गोरखा जिल्ला
गोरखा जिल्ला | |
---|---|
निर्देशाङ्क: २८°१७′उ॰ ८४°४१′पू॰ / २८.२८३°N ८४.६८३°Eनिर्देशाङ्कहरू: २८°१७′उ॰ ८४°४१′पू॰ / २८.२८३°N ८४.६८३°E | |
देश | नेपाल |
प्रदेश | गण्डकी प्रदेश |
सरकार | |
• प्रकार | जिल्ला समन्वय समिति |
• अङ्ग | जिल्ला समन्वय समिति, गोरखा |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | ३६१० किमी२ (१३९० वर्ग माइल) |
जनसङ्ख्या (२०७८) | |
• जम्मा | २५२२०१ |
• घनत्व | ७०/किमी२ (१८०/वर्ग माइल) |
समय क्षेत्र | युटिसी+०५:४५ (नेपालको प्रमाणिक समय) |
भाषाहरू | नेपाली |
गोरखा जिल्ला नेपालको गण्डकी प्रदेशमा अवस्थित एक जिल्ला हो। गोरखाको सदरमुकाम गोरखा बजार हो जुन गोरखा नगरपालिकामा पर्दछ। गोरखा जिल्लामा ११ स्थानीय निकाय अन्तर्गत २ नगरपालिका, ९ गाउँपालिका र २ निर्वाचन क्षेत्र रहेको छ। यस जिल्लाको पूर्वतिर धादिङ जिल्ला र तिब्बत (चीन); पश्चिम सीमानामा तनहुँ जिल्ला, लमजुङ जिल्ला, मनाङ जिल्ला र तिब्बत (चीन), उत्तर सीमानामा तिब्बत (चीन) तथा दक्षिण सीमानामा चितवन जिल्ला, तनहुँ जिल्ला र धादिङ जिल्ला पर्दछन्।
राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार गोरखा जिल्लाको कूल जनसङ्ख्या २,७१,०६१ जना मध्ये पुरुष १,२१,०४१ जना र महिला १,५०,०२० रहेका छन्।[१][२]
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]यहाँ वि. सं. १७७९ मा राष्ट्रनिर्माता श्री ५ वडामहाराजधिराज पृथ्वीनारायण शाहको जन्म भएको थियो। गोरखामा जगतमाता भगवती कालिको मन्दिर र जगतगुरु मानिने गुरु गोरखनाथको गुफा पनि छ। यहाँ हजारौँ भक्तजनहरू दर्शन गर्न र आफ्नो मनोकामना पूराको लागि आउने गर्छन्। साथै प्रत्येक अष्टमीका दिन बलि पूजा चढाइन्छ। दैनिक नित्य पूजाआजा र भजनकीर्तन हुन्छ। कालिका र गुरु श्री गोरखनाथलाई हिन्दुहरूको आराध्य वा नेपालको राष्ट्रदेवता मानिन्छ। नेपाली सिक्कामा पनि श्री भवानी र श्री श्री श्री गोरखनाथ लेखेको पाइन्छ। साथै नेपालको राष्ट्रिय निसाना छापमा पनि गुरु श्री गोरखनाथको चरण अङ्कीत थियो। यसबाट थाहा हुन्छ कि यिनीहरू हामी सबै नेपाली आरध्यदेव हुन्।[३][४]
प्रशासनिक विभाजन
[सम्पादन गर्नुहोस्]जिल्लामा ११ स्थानीय तहहरू छन्, जसमध्ये २ नगरपालिका र ९ गाउँपालिका छन्।
स्थानीय तह | वडा सङ्ख्या | केन्द्र | जनसङ्ख्या |
---|---|---|---|
गोरखा नगरपालिका | १४ | डुम्रिडाँडा | ८२,५३१ |
पालुङटार नगरपालिका | १० | ठाँटीपोखरी | २३,४६१ |
बारपाक सुलिकोट गाउँपालिका | ८ | ताकुकोट | २५,३९८ |
चुमनुव्री गाउँपालिका | ७ | सिर्दिबास | ६,९२३ |
सिरानचोक गाउँपालिका | ८ | छोप्राक | २३,६२८ |
अजिरकोट गाउँपालिका | ५ | भच्चेक | १४,८०२ |
धार्चे गाउँपालिका | ७ | माछीखोला | १३,२२९ |
भीमसेनथापा गाउँपालिका | ८ | खान्चोक | २२,०३३ |
सहिद लखन गाउँपालिका | ९ | पिपलछाप | २७,५५५ |
आरूघाट गाउँपालिका | १० | आरुघाट | २३,८८७ |
गण्डकी गाउँपालिका | ८ | भुम्लिचोक | २३,२५३ |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ "नेपालको राष्ट्रिय जनगणना २०६८ (गाविस तह)", राष्ट्रिय योजना आयोग, नेपाल सरकार, नोभेम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच नोभेम्बर २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१३-०४-१८ मिति
- ↑ "नेपालका जिल्लाहरूको सम्पूर्ण विवरण (जनसङ्ख्या, क्षेत्रफल, सदरमुकाम )", http://www.statoids.com/ynp.html।
- ↑ "गोरखा इतिहास"। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१७-०७-०२ मिति
- ↑ "गोरखा जिल्लाका धार्मिक स्थलहरू"।