सामग्रीमा जानुहोस्

लीलबहादुर क्षेत्री

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
लीलबहादुर क्षेत्री
जन्मवि.सं. १९८९
असम, गुवाहाटी, भारत
साहित्यिक नामलीलबहादुर क्षत्री
पेशालेखक, साहित्यकार
विधाउपन्यास

लीलबहादुर क्षत्री नेपाली भाषाका साहित्यकार हुन्। उनले लेखेको उपन्यास बसाइँ निकै चर्चित कृति हो। सन् १९३३ मार्च १ का दिन भारत, आसामको गुवाहटीमा जन्मिएका लीलबहादुर क्षत्रीको निधन ९२ वर्षको उमेरमा १३ मार्च २०२५ अर्थात् २०८१ फागुन २९ गते मरिखाली गुवाहाटीमा भयो । अर्थशास्त्रमा स्नातकोत्तर गरी प्राध्यापन गरेका क्षत्री नेपाली, बङ्गाली, हिन्दी र अङ्ग्रेजी साहित्यका अध्येता थिए । आठ कक्षामा पढ्दा सन् १९४९ जनवरी १ मा ‘शिवस्तुति’ कविता प्रकाशित गरी साहित्ययात्रा आरम्भ गरे ।

कृतिहरू

  • उपन्यास- बसाइँ (२०१४), अतृप्त (२०२६), ब्रह्मपुत्रको छेउछाउ (२०४३) र प्रतिध्वनि–विस्मृतिका (२०६१) ,
  • कथासङ्ग्रह - तीन दशक बीस अभिव्यक्ति (१९८३), लीलबहादुर क्षेत्रीका कथाहरु (१९९३), दिल नफुक्ने गाँठो (सं. डा. खगेन शर्मा र एकदेव अधिकारी २०१३) र छरिएका बिस्कुन (२०१६),
  • नाटक - दोबाटो (१९६७), माग (एकाङ्की १९७८), शुरूको शुरू (१९८७) र लीलबहादुर क्षत्री चर्चित नाटकहरु (सं. गोविन्दराज भट्टराई २०२१) ,
  • निबन्धसङ्ग्रह - आसाममा नेपाली भाषाको साह्रोगाह्रो (१९६१), पूर्वाञ्चल भारतीय नेपाली कथा–साहित्य र पत्रकारिताको इतिवृत (१९९७), झ्याउरे पार्टीमा लाग्दा (१९९९), पूर्वोत्तर भारतीय नेपाली साहित्य र समाजको ऐतिहासिक दिग्दर्शन (२०००), सिमलको भुवा (२०११), अतीतका ऐनामा विविध झाँकीहरु (सं. डा. खगेन शर्मा २०२५)
  • भूमिका - लीलबहादुर क्षत्रीका ऐतिहासिक भूमिका (सं. डी.आर. पोखरेल २०१९)
  • अन्तर्वार्ता - लीलबहादुर क्षत्रीको कायाकैरन (सं. रूद्र बराल, अन्तर्वार्ता, २०२३)
  • बसाइँको अनुवाद - ल्यारी हार्टसेल (अमेरिका) बाट बसाइँको पहिलो अङ्ग्रेजीमा अनुवाद टुवार्डस अननोन होराइजन शीर्षकमा भएर आँकुरा प्रकाशनबाट प्रकाशित छ भने दोस्रोपटक लन्डन विश्वविद्यालयका प्रोफेसर माइकल हटबाट माउन्टेड पेन्टेड विथ ट्युमेरिक शीर्षकमा अङ्ग्रेजीमा अनुवादित भई कोलम्बिया युनिभर्सिटी प्रेस, न्युयोर्कबाट प्रकाशित छ । यसको अनुवाद असमिया, हिन्दी, चिनियाँ र थारू भाषामा भएको छ ।
  • पुरस्कार - भारतमा भानु, दियालो (दुलिचन्द) (१९८३), मदन स्मारक व्याख्यानमाला सम्मान (२००१), अगम स्मृति (२००५), असम नेपाली साहित्यसभा (२००६), सिक्किम सम्मान (२००४), पूर्वाञ्चल साहित्य शिरोमणि (२०१२), हरिभक्त कटुवाल स्मृति (२०१३) पद्मश्री (२०२०) र साहित्य अकादमी तथा नेपालमा वेदनिधि (२००३), नई देरूनिख (२०१२), वसुन्धराश्री (२०१६) र जगदम्बाश्री (२०१३) पुरस्कारबाट पुरस्कृत ।

सन्दर्भ सामग्री

[सम्पादन गर्नुहोस्]