राम जन्मभूमि

राम जन्मभूमि
अयोध्या अयोध्या (उत्तर प्रदेश)
स्थान	अयोध्या
क्षेत्र	उत्तर प्रदेश
निर्देशाङ्क	२६.७९५६°N ८२.१९४३°E / 26.7956; 82.1943
टिप्पणीहरू
स्वामित्व	श्री राम जन्मभूमि तीर्थ क्षेत्र

हिन्दूहरूको मान्यता अनुसार श्री रामको जन्म अयोध्यामा भएको थियो र उनको जन्मस्थान भयेको ठाँउमा एक भव्य मन्दिर विराजमान थियो जसलाई मुगल आक्रमणकारी बाबरले भत्काएर त्यहाँ एउटा मस्जिद बनायो।

राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ र भारतीय जनता पार्टीको अगुवाईमा यस स्थानलाई मुक्त गर्न र त्यहाँ एउटा नया मन्दिर बनाउनको लागि एउटा लामो आन्दोलन चल्यो। ६ डिसेम्बर सन् १९९२ मा विवादित यस ढाँचालाई भत्काइयो र त्यहाँ श्री रामको एउटा अस्थायी मन्दिर निर्मित गरियो।

जन्म मिति श्रीराम भगवान को

राम जन्मभूमि विवादको संक्षिप्त इतिहास यस प्रकार छ:

• सन् १५२८ मा राम जन्म भूमि माथी मस्जिद बनाईयो। हिन्दुहरूको पौराणिक ग्रन्थ रामायण र रामचरित मानस अनुसार यहाँ भगवान रामको जन्म भयेको थियो।
• सन् १८५३ मा हिन्दू र मुसलमानहरू मध्य यस जमीनलाई लिएर पहिलो चोटी विवाद भयो।
• सन् १८५९ मा अङ्ग्रेजहरूले विवादलाई ध्यानमा राख्दै पूजा र नमाजको लागि मुसलमानहरलाई भित्री हिस्सा र हिन्दूहरूलाई बाहिरी हिस्सा उपयोगमा ल्याउनको लागि भन्यो।
• सन् १९४९ मा भित्री हिस्सामा भगवान रामको मूर्ति राखियो। तनाव बढ्दै गरेको देखेर सरकारले यसको गेटमा ताल्चा लगाइ दियो।
• सन् १९८६ मा जिल्ला न्यायाधीशले विवादित स्थललाई हिंदुहरूलाई पूजाको लागि खोल्ने आदेश दियो। मुस्लिम समुदायले यसको विरोधमा बाबरी मस्जिद एक्शन कमेटी गठित गर्‍यो।
• सन् १९८९ मा विश्व हिन्दू परिषदले विवादित स्थल सँग टाँसियेको जमीन माथी राम मन्दिरको मुहिम शुरू गर्‍यो।
• ६ डिसेम्बर १९९२ मा अयोध्यामा बाबरी मस्जिद भत्काइयो। परिणामस्वरूप देशव्यापी दंगामा करीब दुई हजार मानिषहरूको ज्यान गयो।
• त्यसको दस दिन पछि १६ डिसेम्बर १९९२मा लिब्रहान आयोग गठित गरियो। आंध्र प्रदेश उच्च न्यायालयको रिटायर्ड मुख्य न्यायाधीश एम.एस. लिब्रहानलाई आयोगको अध्यक्ष बनाईयो।
• लिब्रहान आयोगलाई १६ मार्च १९९३ सम्म अर्थात तीन महीना भित्रै रिपोर्ट प्रस्तुत गर्नलाई भनियेको थियो, तर आयोगले रिपोर्ट प्रस्तुत गर्नमा १७ साल लगायो।
• ३० जून २००९ मा लिब्रहान आयोगले चार भागोंमा ७०० पृष्ठहरूको रिपोर्ट प्रधानमन्त्री ड. मनमोहन सिंह र गृह मन्त्री पी. चिदम्बरमलाई सुम्पियो।
• जांच आयोगको कार्यकाल ४८ चोटी बढाइयो।
• ३१ मार्च २००९ मा समाप्त भयेको लिब्रहान आयोगको कार्यकाललाई अंतिम चोटी तीन महीना अर्थात ३० जून सम्म बढाईयो।
• पछिलो १७ सालहरूमा यस रिपोर्टमा लगभग ८ करोड भारतीय रूपैयाँ खर्च भयो।

हेर्नुहोस

• बाबरी मस्जिद

• अयोध्या विवाद