Madrid", BBC Sport, २००८-१२-१३, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२९। 
  55. ↑ "Messi scores hat trick in Barca's 3–1 win over Atletico", Shanghai Daily, २००९-०१-०७, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२९। 
  56. ↑ Supersub Messi fires 5,000-goal Barcelona to comeback victory. AFP (01-02-2009). 01-02-2009को पुनःप्राप्त
  57. ↑ "Barcelona hit Malaga for six", Al Jazeera English, २००९-०३-२३, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०२। 
  58. ↑ Logothetis, Paul (२००९-०४-०९), "Barcelona returns to earth with league match", USA Today, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  59. ↑ "Messi leads Barcelona to 1-0 win over Getafe", Shanghai Daily, २००९-०४-१९, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०२। 
  60. ↑ Lowe, Sid (२००९-०५-०२), "Barcelona run riot at Real Madrid and put Chelsea on notice", The Guardian, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३१। 
  61. ↑ Macdonald, Paul (२००९-०५-०३), "Real Madrid Fan Poll Says Barcelona Loss Is Most Painful In Club History", Goal.com, अन्तिम पहुँच २००९-०५-३१। 
  62. ↑ "Barcelona defeat Athletic Bilbao to win Copa del Rey", Daily Telegraph, २००९-०५-१४, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२८। 
  63. ↑ "Messi sweeps up goalscoring honours", uefa.com, २००९-०५-२७, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०४। 
  64. ↑ "Messi recognised as Europe's finest", uefa.com, २००९-०८-२७, अन्तिम पहुँच २००९-०८-३०। 
  65. ↑ "Barcelona win treble in style", Gulf Daily News, २००९-०५-२८, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०७-०३ मिति
  66. ↑ "Barcelona eclipse dream team with historic treble", UK Eurosport, २००९-०६-०१, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०३। 
  67. ↑ "'Messi es el mejor jugador que veré jamás'" (Spanishमा), El Mundo Deportivo, २००९-०८-२९, अन्तिम पहुँच २००९-०८-२९। 
  68. ↑ "Leo Messi extends his stay at Barça", fcbarcelona.com, २००९-०९-१८, अन्तिम पहुँच २००९-०९-१८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०९-०७ मिति
  69. ↑ "Messi signs new deal at Barcelona", BBC Sport, २००९-०९-१८, अन्तिम पहुँच २००९-०९-१८। 
  70. ↑ "Messi and Ibrahimovic put Racing to the sword", ESPN Soccernet, २००९-०९-२२, अन्तिम पहुँच २००९-०९-२३।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  71. ↑ Leong, KS (२००९-०९-२९), "Barcelona 2-0 Dynamo Kiev: Messi & Pedro Unlock Stubborn Ukrainians", Goal.com, अन्तिम पहुँच २००९-१०-०३। 
  72. ↑ "Xavi: All is well at Barca", ESPN Soccernet, २००९-१०-२६, अन्तिम पहुँच २००९-११-२८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  73. ↑ "Barcelona thrashes Zaragoza to go clear at top", CNN, २००९-१०-२५, अन्तिम पहुँच २००९-११-२८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-१२-३१ मिति
  74. ↑ "Guardiola expects more after win over Mallorca", ESPN Soccernet, २००९-११-०९, अन्तिम पहुँच २००९-११-२८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-१२-०३ मिति
  75. ↑ "Barcelona forward Lionel Messi wins Ballon d'Or award", BBC Sport, २००९-१२-०१, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०१। 
  76. ↑ "Messi wins prestigious Ballon d'Or award", ABC Sport, २००९-१२-०१, अन्तिम पहुँच २००९-१२-१०। 
  77. ↑ Barnett, Phil (२००९-१२-०१), "Lionel Messi: A rare talent", The Independent, अन्तिम पहुँच २००९-१२-१०। 
  78. ↑ "Messi takes Ballon d'Or", ESPN Soccernet, २००९-१२-०१, अन्तिम पहुँच २००९-१२-१०।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  79. ↑ "Messi seals number six", ESPN Soccernet, २००९-१२-१९, अन्तिम पहुँच २००९-१२-२१।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२० मिति
  80. ↑ "FC Barcelona's Messi wins World Player of the Year", ESPN Soccernet, २००९-१२-२१, अन्तिम पहुँच २००९-१२-२२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  81. ↑ "Tenerife 0-5 Barcelona: Messi Masterclass Sees Barca Back On Top", Goal.com, २०१०-०१-१०, अन्तिम पहुँच २०१०-०१-११। 
  82. ↑ Bogunyà, Roger (२०१०-०१-१७), "Messi 101: el golejador centenari més jove" (Catalanमा), fcbarcelona.cat, अन्तिम पहुँच २०१०-०१-१७। 
  83. ↑ "Magic Messi Wins Supercopa for Barça", ESPN FC, २१ अगस्ट २०१०, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१०। 
  84. ↑ Lowe, Sid (२९ नोभेम्बर २०१०), "David Villa Strikes Twice as Slick Barcelona Thrash Real Madrid", The Guardian, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  85. ↑ "Lionel Messi Stars as Barcelona Seal Record League Win", BBC Sport, ६ फेब्रुअरी २०११, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  86. ↑ "Most Consecutive Wins in the Top Division of Spanish football (Soccer)", Guinness World Records, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  87. ↑ Balagué 2013, पृष्ठ. 519–524.
