उपपाण्डव

महाभारतमा, (उपपाण्डव वा पाण्डवपुत्र वा पञ्चकुमार), द्रौपदीबाट जन्मेका पाँच पुरत्रहरूलाई भनिन्थ्यो प्रत्येक पाण्डवबाट द्रौपदीले एक पुत्र जन्माएकी थिइन् । यी पञ्चकुमारलाई अश्वत्थामाले महाभारत युद्धको अन्तिम निदाएको अवस्थामा मारेका थिए ।

पञ्चकुमार र पिता

• प्रतिविन्ध्य -- युधिष्ठिर
• शतानीक -- नकुल
• सुतसोम -- भीमसेन
• श्रुतकर्मा-- सहदेव
• श्रुतसेन -- अर्जुन

प्रतिविन्ध्य

महाभारत युद्धको १६औं दिनमा उनले अभिसारका राजा चित्रलाई मारेका थिए।

मत्स्य पुराणको अनुसार उनको यौधेय नामका एक छोरा थिए।

हत्या

यी पञ्चकुमारलाई अश्वत्थामाले महाभारत युद्धको अन्तिम निदाएको अवस्थामा हत्या गरेका थिए । अश्वत्थामाले सोचेका थिए, उनले पाण्डवलाई मारे र उनीहरूको शीर काटे । उनी दुर्योधन भएको ठाउँमा पुगे यो बताएकी उनले सबै पाञ्चाल तथा पाण्डवको वध गरे। दुर्योधनले भीमको शीर मागे र त्यस माथि एक मुक्का मारे तब थाहा हुन आयो कि यो भीमको शीर हैन । प्रातःकाल दुर्योधनले यो देखे कि यो त द्रौपदी पुरत्रहरूको शीर हो भने र दुखीत हुँदै भने कि अब कुलमा तर्पण दिने कोही पनि बचेनन्।