आदि पर्व
यो लेख हिन्दीबाट अनुवाद गरिएको हो। यहाँ क्लिक गरेर यस लेखमा रहेका त्रुटिहरु सुधार्न सक्नुहुन्छ।
महाभारतका आदि पर्वका अन्तर्गत कुल १९ उपपर्व र २३३ अध्याय छन्।
| पर्व | शीर्षक | उप-पर्व सङ्ख्या | उप-पर्व सूची | अध्याय एवम श्लोक सङ्ख्या | विषय-सूची |
| १ | आदिपर्व | १-१९ |
|
२२७/७९०० |
आदि पर्व महाभारतका अठार पर्वहरू मध्येको पहिलो पर्व हो । "आदि" संस्कृत शब्द हो जसको अर्थ "प्रथम"/"पहिलो" वा "सुरूको" हुन्छ । आदि पर्वका १९ उप-पर्व र २३६ अध्याय छन् । यसको पछिल्लो संस्करणमा १९ उप-पर्व र २२५ अध्याय छन् । आदि पर्वले तक्सिलामा वैसमपायनले जनमेजयको सर्पसत्रमा गरेको वाचन पछि कसरी यो महाकाव्य (महाभारत) लाइ उग्रस्रभ सौतीले नैमिसा जङ्गलमा भेला भएका ऋषिहरूलाइ वाचन गरेर सुनाए भन्ने कुराको वर्णन गर्छ । आदि पर्वमा महाभारतको महत्त्व वर्णन गरेको पाइन्छ । भरत र भृगुहरूको इतिहाँस छ यसमा । कुरू राज्यका राजकुमारहरूको जन्म र जीवनका साथै धृतराष्ट्रले पाण्डवहरूमाथी गरेको टोकेसो पनि यहाँ सम्मिलित छ । आदि पर्वका प्रारम्भमा महाभारतका पर्वहरू, उपपर्वहरू र तिनको विषयहरूको संक्षिप्त सङ्ग्रह छ। यसमा सर्वप्रथम महर्षि उत्तंगको महात्म्य, भृगुवंशको विस्तार , नागहरूको वंश, कद्रू र विनताको कथा, देताहरू-दानवहरू द्वारा समुद्र मंथन, जनमेजयका सर्पसत्रको सूचना,व्यास आदिको उत्पत्ति, देवताहरूका अंशावतरण, दुष्यन्त-शकुन्तलाको कथा, भरतको चरित्र, ययातिका चरित्रको वर्णन, शन्तनु र गङ्गाको कथा, महर्षि वसिष्ठदेखि शापित वसुहरूको भीष्मका रूप माको जन्म, भीष्म प्रतिज्ञा, कौरव तथा पाण्डवको उत्पत्ति, लाक्षागृहको वृत्तान्त, हिडिम्बको वध र हिडिम्बाको विवाह, बकासुरको वध, धृष्टद्युम्न र द्रौपदीको उत्पत्ति, द्रौपदी-स्वयंवर र विवाह, पाण्डवको हस्तिनापुरमा आगमन, सुन्द-उपसुन्दको कथा, नियम भंगका कारण अर्जुनको वनवास, सुभद्राहरण र विवाह, खाण्डव वनको दहन र इन्द्रप्रस्थको स्थापना वर्णित छ। चित्र दीर्घा
|
बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- वेद-पुराण - यहाँ चारहरू वेद एवं दस भन्दा अधिक पुराण हिन्दी अर्थ सहित उपलब्ध छन्। पुराणहरूलाई यहाँ सुना पनि जा सक्छ।
- महर्षि प्रबंधन विश्वविद्यालय वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-०४-०८ मिति-यहाँ सम्पूर्ण वैदिक साहित्य संस्कृतमा उपलब्ध छ।
- ज्ञानामृतम् - वेद, अरण्यक, उपनिषद् आदिमा सम्यक जानकारी
- वेद एवं वेदांग - आर्य समाज, जामनगरका जालघरमा सबै वेद एवं तिनको भाष्य दिये भए छन्।
- जसको उदेश्य छ - वेद प्रचार[स्थायी मृत कडी]
- वेद-विद्या_डट_कम वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०५-२१ मिति
महाभारतका पर्व | ||
|---|---|---|
| महाभारतका पर्व |  | |
| महाभारतको पर्वहरू | आदिपर्व · सभापर्व · अरण्यक पर्व · विराटपर्व · उद्योगपर्व · भीष्मपर्व · द्रोणपर्व · कर्णपर्व · शल्यपर्व · सौप्तिकपर्व · स्त्रीपर्व · शान्तिपर्व · अनुशासनपर्व · अश्वमेधिकापर्व · आश्रम्वासिकापर्व · मौसुलपर्व · महाप्रस्थानिकपर्व · स्वर्गारोहणपर्व · हरिवंश पर्व | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| कुरु वंश का व्यक्तिहरू | ||||||||
| कुरुक्षेत्र युद्ध |
| |||||||
| अन्य पात्र | ||||||||
| अन्य | ||||||||
| स्थान | ||||||||
| वैष्णव पुराण |  | |
|---|---|---|
| शैव पुराण | ||
| ब्रह्मा पुराण | ||
| अन्य पुराण | ||
| काण्डहरू | बालकाण्ड · अयोध्याकाण्ड · अरण्यकाण्ड · किष्किन्धाकाण्ड · सुन्दरकाण्ड · लंकाकाण्ड · उत्तरकाण्ड · खंडकाव्य |  |
|---|---|---|
| पात्रहरू | दशरथ · कौशल्या · सुमित्रा · कैकेयी · जनक · मन्थरा · राम · भरत · लक्ष्मण · शत्रुघ्न · सीता · उर्मिला · मांडवी · श्रुतिकीर्ति · विश्वामित्र · अहिल्या · जटायु · सम्पाति · हनुमान · सुग्रीव · बालि · अंगद · जामवंत · विभीषण · ताड़का · त्रिजटा · शूर्पणखा · मारीच · सुबाहु · खर-दूषण · रावण · कुम्भकर्ण · मंदोदरी · मायासुर · सुमाली · मेघनाद · प्रहस्त · अक्षयकुमार · अतिकाय · लव · कुश · वेदवती | |
| स्थानहरू | ||
| अन्य | अग्निदेव · अत्रि · अध्यात्म रामायण · अन्त्येष्टि क्रिया · ऋंगी ऋषि · काकभुशुण्डि · कोपभवन · चूड़ामणि · जनकप्रतिज्ञा · दूत · धनुषयज्ञ · नागपाश · पातिव्रत धर्म · पुत्रकामेष्टि · पुष्पकविमान · पुलस्त्य · मुद्रिका · राक्षस · राज्याभिषेक · रामराज्य · वानरसेना · शक्तिबाण · शिवधनुष · संजीवनी · स्वयंवर · स्वर्णमृग • रामशलाका | |