  88. ↑ ८८.० ८८.१ Lowe, Sid (११ जनवरी २०११), "Lionel Messi Is the World's Best Player but Xavi Deserved FIFA's Award", The Guardian, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  89. ↑ "Ronaldo's overhead kick and five other classic UCL goals", UEFA.com., अन्तिम पहुँच २३ जुन २०१८। 
  90. ↑ Lowe, Sid (५ मे २०११), "The Good, the Bad and the Ugly in the Aftermath of the Clásico Series", Sports Illustrated, मूलबाट ८ मे २०११-मा सङ्ग्रहित।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ८ मे २०११ मिति
  91. ↑ Balagué 2013, पृष्ठ. 494–499.
  92. ↑ "Top Scorer Messi Matches Van Nistelrooy Mark", UEFA, २८ मे २०११, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  93. ↑ McNulty, Phil (२८ मे २०११), "Barcelona 3–1 Man Utd", BBC Sport, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  94. ↑ ९४.० ९४.१ ९४.२ "Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2010–11", BDFutbol, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  95. ↑ "Spanish Primera División Statistics: Top Assists 2010–11", ESPN FC, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  96. ↑ Cascarino, Tony; Barclay, Patrick (२७ मे २०११), "Is Sublime Lionel Messi the Greatest Footballer Ever?", The Times, अन्तिम पहुँच २७ जुलाई २०१५। 
  97. ↑ "Professional Soccer Training Drills – Lionel Messi a Combination", Project Sports Mastery, ११ जनवरी २०१८, अन्तिम पहुँच ५ फेब्रुअरी २०१८। 
  98. ↑ Balagué 2013, पृष्ठ 512.
  99. ↑ "Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2011–12", BDFutbol, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  100. ↑ Mohamed, Majid (१० डिसेम्बर २०१२), "Lionel Messi: The Best Goalscorer Ever but Is the Barcelona Player the Greatest-Ever Footballer?", The Independent, मूलबाट २५ सेप्टेम्बर २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  101. ↑ "Tempers Flare into Brawl as Barcelona Beats Real Madrid", USA Today, १७ अगस्ट २०११, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  102. ↑ Winter, Henry (२६ अगस्ट २०११), "Barcelona 2 Porto 0: Match Report", The Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  103. ↑ "Barcelona Win FIFA Club World Cup", BBC Sport, १८ डिसेम्बर २०११, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  104. ↑ "Messi Crowned World's Best", ESPN FC, ९ जनवरी २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  105. ↑ "Messi Wins UEFA Best Player in Europe Award", UEFA, २५ अगस्ट २०११, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  106. ↑ उद्दरण त्रुटी: अवैध <ref>चिनो; BoyGenius नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन
  107. ↑ Hayward, Paul (७ जनवरी २०१३), "FIFA Ballon d'Or 2012: Lionel Messi Rewarded for Displays No Rival Could Ever Match", The Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  108. ↑ १०८.० १०८.१ "Lionel Messi as Dominant as Michael Jordan, Claims Barcelona's Pep Guardiola, After He Breaks Goal Record", The Daily Telegraph, २१ मार्च २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  109. ↑ "Messi Scores Four as Barcelona Rout Valencia", CNN, २० फेब्रुअरी २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  110. ↑ Rostance, Tom (७ मार्च २०१२), "Lionel Messi Scores Five in Barcelona Champions League Win", BBC Sport, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  111. ↑ "UEFA Champions League 2011–12: Statistics", UEFA, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  112. ↑ "Record-Breaking Messi Takes Top Scorer Honour", UEFA, १९ मे २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  113. ↑ Brassell, Andy (२७ अप्रिल २०१२), "Pep Guardiola Leaves Lasting Legacy at Barcelona", BBC Sport, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  114. ↑ "Pep Guardiola's Final Game: Barcelona Win Copa del Rey", BBC Sport, २६ मे २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  115. ↑ Dawkes, Phil (२४ अप्रिल २०१२), "Barcelona 2–2 Chelsea (agg 2–3)", BBC Sport, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  116. ↑ "Four-Goal Lionel Messi Gives Pep Guardiola Perfect Barcelona Send-Off", The Guardian, ५ मे २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  117. ↑ "Lionel Messi Receives Golden Boot Award as Europe's Top Scorer", Sports Illustrated, २९ अक्टोबर २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  118. ↑ "Messi Smashes Müller's 40-Year Record", ESPN FC, ९ डिसेम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच ३० जुलाई २०१५। 
  119. ↑ Hughes, Rob (२९ अप्रिल २०१४), "To See Coach's Legacy at Barcelona, Just Look on Field", The New York Times, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  120. ↑ "Ten-Man Barcelona Shocked by Sociedad", CNN, १९ जनवरी २०१३, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  121. ↑ Rogers, Iain (१० डिसेम्बर २०१२), "Fatherhood Hasn't Slowed Record-Breaking Messi", Reuters, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ८ अप्रिल २०१९ मिति
  122. ↑ "Mueller Gets Messi's No. 10 Barcelona Shirt", Sports Illustrated, १७ जनवरी २०१३, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  123. ↑ १२३.० १२३.१ Mohamed, Majid (८ जनवरी २०१३), "Barcelona's Lionel Messi Becomes Most Decorated Player in History after Winning Unprecedented Fourth Straight Ballon d'Or", The Independent, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  124. ↑ "FIFA Refuses to Back Lionel Messi or Godfrey Chitalu for Goal Record", BBC Sport, १४ डिसेम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  125. ↑ "Barcelona Star Lionel Messi Sets New Goal-Scoring Record", Guinness World Records, १० डिसेम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  126. ↑ Chowdhury, Saj (९ जनवरी २०१३), "Ballon d'Or Contenders Messi, Ronaldo and Iniesta in Profile", BBC Sport, अन्तिम पहुँच ९ अगस्ट २०१५। 
  127. ↑ "Lionel Messi signs two-year Paris St-Germain deal after leaving Barcelona", BBC, अन्तिम पहुँच १० अगस्ट २०२१। 
  128. ↑ "Leo Messi signs for Paris Saint-Germain", PSG, १० अगस्ट २०२१। 
  129. ↑ "Lionel Messi shirt number revealed by PSG", The Independent, मूलबाट १४ जुन २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ११ अगस्ट २०२१। 
  130. ↑ "Messi's PSG debut breaks Spain viewing records", ESPN.com, ३० अगस्ट २०२१, अन्तिम पहुँच ३० अगस्ट २०२१। 
  131. ↑ "Lionel Messi Makes First PSG Start But Club Brugge Hold On For A Draw", NDTVSports.com, अन्तिम पहुँच १९ सेप्टेम्बर २०२१। 
  132. ↑ "Icardi strikes late to give PSG win over Lyon on Messi's home debut", Reuters, १९ सेप्टेम्बर २०२१, अन्तिम पहुँच १९ सेप्टेम्बर २०२१। 
  133. ↑ Morse, Ben (२९ सेप्टेम्बर २०२१), "Lionel Messi scores first PSG goal in Champions League win over Manchester City", CNN, अन्तिम पहुँच ३० सेप्टेम्बर २०२१। 
  134. ↑ "Ligue 1: Lionel Messi scores first league goal for PSG, Rennes beat Montpellier-Sports News , Firstpost", Firstpost, २१ नोभेम्बर २०२१, अन्तिम पहुँच २१ नोभेम्बर २०२१। 
  135. ↑ "Stats: Haaland beats Ronaldo record, Messi's fifth hattrick of assists, Bayern's historic 102", ESPN, २९ नोभेम्बर २०२१, अन्तिम पहुँच २९ नोभेम्बर २०२१।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १ डिसेम्बर २०२१ मिति
  136. ↑ "Ballon d'Or: Lionel Messi wins award as best player in world football for seventh time", BBC, अन्तिम पहुँच २९ नोभेम्बर २०२१। 
  137. ↑ "Messi talks leaving Barcelona, Real Madrid, Sergio Aguero and PSG", Barca Blaugranes, ३० मे २०२२, अन्तिम पहुँच ७ अगस्ट २०२२। 
  138. ↑ "PSG's Messi tests positive for COVID-19", ESPN, २०२२-०१-०२, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  139. ↑ Foster, Matt (३० मे २०२२), "Lionel Messi reveals his behind-the-scenes Covid-19 struggle", CNN, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  140. ↑ "Messi returns, Ramos scores and PSG cruise", The Times of India, जनवरी २४, २०२२, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  141. ↑ "PSG fans' frustrations run a lot deeper than Messi and the Champions League", ESPN, २०२२-०३-१६, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  142. ↑ "PSG fans booing Messi 'unbelievable' - Pochettino", www.goal.com, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  143. ↑ "Pochettino: Messi has been judged unfairly at PSG", ESPN (अङ्ग्रेजीमा), २०२२-०५-०२, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१३। 
  144. ↑ "Messi scores as PSG win title, equal Ligue 1 mark", ESPN.com, २३ अप्रिल २०२२, अन्तिम पहुँच २४ अप्रिल २०२२। 
  145. ↑ "Worst season in Lionel Messi's career! How did the Argentine perform in the 2021-22 season for PSG?", www.goal.com, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  146. ↑ "Real Madrid v PSG: Messi is in Mbappe's shadow but do not buy the myth that he is finished", sportsmax.tv, अन्तिम पहुँच २०२२-०६-१२। 
  147. ↑ Balague, Guillem (७ जुन २०२३), "Lionel Messi to join Inter Miami after leaving Paris St-Germain", BBC Sport, अन्तिम पहुँच ७ जुन २०२३। 
  148. ↑ "FC Barcelona wishes Lionel Messi the best of luck in his new professional phase", fcbarcelona.com, ७ जुन २०२३, अन्तिम पहुँच ७ जुन २०२३। 
  149. ↑ उद्दरण त्रुटी: अवैध <ref>चिनो; :0 नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन
  150. ↑ "Lionel Messi Biography", Lionelmessi.com, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-०८-०२ मिति
  151. ↑ "FIFA World Youth Championship Netherlands 2005", FIFA, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  152. ↑ Vickery, Tim (२००५-०८-२२), "Messi handles 'new Maradona' tag", BBC Sport, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  153. ↑ "Argentine striker Messi recalled for World Cup qualifier", People's Daily Online, २००५-०८-२०, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  154. ↑ "Messi tries again as Argentina face Paraguay", ESPN Soccernet, २००५-०९-०२, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०६-२८ मिति
  155. ↑ Homewood, Brian (२००५-१०-१०), "Messi is a jewel says Argentina coach", Rediff, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  156. ↑ "Argentina 4-0 Venezuela: Messi the star turn", Allaboutfcbarcelona.com, २००९-०३-२८, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-१०-२४ मिति
  157. ↑ Vickery, Tim (२००६-०६-०५), "Messi comes of age", BBC Sport, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  158. ↑ "Argentina allay fears over Messi", BBC Sport, २००६-०५-३०, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  159. ↑ "Messi weiter auf der Bank" (Germanमा), Kicker.de, २००६-०६-१३, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  160. ↑ "Argentina 6-0 Serbia & Montenegro", BBC Sport, २००६-०६-१६, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  161. ↑ "Holland 0-0 Argentina", BBC Sport, २००६-०६-२१, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  162. ↑ Walker, Michael (२००६-०६-२६), "Rodríguez finds an answer but many questions still remain", The Guardian, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  163. ↑ "Argentina 2-1 Mexico (aet)", BBC Sport, २००६-०६-२४, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  164. ↑ "Germany 1-1 Argentina", BBC Sport, २००६-०६-३०, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  165. ↑ "Tevez Nets In Argentina Victory", BBC Sport, २००७-०६-२९, अन्तिम पहुँच २००८-१०-११। 
  166. ↑ "Argentina into last eight of Copa", BBC Sport, २००७-०७-०३, अन्तिम पहुँच २००८-१०-११। 
  167. ↑ "Argentina-Paraguay", Conmebol, २००७-०७-०५, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२८। 
  168. ↑ "Argentina and Mexico reach semis", BBC Sport, २००७-०७-०९, अन्तिम पहुँच २००८-१०-११। 
  169. ↑ "Messi's Magic Goal", BBC Sport, २००७-०७-१२, अन्तिम पहुँच २००८-१०-११। 
  170. ↑ "Brazil victorious in Copa America", BBC Sport, २००७-०७-१६, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२८। 
  171. ↑ "Lionel Messi out of Olympics after Barcelona win court appeal against Fifa", Daily Telegraph, २००८-०८-०६, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७। 
  172. ↑ १७२.० १७२.१ "Barcelona give Messi Olympics thumbs-up", AFP, २००८-०८-०७, मूलबाट २०११-०७-११-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०७-११ मिति
  173. ↑ "Messi sets up Brazil semi", FIFA, २००८-०८-१६, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७। 
  174. ↑ Baumgartner, Jesse (२००८-०८-१९), "Argentina Takes Down Brazil 3-0", Examiner, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७। 
  175. ↑ Millward, Robert (२००८-०८-२३), "Argentina beats Nigeria 1-0 for Olympic gold", USA Today, अन्तिम पहुँच २००९-०५-२७। 
  176. ↑ Balagué 2013, पृष्ठ. 384–387.
  177. ↑ १७७.० १७७.१ १७७.२ १७७.३ १७७.४ १७७.५ १७७.६ उद्दरण त्रुटी: अवैध <ref>चिनो; Century नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन
  178. ↑ १७८.० १७८.१ Lisi 2011, पृष्ठ. 533–539.
  179. ↑ Chadband, Ian (२८ अप्रिल २००९), "Lionel Messi Can Achieve More at Barcelona than Diego Maradona", The Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  180. ↑ Balagué 2013, पृष्ठ. 155–156, 405–406.
  181. ↑ Smith, Rory (२२ जुन २०१०), "Greece 0 Argentina 2: Match Report", The Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  182. ↑ १८२.० १८२.१ Lisi 2011, पृष्ठ. 564–567.
  183. ↑ "Adidas Golden Ball Nominees Announced", FIFA, ९ जुलाई २०१०, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  184. ↑ १८४.० १८४.१ १८४.२ Balagué 2013, पृष्ठ. 414–420.
  185. ↑ Cox, Michael (१३ नोभेम्बर २०१४), "Lionel Messi Showing Some Promising Signs in a New Argentina Role", ESPN FC, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  186. ↑ १८६.० १८६.१ १८६.२ १८६.३ Balagué 2013, पृष्ठ. 595–602.
  187. ↑ Hughes, Rob (१० जुलाई २०१४), "If Messi Is Argentina's Star, Then Mascherano Is the Glue", The New York Times, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  188. ↑ Adamson, Mike (१० डिसेम्बर २०१२), "Lionel Messi's Incredible Record-Breaking Year in Numbers", The Guardian, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  189. ↑ "FIFA World Cup Qualifying: Paraguay 2 Argentina 5", FourFourTwo, ११ सेप्टेम्बर २०१३, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१५। 
  190. ↑ १९०.० १९०.१ "2014 FIFA World Cup Brazil Technical Report and Statistics", FIFA, पृ: 170–171, मूलबाट ७ जुलाई २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १४ जुन २०१५ मिति
  191. ↑ Sanghera, Mandeep (१५ जुन २०१४), "Argentina 2–1 Bos-Herce", BBC Sport, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  192. ↑ Smyth, Rob (२१ जुन २०१४), "Argentina v Iran, World Cup 2014: Live", The Daily Telegraph, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  193. ↑ Chowdhury, Saj (२५ जुन २०१४), "Nigeria 2–3 Argentina", BBC Sport, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  194. ↑ Jurejko, Jonathan (१ जुलाई २०१४), "Argentina 1–0 Switzerland", BBC Sport, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  195. ↑ Ferris, Ken (५ जुलाई २०१४), "Argentina Beat Belgium to Reach First Semi since 1990", Reuters, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २२ मार्च २०१९ मिति
  196. ↑ McNulty, Phil (९ जुलाई २०१४), "Netherlands 0–0 Argentina", BBC Sport, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  197. ↑ Futterman, Matthew (११ जुलाई २०१४), "The World Cup Final: The Best Team vs. the Best Player", The Wall Street Journal, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  198. ↑ Murray, Scott (१३ जुलाई २०१४), "World Cup Final 2014: Germany v Argentina – as It Happened", The Guardian, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  199. ↑ Bate, Adam (१६ जुलाई २०१४), "World Cup Final: Was Lionel Messi Really a Disappointment in Brazil or Have We Just Become Numb to His Genius?", Sky Sports, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  200. ↑ "World Cup 2014: Lionel Messi Golden Ball Surprised Sepp Blatter", BBC Sport, १४ जुलाई २०१४, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१४। 
  201. ↑ "Gerardo 'Tata' Martino Appointed Argentina Coach", CNN, १३ अगस्ट २०१४, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  202. ↑ Gowar, Rex; Torres, Santiago; Palmer, Justin (२९ जुन २०१५), "Messi Bemoans Scoring Difficulties at Copa América", Reuters, मूलबाट २ जुलाई २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  203. ↑ "Argentina 2–2 Paraguay", BBC Sport, १३ जुन २०१५, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५। 
  204. ↑ २०४.० २०४.१ Long, Gideon; Jimenez, Tony (२१ जुन २०१५), "Messi Wins 100th Argentina Cap", Reuters, अन्तिम पहुँच १४ अगस्ट २०१५।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १० अगस्ट २०१६ मिति
  205. ↑ "Lionel Messi leaves Argentina's friendly win vs. Honduras with back injury", ESPN FC, २७ मे २०१६, अन्तिम पहुँच ७ जुन २०१६। 
  206. ↑ "Argentina top Chile in rematch of last year's Copa América final", The Guardian, ७ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच ७ जुन २०१६। 
  207. ↑ "Lionel Messi scores brilliant hat-trick as Argentina surge into quarter-finals", The Guardian, ११ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१६। 
  208. ↑ "Match 16 : Argentina vs Panama", Copa América Centenario, १० जुन २०१६, मूलबाट ९ जुन २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १० जुन २०१६।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ९ जुन २०१६ मिति
  209. ↑ Garcia, Adriana (१३ नोभेम्बर २०१७), "Gabriel Batistuta – Lionel Messi taking my Argentina record annoyed me", ESPN, अन्तिम पहुँच १५ अगस्ट २०१८। 
  210. ↑ "Match 27 : Argentina vs Venezuela", Copa América Centenario, १८ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच १८ जुन २०१६। 
  211. ↑ "Copa America: Lionel Messi equals Gabriel Batistuta's Argentina record", BBC Sport, १९ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच १९ जुन २०१६। 
  212. ↑ "Lionel Messi equals Argentina's all-time goal-scoring record", ESPN FC, २२ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच २२ जुन २०१६। 
  213. ↑ "Match 29 : United States vs Argentina", Copa América Centenario, २१ जुन २०१६, मूलबाट १८ जुन २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २१ जुन २०१६।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १८ जुन २०१६ मिति
  214. ↑ "Lionel Messi retires from Argentina after Copa America final loss to Chile", ESPN FC, २७ जुन २०१६। 
  215. ↑ "Devastated Messi announces likely retirement from Argentina", CNN, २७ जुन २०१६। 
  216. ↑ "Lionel Messi says his Argentina career is over after Copa América final defeat", The Guardian, २६ जुन २०१६। 
  217. ↑ "HTML Center", estadisticas.conmebol.com, अन्तिम पहुँच ८ अप्रिल २०२०। 
  218. ↑ "Copa América 2016: Awards", Copa America Organisation, २७ जुन २०१६, अन्तिम पहुँच २७ जुन २०१६।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २७ जुन २०१६ मिति
  219. ↑ "Argentina don't want Messi to retire", Sky Sports, २८ जुन २०१६। 
  220. ↑ "Messi 'God's gift' to Argentina – president", AS, २८ जुन २०१६।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २३ सेप्टेम्बर २०२० मिति
  221. ↑ "Inauguran en Buenos Aires una estatua en homenaje a Messi", El Mundo Deportivo (Spanish), २८ जुन २०१६। 
  222. ↑ "Macri, Maradona and the Argentine people rally together to prompt Messi U-turn", Sport, २८ जुन २०१६। 
  223. ↑ "Lionel Messi: Argentina striker reverses decision to retire from national team", १२ अगस्ट २०१६। 
  224. ↑ Gonzalez, Roger (३ जुलाई २०१६), "La Nacion claims to know that Lionel Messi will return to Argentina national team", CBSSports.com, अन्तिम पहुँच ५ जुलाई २०१६। 
  225. ↑ "Lionel Messi to make Argentina return after brief international retirement", ESPN FC, १२ अगस्ट २०१६, अन्तिम पहुँच १३ अगस्ट २०१६। 
  226. ↑ "Messi strikes back as Argentina sink Uruguay", beIN SPORTS, १ सेप्टेम्बर २०१६, अन्तिम पहुँच १ सेप्टेम्बर २०१६। 
  227. ↑ "Lionel Messi suspended for four matches", FIFA, २८ मार्च २०१७। 
  228. ↑ "Lionel Messi: Barcelona and Argentina forward banned for 'insulting' assistant ref", BBC Sport, २८ मार्च २०१७। 
  229. ↑ FIFA.com (५ मे २०१७), "FIFA Appeal Committee passes decision on Lionel Messi", FIFA, अन्तिम पहुँच ६ जुन २०१७। 
  230. ↑ २३०.० २३०.१ "Lionel Messi hat-trick secures Argentina's passage to World Cup", The Guardian, ११ अक्टोबर २०१७। 
  231. ↑ 🤩 ¡ENTREVISTA EXCLUSIVA A LEO MESSI EN PARÍS!, SPORT, १ नोभेम्बर २०२१, मूलबाट १८ डिसेम्बर २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २० डिसेम्बर २०२२ – YouTubeद्वारा। 
  232. ↑ "Messi's Argentina thwarted by Chile", MARCA, १४ जुन २०२१, अन्तिम पहुँच १५ जुन २०२१। 
  233. ↑ "Lionel Messi sigue haciendo historia: igualó a Mascherano como el jugador con más presencias en la Selección", afa.com.ar (स्पेनीमा), २१ जुन २०२१, अन्तिम पहुँच २२ जुन २०२१। 
  234. ↑ Marsden, Sam (२८ जुन २०२१), "Messi sets Argentina appearances mark in Copa America match vs. Bolivia", ESPN, अन्तिम पहुँच २९ जुन २०२१। 
  235. ↑ "Argentina vs. Ecuador score: Sensational Messi leads Albiceleste into Copa America semifinals", CBSSports.com, ३ जुलाई २०२१, अन्तिम पहुँच ४ जुलाई २०२१। 
  236. ↑ "Argentina vs. Colombia – Football Match Report – July 6, 2021 – ESPN", ESPN.com, ६ जुलाई २०२१, अन्तिम पहुँच ७ जुलाई २०२१। 
  237. ↑ "Messi driving Argentina at Copa America", theScore.com, ६ जुलाई २०२१, अन्तिम पहुँच ७ जुलाई २०२१। 
  238. ↑ Graham, Bryan Armen (११ जुलाई २०२१), "Argentina 1-0 Brazil: Copa América final – live!", The Guardian, अन्तिम पहुँच ११ जुलाई २०२१। 
  239. ↑ "Leo Messi named player of tournament in Copa América", FC Barcelona, अन्तिम पहुँच ११ जुलाई २०२१। 
  240. ↑ "Lionel Messi wins 2021 Copa America Golden Boot", Goal, अन्तिम पहुँच ११ जुलाई २०२१। 
  241. ↑ "Argentina's Lionel Messi breaks Brazil legend Pele's South American men's goals record", ESPN, १० सेप्टेम्बर २०२१, अन्तिम पहुँच १० सेप्टेम्बर २०२१। 
  242. ↑ UEFA.com (१ जुन २०२२), "Argentina's Lionel Messi named official Finalissima Player of the Match", UEFA.com, अन्तिम पहुँच २ जुन २०२२। 
  243. ↑ "Lionel Messi scores all five Argentina goals in friendly to overhaul Puskás", The Guardian, ६ जुन २०२२, अन्तिम पहुँच ६ जुन २०२२। 
  244. ↑ "How Argentina and Messi stayed alive with a 2-0 win over Mexico", The Atheltic, २६ नोभेम्बर २०२२, अन्तिम पहुँच ३ डिसेम्बर २०२२। 
  245. ↑ "Messi scored in 1,000th game as Argentina progress", BBC, अन्तिम पहुँच ३ डिसेम्बर २०२२। 
  246. ↑ "Lionel Messi breaks two Diego Maradona records in Argentina's win over Australia", SportsMole.co.UK, Sports Mole, ३ डिसेम्बर २०२२, मूलबाट ४ डिसेम्बर २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ४ डिसेम्बर २०२२। 
  247. ↑ "Mil jogos e recordes: Messi chega a novas marcas contra a Austrália" [A thousand games and records: Messi reaches new milestones against Australia], Terra.com.br (pt-brमा), Terra, ३ डिसेम्बर २०२२, मूलबाट ४ डिसेम्बर २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ४ डिसेम्बर २०२२। 
  248. ↑ Murphy, Phil (९ डिसेम्बर २०२२), "Messi's World Cup dream lives on with Argentina win", BBC, अन्तिम पहुँच ९ डिसेम्बर २०२२। 
  249. ↑ Hytner, David (१३ डिसेम्बर २०२२), "Inspired Lionel Messi takes Argentina past Croatia and into World Cup final", The Guardian, अन्तिम पहुँच १३ डिसेम्बर २०२२। 
  250. ↑ "Batistuta on Messi's record: He deserves this", FIFA.com, अन्तिम पहुँच २२ डिसेम्बर २०२२। 
  251. ↑ Grez, Matias (१४ डिसेम्बर २०२२), "Lionel Messi confirms final will be last World Cup game ever as Argentina overpowers Croatia 3-0", CNN, अन्तिम पहुँच १५ डिसेम्बर २०२२। 
  252. ↑ Kay, Oliver (१५ डिसेम्बर २०२२), "Lionel Messi winning World Cup would define him but he's already among the greatest of all", The Athletic, अन्तिम पहुँच १५ डिसेम्बर २०२२। 
  253. ↑ २५३.० २५३.१ "World Cup final: Lionel Messi named best player as Kylian Mbappe wins Golden Boot", BBC Sport, १८ डिसेम्बर २०२२, अन्तिम पहुँच १८ डिसेम्बर २०२२। 
  254. ↑ Church, Ben (१८ डिसेम्बर २०२२), "Lionel Messi-inspired Argentina wins World Cup after beating France in sensational final", सिएनएन, मूलबाट १८ डिसेम्बर २०२२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १८ डिसेम्बर २०२२। 
  255. ↑ "2022 World Cup stats: Messi joins Maradona, overtakes Ronaldo; Mbappe's record 4", ESPN, १९ डिसेम्बर २०२२, अन्तिम पहुँच २२ डिसेम्बर २०२२। 
  256. ↑ Shearer, Alan (१९ डिसेम्बर २०२२), "Lionel Messi and Kylian Mbappe: Thank you for that beautiful madness", The Athletic, अन्तिम पहुँच २१ डिसेम्बर २०२२। 
  257. ↑ Gay, Jason (१८ डिसेम्बर २०२२), "Messi, Mbappé, and a World Cup Masterpiece", The Wall Street Journal, अन्तिम पहुँच २१ डिसेम्बर २०२२। 
  258. ↑ Arthur, Bruce (१८ डिसेम्बर २०२२), "It was Messi. It was Mbappé. Argentina’s World Cup win over France was magnificent", The Toronto Star, अन्तिम पहुँच २१ डिसेम्बर २०२२। 
  259. ↑ Grez, Matias (१९ डिसेम्बर २०२२), "Lionel Messi cements his place among the greats after winning epic duel against Kylian Mbappé", CNN, अन्तिम पहुँच २१ डिसेम्बर २०२२। 
  260. ↑ Brown, Luke (१८ डिसेम्बर २०२२), "Lionel Messi to continue playing for Argentina after World Cup final victory", The Athletic, अन्तिम पहुँच २१ डिसेम्बर २०२२। 
  261. ↑ "Lionel me prometió venir a mi cumple de quince después del Mundial" (Spanishमा), Gente Online, अन्तिम पहुँच २००९-०६-१८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१३-०१-२७ मिति
  262. ↑ "Aún le mueve el tapete a Messi" (Spanishमा), El Universal, २००८-०६-१९, अन्तिम पहुँच २००९-०६-१८। 
  263. ↑ "Luciana Salazar y Messi serían pareja" (Spanishमा), Crónica Viva, २००८-०६-१९, मूलबाट २००९-०६-०८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०६-१८। 
  264. ↑ २६४.० २६४.१ "Messi y Antonella pasean por el Carnaval de Sitges su noviazgo" (Spanishमा), El Periódico de Catalunya, २००९-०२-२५, अन्तिम पहुँच २००९-०६-१८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०६-१० मिति
  265. ↑ "Messi, a dicembre... sogni d'oro" (Italianमा), Calcio Mercato News, २१ अप्रिल २००९, अन्तिम पहुँच १३ जुलाई २००९। 
  266. ↑ "La verdad sobre la nueva novia de Messi" (Spanishमा), Taringa, २००९-०२-२४, अन्तिम पहुँच २००९-०६-१८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०३-२७ मिति
  267. ↑ "Maxi afirma que Messi deve vir ao Brasil para vê-lo jogar" (Portugueseमा), Último Segundo, २००७-०८-२०, अन्तिम पहुँच २००९-११-०३।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०२-२७ मिति
  268. ↑ Mayer, Claudius (२००९-१०-२०), "Hört mir auf mit Messi!" (Germanमा), TZ Online, अन्तिम पहुँच २००९-११-०३। 
  269. ↑ "Konami names Messi as face of PES 2009", Gamezine.co.uk, २००८-०८-०१, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०९। 
  270. ↑ "PES Unites - Messi", PESunites.com, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०९।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०६-०३ मिति
  271. ↑ Orry, James (२००९-०६-२३), "Torres signs for PES 2010", Videogamer.com, अन्तिम पहुँच २००९-०७-०७। 
  272. ↑ "Motions and Emotions in Barcelona", Konami, २००९-०६-०८, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०९। 
  273. ↑ "E3 2009: PES 2010: Messi fronts exclusive E3 trailer", Konami, २००९-०६-०२, अन्तिम पहुँच २००९-०६-०९। 
  274. ↑ "MOTD magazine crew meet Messi in Barcelona", PESFan (Match of the Day Magazine), अन्तिम पहुँच २००९-०६-१८।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१३-०१-२७ मिति
  275. ↑ "Watch Zinedine Zidane and Lionel Messi in Adidas ad", The Guardian, २००९-०५-२७, अन्तिम पहुँच २००९-०८-१६। 
  276. ↑ 101 "'Pichichi' y centenario" (Spanishमा), elmundodeportivo, अन्तिम पहुँच १७ जनवरी २०१०। 
  277. ↑ "Player – Lionel Messi", National Football Teams, अन्तिम पहुँच २९ जुन २०१०। 

बाह्य कडीहरू

विकिमिडिया कमन्समा लियोनेल मेसी सम्बन्धी अन्य सामग्रीहरू रहेका छन्।
"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=लियोनेल_मेसी&oldid=1262759" बाट अनुप्रेषित